محبت به همسر؛ راز طول عمر عالمان شیعه

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، چگونه می‌شود که عده‌ای از انسان‌ها عمر طولانی دارند؟ داشتن عمر طولانی، آرزوی هر انسانی است، افراد آن قدر به جسم و جان خود علاقه دارند که حاضرند تمام دارایی خود را برای حفظ خود از شر بلایا و بیماری‌ها بدهند.

عمل صالح باعث طول عمر

در روایتی از امام على (ع) آمده است«کَثْرَةُ اصطِناعِ الْمَعْروفِ تَزیدُ فِى الْعُمُرِ وَ تَنْشُرُ الذِّکْرَ»(1) انجام زیاد کار نیک، عمر را مى افزاید و نام را پرآوازه مى‌سازد. کار نیک و عمل صالح عمر انسان را زیاد می‌کند.

خوشرفتاری با خانواده برترین عمل صالح

از سویی برترین عمل صالح، حسن خلق است، امام مجتبی(ع) در روایتی فرمود: «إِنْ أَحْسَنَ اَلْحَسَنِ اَلْخُلُقُ اَلْحَسَنُ»(2) بهترین نیکوئی‌ها حسن خلق است.

از سوی دیگر بالاترین مصداق برای اخلاق نیکو، خوشرفتاری با خانواده است چرا که خانواده محیطی است که در آن سلایق افراد متفاوت است هر یک از افراد خانواده به خصوص زن و شوهر ممکن است نظراتی داشته باشند که برای طرف مقابل ناخوشایند باشد در چنین وضعیتی تحمل طرف مقابل و خوشرفتاری با او بسیار دشوار است. مخصوصا اگر همسر  یا یکی از اعضای خانواده رفتار بدی از خود نشان دهند که در این صورت جواب بدی او را با خوبی، نیازمند قدرت و نیروی بالایی است؛ از این رو می‌توان گفت بالاترین مصداق برای عمل صالح، خوشرفتاری با خانواده است.

ارتباط سیره رفتاری علما با خانواده و طول عمر آن‌ها

سیره رفتاری آیت اللّه العظمی مرعشی نجفی با همسر

ایشان در تاریخ ۳۱ تیر سال ۱۲۷۶ به دنیا آمد و  در تاریخ ۷ شهریور  سال ۱۳۶۹، در سن ۹۳ سالگی از دنیا رفت.

همسر ایشان نقل کرده است که مدت شصت سال با آیت اللّه مرعشی زندگی کردم و در این مدت هیچ گاه نسبت به من با تحکم سخن نگفت و با من رفتاری تند و خشونت آمیز نداشت و با تندی با من صحبت و رفتار نکرد. تا آن زمان که قادر به حرکت کردن و انجام کاری بود، نمی‌گذاشت دیگران کاری برایش انجام دهند. حتی هنگامی که تشنه می‌شد، برمی خاست و به آشپزخانه می‌رفت و آب می‌آشامید و به من نمی‌گفت.

وی غیر از اینکه همسر خوب و مهربان و دوست داشتنی بود، برای من مانندیک رفیق صمیمی و همکاری غم خوار نیز بود و در کار‌های منزل به من کمک می‌کرد. بسیاری از اوقات در کار‌های آشپزخانه از قبیل: درست کردن غذا، پاک کردن سبزی و شستن میوه و وسایل آشپزخانه به من کمک می‌کرد و رفتارشان برای تمامی افراد خانه الگو بود.(3)

سیره رفتاری امام خمینی در برابر همسر

امام خمینی(ره) در تاریخ یک مهر سال ۱۲۸۱ به دنیا آمد و در مورخه ۱۳ خرداد سال ۱۳۶۸ در سن ۸۷ سالگی دار فانی را وداع گفت.

مرحوم حاج سید احمد خمینی (ره) می‌گوید: «مادر ما اگر سر سفره نمی‌نشستند، امام غذا نمی‌خوردند و منتظر می‌ماندند؛ ولو این که همه سرسفره حاضر باشند. اما وقتی مادرمان می‌آمد، آقا شروع به خوردن غذا می‌کردند». (4)

یکی از یاران و نزدیکان بیت امام رحمه الله در مورد کمک در منزل بیان می‌کند: روزی برحسب اتفاق که تعداد میهمانان منزل امام زیاد شده بود پس از صرف غذا و جمع کردن ظروف، دیدم امام به آشپزخانه آمدند. چون وقت وضو گرفتن شان نبود، پرسیدم: چرا امام به آشپزخانه آمدند؟ امام فرمودند: چون امروز ظروف زیاد است، آمدم کمک تان کنم. (5)

خانم فاطمه طباطبایی: خانم تعریف می‌کردند که چون بچه هایشان شب‌ها خیلی گریه می‌کردند و تا صبح بیدار می‌ماندند؛ امام شب را تقسیم کرده بودند، یعنی مثلاً دو ساعت خودشان از بچه نگهداری می‌کردند و خانم می‌خوابیدند و دو ساعت خود می‌خوابیدند و خانم بچه‌ها را نگهداری می‌کرد. روز‌ها بعد از تمام شدن درس، امام ساعتی را به بازی با بچه‌ها اختصاص می‌دادند تا کمک خانم در تربیت بچه‌ها باشند.(6)

سیره رفتاری آیت الله میرزا جواد آقای تهرانی در برابر همسر

آیت الله میرزا جواد آقای تهرانی در سال ۱۲۸۳ هجری شمسی در تهران متولد شد و در سال ۱۳۶۸ هجری شمسی در سن ۸۵ سالگی از دنیا رفت.

میرزا جواد آقا تهرانی شبی، دیروقت به منزل می‌آیند؛ در منزل که می‌رسند، متوجه می‌شوند کلید منزل همراهشان نیست، به خاطر رعایت حال خانواده شان که در خواب بودند، از در زدن خودداری کرده و با توجه به این که هوا هم قدری سرد بوده است، در کوچه می‌مانند و تا اذان صبح همانجا قدم می‌زنند.

هنگام اذان که اهل خانه بایستی برای نماز صبح بیدار شوند، آقا در می‌زنند و وارد خانه می‌شوند، یکی از فرزندان ایشان که از این قضیه خبردار می‌شود، سؤال می‌کند چرا زنگ نزدید؟  ایشان می‌گویند: شما خواب بودید، زنگ من موجب اذیت و آزار شما می‌شد.

همسر ایشان از سادات علویه بود علاوه بر احترام زیادی که آقا برای ایشان قائل بودند، هر وقت که در خانه فرصت یاری می‌نمود، یار و کمک کار ایشان بودند؛ اساساً ایشان به کسی زحمت نمی‌داد مخصوصا امور شخصی خویش را تا آنجایی که می‌توانستند و قدرت و توان داشتند خودشان انجام می‌دادند، تا آنجا که از همسر خود نمی‌خواستند که مثلا لباس‌هایشان را بشویند، بلکه این همسرشان بودند که با توجه به اخلاق مرحوم آقا از ایشان می‌خواستند که لباس‌هایشان را برای شستن در اختیار ایشان بگذارند و باز هم به سادگی حاضر نمی‌شدند گاه نیز دیده می‌شد که جارو به دست گرفته و حیاط منزل را جارو می‌زنند و این در حالی بود که حتی راه رفتن با عصا برایشان مشکل بود.(7)

با دقت در روایات اهل بیت علیهم السلام و توجه در این داستان‌ها به این نتیجه می‌رسیم که یکی از اسباب بسیار مهم برای داشتن عمر طولانی خوشرفتاری با خانواده است؛ و چه زیبا امام صادق علیه السلام فرمود: «ثَلاثَةٌ اِن یَعلَمُهنَّ المُؤمِنُ کانَت زیادَةً فی عُمُرِهِ وَ بَقاءَ النِّعمَةِ عَلَیهِ: تَطویلُهُ فی رُکوعِهِ وَ سجودِهِ فی صلاتِهِ وَ تَطویلُهُ لِجلوسِهِ عَلی طَعامِهِ اِذا اَطعَمَ عَلی مائِدَتِهِ وَ اصطِناعُهُ المَعروفَ اِلی اَهلِهِ؛» سه چیز است که اگر مؤمن از آن‌ها مطلع شود، باعث طول عمر و دوام بهره مندی او از نعمت‌ها می‌شود: طول دادن رکوع و سجده، زیاد نشستن بر سر سفره‌ای که در آن دیگران را اطعام می‌کند و خوش رفتاری‌اش با خانواده.(8) /918/ی703/س

حبیب الله معماری

پی نوشت‌ها

۱- غررالحکم، ح ۷۱۱۳،

۲ - الخصال، جلد ۱ , صفحه ۲۹،

۳ -نک: گلی زواره، جامع فضل و فضیلت، ص۲۵،

۴ - مهر و قهر، ص ۲۳،

۵- سرگذشت‌های ویژه از زندگی امام خمینی - ج ۴،

۶- برداشت‌هایی از سیره امام خمینی علیه السلام، ج ۱-ص ۷۱،

۷-خاطراتی از آیینه اخلاق

۸ - اصول کافی، جلد ۴، صفحه ۴۹"