علوم انسانی در حقیقت رقیب شریعت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سلسله جلسات اندیشه ای که با عنوان «علوم انسانی اسلامی، بایستگی و بایسته ها» شامگاه شنبه سوم شهریور در دانشگاه رضوی برگزار شد، به تبیین دلایل چرایی تولید علوم انسانی اسلامی پرداخت.  

رئیس شورای مدیریت حوزه های علمیه استان تهران با طرح این پرسش مبنی بر اینکه چه نیازی به تولید نیروی انسانی علوم اسلامی است، گفت: علوم انسانی 200 سال است که به وجود آمده است و در طبقه بندی دانش ها، یک گروه را به گروه علوم انسانی نامیده اند.

وی با بیان اینکه این علوم انسانی زندگی بشر را اداره می کند و از طرفی چه اصراری بر تولید علوم انسانی اسلامی است؟ اظهار کرد: علوم انسانی در حقیقت رقیب شریعت است و به تعبیر دیگر این مسئله بسیار حائز اهمیت است که درباره فلسفه علم و دین، نسبت این دو چیست و آیا علم و دین تعارض دارند؟

علم و دین در جهان غرب یک میدان و عرصه دارد و در شریعت معنای دیگری دارد

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: در واقع علم و دین در جهان غرب یک میدان و عرصه و مفهوم دارند و در شرق و در دنیای اسلام و به ویژه در ایران معنای دیگری دارد چرا که در دنیای غرب گفته می شود که تعارض علوم دین با الهیات مسیحی است که ضدعلم و در عین حال علم ستیز است و با دین سازگار نیست که آنجا این تعارض با الهیات مسیحی مطرح می شود.

وی افزود: در عین حال در جهان اسلام چالش های این نقطه در این است که آیا علم طبیعی با علم دینی در تعارض است چرا که الهیات اسلامی با علم سازگار است و علمی است هر چند که ممکن است گزاره های علمی با گزاره های دینی و معرفتی در تعارض باشند.

رئیس شورای مدیریت حوزه های علمیه استان تهران ادامه داد: اما اینها غیر مستقر هستند که یا معرفت ما مخدوش است و یا  در عین حال معرفت ما، علمی نیست که اگر با گزاره هایی این چنینی مواجه هستیم این به معنای تعارض دینی نیست و در جهان اسلام تعارض بین علوم انسانی موجود و شریعت وجود دارد چرا که همه آنچه را که شریعت مدعی است علوم انسانی نیز ادعا دارد.

ادعای شریعت و علوم انسانی همانند است

وی با اشاره به این مطلب که شریعت می گوید من آماده ام شئون زندگی انسان را توجیه و تنظیم کنم و حتی این ادعا را دارد که من اقتصاد و فرهنگ و دیگر نهادهای شما را مدیریت می کنم و همه شئونی را که آدمی در حیات به آن نیازمند است، شریعت پاسخگو است، تصریح کرد: و از طرفی در عین این ادعا در شریعت، نیازمند به تفسیر و صدور حکم بایسته در علوم انسانی وجود دارد.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: از طرفی این سوال ها مطرح می شود که منابع در مدیریت چیست؟ ظرفیت منابع تا کجا هست؟ در مواجهه با منابع چگونه باید رفتار کرد؟ که در اینجا حکم بایستی و نبایستی صادر می شود که باید و نشاید این است که چگونه رفتار شود و ادعای شریعت بر همین است و به همین دلیل گفته می شود که نیاز به علوم انسانی اسلامی است.

وی ادامه داد: اسلام می گوید گسترده است و همه عرصه های حیات را اداره می کند و حتی می گوید که توان اداره اقتصاد را دارد چرا که فهم اقتصادی دارد و در کنار بایسته های حکمی تکلیفی، آموزه های شایسته هم برای اداره حیات دارد و  از طرفی عین همین ادعا را که ادعای دین است، تماما علوم انسانی دارد./۹۳۴/پ202/ب1