تبیین بیانیه گام دوم انقلاب

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین مهاجرنیا، استاد و پژوهش‌گر مسائل سیاسی در هشتمین نشست کرسی‌های آزاداندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع «تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد، با بیان این که بر اساس بیانیه گام دوم، نظم سیاسی جمهوری ‌اسلامی، هم ریشه در فطرت و شعارهای فطری دارد و هم ناشی از قرارداد اجتماعی و رأی مردم است.گفت: سازگاری عقلانیت و تفاهم اجتماعی با فطرت انسانی بزرگ ترین ره آورد انقلاب اسلامی است

این استاد حوزه ودانشگاه در ادامه مبانی تجربی و عقلی بیانیه گام دوم، با اشاره به مبانی فطری آن افزود: بحث فطرت در اعتقادات اسلامی، جایگاه مهمی دارد و اگر فطرت به مثابه مبنا باشد نیازمند تبیین جدی است. در آغاز بیاینه، مقام معظم رهبری با تأکید برمبنای فطری مفاهیم اساسی انقلاب می فرمایند:  برای همه چیز میتوان طول عمر مفید و تاریخ مصرف فرض کرد؛ اما شعارهای جهانی این انقلاب، این انقلاب دینی از این قاعده مستثنی است. آن‌ها هرگز بیمصرف و بیفایده نخواهند شد. زیرا فطرت بشر در همۀ عصرها با آن سرشته است. آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت، استقلال، عزت، عقلانیت، برادری به یک نسل و یک جامعه مربوط نیست تا در دورهای بدرخشد و در دورهای دیگر افول کند. هرگز نمیتوان مردمی را تصور کرد که از این چشماندازهای مبارک دل‌زده شوند. ایشان مبنا و ریشۀ  جاودانگی انقلاب و شعارهای آن را در فطرت می دانند و چون فطرت قاعده ثابت، فراگیر، فرازمانی و فرامکانی وجاودانه است، هیچ گاه دچارکهنگی، تغییر، استثناء، موردی و جزئی نمی­شود و در همۀ جوامع، همۀ انسان ها و در همهی تاریخ وجود دارد. شعارهای اساسی و مفاهیم بنیادین انقلاب اسلامی بر مبنای فطرت و ازسنخ امور فطری هستند، حرکت در بسترزمان و در مدار تجربه و محوریت سبک زندگی، سبب احیاء، شفافیت، بالندگی و اثرگذاری آنها در حیات اجتماعی بشر می شود. با این مبناسازی، مقام معظم رهبری به تجربه چهل ساله موفق انقلاب اسلامی و چشم انداز چلههای تمدن ساز آن اشاره می کنند.

این پژوهش‌گر مسائل سیاسی با بیان این‌که اصطلاح فطرت در مقابل سه مفهوم؛ طبیعت جمادی، طبیعت نباتی و غریزه حیوانی است، گفت: این چهار مفهوم همان چیزهایی هستند که در اعتقادات دینی از آنها با عنوان قوانین آفرینش، سنت های الهی و اساس نظم کیهانی یاد می کنیم. وقتی گفته می شود در نظام خلقت قوانینی حکمفرماست، قوانین در واقع چهار نوع هستند، یک بخش از آن قوانین مربوط به فطرت و سرشت ذاتی انسان است. امرفطری؛ یعنی امر انسانی  که با روح انسان و حقیقت ترکیبی انسان سر و کار دارد؛ با عقلانیت انسان سر و کار دارد. مسئله‌ای انسانی و فطری تلقی می شود که مربوط به برترین موجود نظام هستی است. امور فطری کاری با جمادات و نباتات و حیوانات ندارند. اموری که رهبری در بیانیه، فطری می دانند، چون انسانی هستند. متناسب با همۀ انسانها هستند؛ دوام دارند؛ بقا دارند؛ تکوینی هستند.

وی در ادامه افزود: فضیلت زمانی است که انسان به آن فطرت و سرشت الاهیِ خود برگردد. آن سرشت امر الاهی است و آن است که به انسان جهت میدهد و ارزشمند است و فضیلت محسوب میشود. ویژگی انسان آن است که چون در صدر آفرینش نشسته است علاوه بر فطرت از سه مبنای مربوط به جمادات، نباتات و حیوانات هم برخوردار است. به همین دلیل، فطرت گرایی، منکر طبیعت گرایی و قراردادگرایی نیست؛ بزرگ ترین رمز موفقیت انقلاب اسلامی سازگارنمودن طبیعت گرایی و قراردادگرایی با فطرت انسانی است، از آن‌ها هم به‌عنوان ابزار استفاده میکند؛ قوانین طبیعی به عنوان بخشی از سنت‌های الاهی هم مورد توجه فطرت هستند و از طرفی گرایش دنیای مدرن در عبور از طبیعت گرایی و ابتنای سبک زندگی بر عقلانیت و قرارداد اجتماعی هم اجمالاً مورد توجه انقلاب اسلامی قرار گرفت. نظم سیاسی برخاسته از انقلاب اسلامی در قالب جمهوریت و‌اسلامیت، مُشعِر به این سازگاری و همروی است. سازگاری عقلانیت و تفاهم اجتماعی با فطرت انسانی بزرگ ترین ره آورد انقلاب اسلامی است. نظم سیاسی جمهوری‌اسلامی هم ریشه در فطرت و شعارهای فطری دارد و هم ناشی از قرارداد اجتماعی و رأی مردم است. اگر مردم رأی نمیدادند، جمهوری اسلامی شکل نمیگرفت. اگر مردم همین الآن رأی ندهند، پشت حکومت نباشند، حکومت از بین میرود. حضور مردم قرارداد اجتماعی است؛ اما این قرارداد اجتماعی به امور فطری هم تعلق گرفته است؛ یعنی ما قبل از این قرارداد یک سری فضایل، یک سری امور فطریای داشتیم که آن را آوردیم به رأی مردم گذاشتیم؛ یعنی مردم روی فطریات در واقع به توافق و قرارداد اجتماعی رسیدند.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا با بیان این‌که مقام معظم رهبری همۀ شعارهای اساسی انقلاب را فطری می دانند، به تبیین شاخصه ها و ویژگیهای امر فطری  پرداخت و گفت فطرت، امری انسانی؛ و مختص به انسان است.

جاودانگی و دوام دارد، کهنه و به تعبیر مقام معظم رهبری فرسوده نمیشود. هیچ ملتی از امور فطری خسته نمیشود؛ چون یک امر سازگار با سرشت انسانی و دائمی و جاودانه است. تعمیم و فراگیری آن یکی از ویژگیهای آن است که استثنا ندارد. همۀ انسانها را دربرمیگیرد؛ همه جا حضور دارد. یک چیزی که فطری شد، این‌طور نیست که بگوییم برای بعضی از انسانها هست و برای بعضیها نیست؛ مثلاً حقطلبی یک امر فطری است. همه انسانها حقطلب هستند؛ یعنی این حس حقطلبی، حقجویی، عدالتطلبی، حسن احسان و... چیزهایی است که در وجود همه هست و هیچکس از عدالت بدش نمی آید. هیچکس از حقطلبی بدش نمیآید. همۀ انسانها دنبال کمال هستند. دنبال زیبایی هستند؛ دنبال عشق هستند. این‌ها چیزهایی است که در وجود همه انسانها هست و استثنا بردار نیست.

وی در پایان افزود: مجموعه این ویژگی­ها بیانگر روح متعالی و متافیزیکی شعارهای انقلاب اسلامی است. آزادی، عدالت، اخلاق و معنویت و استقلال، عزت، عقلانیت، برادری وکرامت انسانی از جنس فیزیک و طبیعت و قرارداد اجتماعی نیستند. این‌ها با فلسفۀ انسانیت سر و کار دارند. این است که رهبری روی امور فطری دست گذاشته است. شعارهای انقلاب ریشه در متافیزیک دارند. فراتر از جسم و ماده و دنیا وتوافق و قرارداد هستند./998/د102/ب1