کفاره به فقیر واجب النفقه تعلق نمی گیرد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین حسین وحید پور امروز در آیین بیان احکام شرعی آستان مقدس حضرت معصومه(س) که در شبستان بزرگ امام خمینی(ره) برگزار شد به بررسی مصارف فقهی کفاره پرداخت و گفت: از منظر شرع مقدس اسلام مصرف کفاره انواعی دارد چنانکه شرع مقدس اسلام تشریح فرموده است کفاره شامل کفاره روزه خواری غیر عمد که 750 گرم مواد غذایی است و در فقه مشهور به فدیه است.

کارشناس مبانی فقهی آستان مقدس حضرت معصومه(س) با اشاره به انواع دیگر کفاره اظهار داشت: کفاره روزه خواری عمدی، کفاره نذر، قسم و کفاره محرم در ایام حج از دیگر موراد کفاره در فقه پویای اسلام است که چنانکه شرع مقدس اسلام تصریح فرموده است موارد مصرف آن فقط فقیر است.

سخنران آستان مقدس حضرت معصومه(س) با بیان این که کفاره در موارد خیریه قابل مصرف نیست، ابراز داشت: کفاره را نباید در موارد عام المنفعه مصرف کرد چرا که شرع مقدس اسلام تصریح بر جامعه مصرف آن دارد.

حجت الاسلام والمسلمین وحید پور با اشاره به این که برای زکات فطره در شرع مقدس اسلام مواردی توصیه شده است، گفت: فقه پویای اسلام بنا بر احتیاط واجب بر مومن تکلیف کرده است که این زکات را به فقیر مورد وصف شرع مقدس اسلام پرداخت کند.

وی ادامه داد: بر اساس فتوای مراجع عظام تقلید نمی توان واجبات مالی شرع مقدس اسلام را به فقیری که واجب النفقه مکلف است پرداخت کرد؛ بر این اساس اگر مکلف فرزند، همسر و یا فردی که واجب النفقه او است و فقیر نیز محسوب می شود نمی تواند واجبات مالی خود را به او بپردازد و او را باید از محل وجوب نفقه تامین کرده و مقدمه رفع فقر او را فراهم آورد.

گفتنی است، رهبر معظم انقلاب، کفـاره‌ افطار عمـدی روزه‌ ماه مبارک رمضان را بر اساس شرع مقدس اسلام را در موراد ذیل توصیف فرموده اند چنانکه «آزاد کردن یک برده، دو ماه (شصت روز) روزه گرفتن و شصت فقیر را غذا دادن.»

بر اساس استفتاء صورت گرفته از رهبر معظم انقلاب از آن جایی که در این دوران ظاهراً برده‌ای وجود ندارد که بتوان آزاد کرد مکلف باید یکی از آن دو کار دیگر را انجام دهد.

بر اساس این گزارش در مقدار کفاره تفاوتی نیست بین آن که روزه‌دار، به چیز حلال روزه‌ی خود را باطل کند یا به چیز حرام، مثل زنا یا استمنا یا خوردن و آشامیدن حرام، گر چه احتیاط مستحب در افطار به چیز حرام آن است که کفاره‌ی جمع بپردازد یعنی  هم یک برده آزاد کند و هم دو ماه روزه بگیرد و هم شصت فقیر را غذا دهد؛ این در حالی است که هرگاه هیچ یک از این سه کار ممکن نشود باید به هر تعداد فقیر که قادر است غذا بدهد و احتیاط (واجب) آن است که استغفار نیز بکند و اگر به هیچ وجه قادر به دادن غذا به فقرا نیست فقط کافی است که استغفار کند یعنی با دل و زبان بگوید: «اَسْتَغْفِرُاللهَ» (از خداوند بخشایش می‌طلبم).

همچنین کسی که به خاطر عدم توانایی بر روزه و غذا دادن به فقیر، وظیفه‌اش استغفار است، اگر بعدها تمکن کرد که روزه بگیرد یا به فقرا غذا دهد، لازم نیست این کار را بکند، گر چه موافق احتیاط مستحبی است./837/پ۲۰۲/ج