شبکه های خبری جهان در اجاره دولت سعودی

به گزارش خبرگزاری رسا، اخیرا خبری منتشر شده مبنی بر اینکه دولت سعودی در تلاش است شبکه ای فارسی زبان به صورت 24 ساعته ایجاد کند و برای ایجاد این شبکه نیز با یکی از برندهای رسانه ای غرب یعنی ایندیپندنت که دهه ها شهرت رسانه ای داشته است، قرارداد منعقد کرده و به عبارت شفافتر محتوای رسانه ای ایندیپندنت را فراهم می کند و از برند این رسانه بهره می گیرد.

چرا سعودی به دنبال شبکه فارسی زبان است؟

در پاسخ به این سوال بایستی به ناکامی شبکه های موجود فارسی زبان دولت سعودی و شبکه هایی که این دولت تلاش می کند تا با استفاده از آن ها بر روی موج ایران هراسی و سیاه نمایی از ایران تمرکز کند، اشاره کرد. سعودی با راه اندازی شبکه العربیه فارسی ابتدا در تلاش بود تا مخاطبانی به زبان فارسی داشته باشد. اما بعد از ناکامی در استفاده از این شبکه به سراغ شبکه های جدیدی رفت.

حالا با روی آوری به یکی از معتبرترین شبکه های رسانه ای غربی یعنی ایندیپندنت که نام و آوازه آن در ایران به خاطر غول رسانه ای روزنامه ایندیپندنت است، در تلاش است تا مخاطبانی با برند این شبکه برای خود دست و پا کند تا هم بی آبرویی نام عربستان سعودی پشتوانه سرمایه گذاری اش نباشد و هم از برند ایندیپندنت استفاده کند تا بتواند تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.

سرمایه گذار اصلی «مجموعه پژوهش و بازرایابی سعودی» موسوم به اس آر ام جی (SRMG)  وابسته به دربار سعودی است که مدیر آن رابطه تنگاتنگی با محمد بن سلمان دارد. براساس توافق جدید صورت گرفته بین دو موسسه قرار است ایندیپندنت به صفحه اینترنتی خود چهار صفحه به زبان های عربی، ترکی، فارسی و اردو اضافه کند.

شرکت اس آر ام جی چیست؟

شرکت پژوهش و بازاریابی سعودی بیشتر در زمینه چاپ و انتشار نشریات عرب زبان فعال است؛ روزنامه‌های عرب‌زبان و انگلیسی‌زبان جهان عرب، مانند الشرق الاوسط، الاقتصادیه، عرب نیوز و نشریاتی مانند هی، المجله، سیّدتی، و الرّجل متعلق به این گروه عظیم رسانه‌ای است.

هدف اصلی این شرکت رسانه ای از قرارداد جدید خود با ایندیپندنت انتشار اخبار و تحلیل هایی از حوادث جاری در منطقه و روابط بین الملل و نیز انتشار مقاله ها و گزارش های ترجمه شده از نسخه اصلی انگلیسی است اما سعودی ها علاوه بر این هدف، اهداف پشت پرده ای نیز دارند تا از این روزنامه بعنوان سلاح رسانه ای جدید برای توجیه رفتار ها و تعاملات چالش برانگیز و بحران آفرین خود در خاورمیانه استفاده کنند.

در این طرح جدید که (SRMG) با ایندیپندنت دنبال می کند یک صفحه (Independent Arabia) برای مخاطبان عرب زبان درخاورمیانه و جهان، یک صفحه ترکی (Independent Turkish ) برای مخاطبان ترک زبان، یک صفحه فارسی (Independent Persian) برای فارسی زبان ها به خصوص در ایران و چهارم یک صفحه اردو (Independent Urdu) برای اردو زبان ها راه اندازی می شود که هدف واضح سعودی ها از این صفحه تاثیر گذاشتن روی پاکستان است..

قرار است این پروژه رسانه ای جدید در پایان سال 2018 میلادی آغاز به کار کند. با این که به تازگی خبر قرار داد جدید (SRMG) رسانه ای شده است اما سعودی ها به شکل محرمانه مدت طولانی در حال لابی گری در این خصوص بوده اند.

غسان بن عبدالرحمن الشبل، رئیس گروه رسانه‌ای «SRMG» با خاندان سلطنتی عربستان سعودی ارتباط نزدیکی دارد و دارای نشریاتی است که برای دولت سعودی تبلیغ می‌کنند. اگرچه این گروه رسانه‌ای مالک چهار وبسایت جدید بوده و محتوای مد نظر خود را در این سایتها تحت عنوان نام «ایندیپندنت» منتشر خواهد کرد، اما اعلام شده است که محتوای اخبار فارسی، ترکی، اردو و عربی نیز مبتنی بر استانداردهای اخبار و سرمقالات وبسایت انگلیسی زبان ایندیپندنت تهیه خواهند شد. بر اساس بیانیه‌ای که ایندیپندنت در این باره منتشر کرده، محتوای این سایتها ترجمۀ مستقیم مقالات وبسایت انگلیسی زبان ایندیپندنت است و تیم‌های خبرنگاری این چهار زبان نیز در لندن، اسلام آباد، استانبول و نیویورک مستقر خواهند بود.

نگرانی های انگلیسی ها در خصوص این قرارداد

با وجود اینکه طبق قوانین انگلیسی ها امکان عقد قرار داد بین شرکت های رسانه ای با مجموعه های پژوهشی وجود دارد، اما بسیاری از انگلیسی ها انعقاد این قرار داد را مناسب با اصول آزادی بیان و متناسب با شاخص های توسعه مدنی و اجتماعی در انگلستان نمی دانند و معتقدند این اقدام سبب خواهد شد تا سیاست های تنگ نظرانه دولت های حاشیه خلیج فارس و منافع توسعه طلبانه عربستان سعودی از طریق این رسانه ها به مخاطبانی که به دلیل برند این رسانه ها، به آن ها علاقمند هستند، آسیب های جدی وارد کرده و به طور بلند مدت این برند ها را زیر سوال ببرد.

اگرچه پیشتر نیز کمپانی بلومبرگ صفحه عربی با تامین محتوای این شرکت در سال 2017 ایجاد کرد و مورد انتقادات شدید قرار گرفت، اما وسعت دیده شدن ایندیپندنت با بلومبرگ متفاوت و گسترده تر است و همین موضوع می تواند عواقب وخیمی برای مخاطبان این رسانه داشته باشد و سرمایه اجتماعی رسانه هایی که مورد اعتماد افکار عمومی هستند را در بلند مدت خدشه دار کند.

چرا عربستان بر روی رسانه سرمایه گذاری می کند؟

در پاسخ به این سوال بایستی به چند دلیل عمده اشاره کرد که عبارتند از:

1. عربستان برای ترمیم چهره خود نیاز به هدایت افکار عمومی است

اولین و محکم ترین دلیل سعودی ها که هزینه های بسیاری نیز برای قراردادهای رسانه ای خود با رسانه های غربی همچون بلومبرگ و ایندیپندنت منعقد می کنند این است که آن ها به دنبال ترمیم چهره خود نزد ملت های دنیا با استفاده از ابزارهای رسانه ای هستند. سعودی ها شدیدا به این موضوع فکر می کنند که در اسنادی شبیه به 2030 بایستی تصویری کاملا متفاوت از آن چه امروز نزد افکار عمومی دارند، داشته باشند و برای رسیدن به این تصویر آن ها تصور می کنند که نیاز دارند تا چهره خشن، متحجر، سیاه و مخدوش خود را تعویض کنند.

2. رقابت با غول های رسانه ای شبیه الجزیره

یکی دیگر از دلایل سعودی ها که اخیرا روی به قراردادهای رسانه ای آورده اند، تمایل به گرفتن جایگاه رسانه های بزرگی شبیه به الجزیره قطر است. یکی از دلایل منازعه سه ساله بین قطر و عربستان سعودی همین شبکه الجزیره بوده است. الجزیره قطر با حمایت از گروه های اخوان المسملین در جهان عرب تلاش می کند تا تصویری متفاوت از آن چه عربستان می گوید ارائه دهد. به همین دلیل عربستان در تلاش برای خنثی سازی و کنترل این شبکه به دنبال عقد قراردادهای تجاری با شبکه ها و غول های رسانه ای غرب برای چنبر بر محتوای این رسانه ها به منظور رقابت با شبکه هایی شبیه به الجزیره است.

3. تلاش برای تاثیر گذاری بر تحولات منطقه

یکی دیگر از دلایل عربستان تلاش برای تاثیرگذاری بر تغییرات در منطقه و جلوگیری از تغییرات در منطقه است. منظور از تغییرات در منطقه، تمایلی است که عربستان برای همراه کردن مردم منطقه با خود به سمت تغییر حکومت ها متناسب با آرزوهای شاهزادگان سعودی دارد، به طور خاص در ایران، عراق، سوریه، ترکیه، قطر، عمان. و منظور از جلوگیری از تغییرات دقیقا گرفتن نبض افکار عمومی برای ممانعت از بیداری های اسلامی در بحرین، عربستان، امارات، مصر و دیگر کشورهایی است که عربستان بر روند دیکتاتوری های آن ها تسریع بخشیده است./۹۶۹/د۱۰۲/ب۱

منبع: فارس