گزینه‌های روی میز در قبال عهدشکنی برجامیان

به گزارش خبرگزاری رسا، دولت آمریکا در دور تازه پشت پا زدن به برجام، دو معافیت شامل انتقال آب سنگین مازاد به عمان و مبادله اورانیوم غنی‌شده با کیک زرد را تمدید نکرد. دونالد ترامپ سال گذشته به‌صورت یکجانبه از برجام که در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به توافقی بین‌المللی تبدیل شده است، خارج شد.

سه کشور اروپایی شامل انگلیس، فرانسه و آلمان هم که از متحدان پیدا و پنهان واشنگتن تلقی می‌شوند با کارشکنی حاضر به برداشتن تحریم‌ها نشدند.

جمهوری اسلامی ایران در این مدت با خویشتنداری مانع از فروپاشی کامل برجام شده است؛ برجامی که هم‌اکنون از آن فقط پوسته‌ای برجای مانده است.

مسوولیت‌پذیری ایران سبب شد تا طرف غربی بدون پرداخت کمترین هزینه از زیر بار تعهداتی که بر عهده دارد، شانه خالی کند؛ واکنشی که مجوز آن در بند‌های ۲۶ و ۳۷ برجام گنجانده شده است. این واکنش‌ها را می‌توان به‌صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت به مرحله اجرا درآورد. رییس‌جمهوری دکتر روحانی در گام نخست، فرمان پژوهش برای ساخت پیشران‌های هسته‌ای را صادر کرد.

۱- ایران می‌تواند بهره‌برداری از سانتریفیوژ‌های نسل جدید مانند IR۲M , IR۴ را شروع کند. زنجیره‌هایی از این دو نوع سانتریفیوژ که قدرت هر یک از آن‌ها حدود ۵ سو است. سانتریفیوژ‌های نسل IR۶ هم در زنجیره‌های ۲۰ تایی آماده راه‌اندازی صنعتی است.

۲- غنی‌سازی۳/۶۷ با بهره‌گیری از آبشار‌های موجود در فردو از سر گرفت. سایت هسته‌ای فردو (شهید علیمحمدی) با قرارگرفتن در موقعیتی خاص از مصونیت راهبردی برخوردار است.

۳- میزان آب سنگینی که طبق برجام می‌توان نگهداری کرد، ۱۳۰ تن است. در شرایطی که آمریکا برای فروش آب سنگین محدودیت قائل شده است، می‌توان مازاد را نیز ذخیره کرد.

۴- پروتکل الحاقی و کد اصلاحی ۱/۳ به‌صورت داوطلبانه طی ۵ سال گذشته بدون تصویب مجلس شورای اسلامی به‌مرحله اجرا گذاشته شده است تا ایران از این پس اجرای آن را تا تصویب قانونی تعلیق کند. این موضوع می‌تواند سبب کاهش شمار بازرسان آژانس شود.

البته در گام‌های بعدی می‌توان به افزایش غنی‌سازی به ۲۰ درصد، فک پلمب برخی امکانات از قبیل قرص‌های سوخت و ... هم اقدام کرد. دکتر ظریف، وزیر امور خارجه خروج از NPT را هم از گزینه‌ها دانسته است. طبعاً تا رسیدن به این گزینه، ده‌ها گزینه دیگر در چارچوب برجام پیش روست که اجرای فقط بخشی از آن‌ها می‌تواند برای آمریکا دردآور باشد. برای اجرای هر یک از گزینه‌ها رایزنی دیپلماتیک با دوستان، رقبا و نهاد‌های بین‌المللی باید در دستور کار قرار گیرد. /۱۰۱/۹۶۹/م