تلاش های مدیریت حوزه برای احیای موقوفات/لزوم شکل گیری اراده لازم برای احیای موقوفات در سطح مسئولان کشور

حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملکی قائم‌مقام مدیر حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با اشاره به اهمیت وقف در جامعه اسلامی اظهار داشت: مسئله وقف در دیدگاه اسلام اهمیت بسیار زیادی داشته و توصیه های فراوانی در این زمینه برای مومنین شده است.

وی افزود: در چند وقت پیش، پیرزنی از تهران قصد داشت خانه های خود را وقف کند. وقتی ما علت این کار را از او پرسیدیم، در پاسخ گفت که ما از واعظین، عمدتا این چنین شنیده ایم که همه انسان ها از مال و اموال دنیایی خود، غیر از پارچه «کفن» چیز دیگری به آن دنیا نمی برند؛ درحالی که این گونه بیان، بیانِ اشتباهی است؛ چراکه انسان ها می توانند تمامی اموال خود را با «وقف» با خود ببرند.

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی خاطرنشان کرد: کسی که اموال خود را وقف عموم مردم کرده و برای خدمت به مردم، صرف می کند، در واقع کسی است که بعد از مرگ خود، همه اموال خود را نیز می برد. این نگاه، همان نگاهی است که در روایات و سیره معصومان(ع) نیز به تواتر ذکر شده و در متون اسلامی و توصیه های ائمه معصومان(ع) آمده است.

لزوم ترویج فرهنگ وقف در جامعه

وی افزود: باید مسئله وقف و فرهنگ آن را در جامعه اسلامی ترویج کنیم. متدینین گذشته به آموزه های دینی مربوط به وقف، به معنای واقعی عمل کرده و سرمایه های خود را از طریق وقف با خود به عالم آخرت می بردند؛ چنانکه امروزه موقوفات بسیاری در استان ها و شهرهای مختلفی همچون کرمانشاه، همدان و دیگر نقاط ایران اسلامی وجود دارد که نشان از اعتقاد عمومی مردم متدین نسبت به مسئله وقف و اهمیت آن دارد.

قائم‌مقام مدیر حوزه‌های علمیه با بیان این که مسئله وقف تنها در دین اسلام مطرح نبوده و در دیگر ادیان نیز وجود دارد، خاطرنشان کرد: بسیاری از دانشگاه های مطرح دنیا، با موقوفات اداره می شوند و معتقدین به ادیان برای این که به دین و جامعه خود کمک کنند، اموال خود را وقف می کنند.

وی با اشاره به تلاش های مستمر شاهان پهلوی برای بی دین کردن جامعه ایرانی و اقدامات آنان علیه فرهنگ وقف و عرصه های مختلف فرهنگی اظهار داشت: رضا شاه برای مخالفت با حوزه های علمیه و ممانعت از فعالیت های فرهنگی و دینی آنان در جامعه اسلامی، اقدامات بسیاری برای توقف موقوفات و نابودی آنان انجام داد تا فواید آن به حوزه های علمیه و فعالیت های فرهنگی جامعه رسانده نشود.

موانع پیش روی احیای موقوفات حوزوی

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی با اشاره به موانع در پیش روی احیای موقوفات حوزوی و نقش شاهان پهلوی در این زمینه ابراز کرد: به دلیل این که قبل از انقلاب، موقوفات حوزوی را به گونه ای رقم زدند که امروزه، احیای موقوفات بسیار مشکل شده و کثیری از آنان را از بین برده است و یا موقوفات را به فروش رساندند و یا با سرقفلی بسیار نازل، به دیگران واگذار کردند.

وی افزود: در زمان قاجار، موقوفات متعلق به حوزه های علمیه به حدی بود که غالب طلاب علوم دینی و حوزه های علمیه زندگی متوسط جامعه را داشتند؛ اما امروزه بالای 90 درصد طلاب علوم دینی از قشر بسیار پایین معیشتی جامعه بوده و بسیاری از آنان زیر خط فقر زندگی می کنند؛ درحالی که 200 هزار رقبه و موقوفات زیادی وجود دارد که اگر از آنان به درستی بهره برداری شود، بسیاری از نیازهای حوزه های علمیه در عرصه های مختلف برطرف خواهد شد.

قائم‌مقام مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به تلاش های مدیریت حوزه های علمیه برای احیای موقوفات حوزه ابراز کرد: آیت الله اعرافی مکرر به دنبال این هستند که موقوفات حوزه های علمیه، به حوزه های علمیه برگشته و مدیریت آن بر عهده حوزه های علمیه باشد. در این خصوص فعالیت هایی شکل گرفته شده است که نتایج آن از سوی مدیریت در زمان مناسب، اطلاع رسانی خواهد شد.

نقش رسانه ها در ترویج فرهنگ وقف

وی با اشاره به راهکارهای اندیشیده شده برای رشد و ارتقا و پایداری موقوفات از سوی حوزه های علمیه بیان داشت: حوزه های علمیه در این زمینه ورودی نمی کند؛ اما باید رسانه های کشور پای کار آمده و فرهنگ وقف را در جامعه اسلامی تبیین کنند و با تدبیر و تبیین درست مردم، نقش تبیینی خود در این عرصه را ایفا کنند.

کمبودهای قانونی در احیای موقوفات

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی با اشاره به کمبودهای قانونی در زمینه احیای موقوفات عنوان کرد: به نظر من در این زمینه با کمبود قانون مواجه هستیم که باید موانع قانونی آن برطرف شده و در نوع موقوفات تجدید نظر شود تا زمینه استفاده بهینه از موقوفات فراهم گردد.

وی افزود: امروزه موقوفات متعدد و بسیاری وجود دارد که اصلا درآمدی برای کشور ندارد. باید اراده لازم برای احیای موقوفات در سطح مسئولان کشور شکل بگیرد.