"فرمالیسم" تهدیدکننده ادیان + فیلم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، بهزاد حمیدیه عضو هیأت علمی دانشگاه تهران عصر امروز در نشست علمی شاخصه های معنویت اسلامی در راستای تحقق بیانیه گام دوم که در تالار امام مهدی(عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزاری شد، با اشاره به مفهوم معنویت اسلامی، به تبیین معنای معنویت پرداخت و گفت: باید شاخصه های معنویت تراز اسلامی را به خوبی بشناسیم و سایر معنویت ها را با آن تطبیق دهیم تا به حقانیت آن پی ببریم.

وی به تمایزات معنویت اسلامی و معنویت های نوپدید اشاره کرد و ادامه داد: معنویت در دینداری ممکن است به معنای تعمق در دینداری باشد؛ به عبارت دیگر شخصی که معنوی باشد، نسبت به عمق بندگی و دینداری در همه ادیان توجه دارد.

حمیدیه با اشاره به اینکه امروز پدیده «فرمالیسم» خطری است که همه ادیان را تهدید می کند، بیان کرد: فرمالیسم نوعی بی هویت شدن ادیان است؛ امروز این خطر همه ادیان را مورد تهدید قرار داده است، اما معنویت با آن مقابله می کند؛ به عبارت دیگر همه ادیان ممکن است بی هویت شده و دیگر اثرگذار نباشند، اما معنویت با آن مبارزه و مقابله می کند.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران به پیامدها و آثار معنویت در پیشبرد اهداف جامعه اشاره کرد و گفت: نمی توان از معنویت های صوری و قشری انتظار داشت گفتمان مبارزه با فساد و ظلم و حرکت در راستای عدالت طلبی را تقویت کند.

وی ادامه داد: باید برای روشن شدن ابعاد مختلف معنویت، واژگان مطرح شده در حول محور معنویت همانند «هوش معنوی» و «شعور معنوی» که رهبر معظم انقلاب نیز آن را در بیانیه گام دوم انقلاب مطرح فرموده اند، دقت داشته باشیم؛ اگر شعور معنوی در جامعه تقویت شود، بددون شک دیدگاه افراد نسبت به مسائل پیرامون جامعه تفاوت خواهد داشت.

حمیدیه در ادامه با اشاره به ضرورت دقت در مفهوم «رشد معنوی» خاطرنشان کرد: انسان در طول عمر خود ضمن اینکه رشد مادی دارد، باید رشد معنوی نیز داشته باشد، یعنی معنویت یک شخص 50 ساله باید به مراتب از معنویتی که در 15 سالگی داشته است، بیشتر باشد؛ شخصی که معنوی بوده و شعور معنوی بالایی داشته باشد، با مشاهده یک صحنه معنوی تفکر فرامادی خواهد داشت.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: برای روشن شدن مفهوم دقیق «معنویت اسلامی» باید بررسی کنیم چه مواردی جز معنویت اسلامی نیستند؛ مشکل بزرگ ما در گام نخست انقلاب، چالش های دینداری است، یعنی ما مقداری از دینداری تراز اسلامی که سیره ائمه معصومین(ع) بوده است فاصله گرفته ایم؛ دینداری معنوی، دینداری قشری نبوده و تنها پایبند به ظواهر احکام نیست، بلکه به عمق دینداری توجه دارد.

وی با بیان اینکه امروز متأسفانه جامعه ما در زمینه دینداری دچار نوعی فرمالیسم و قشری گرایی هایی شده است، گفت: به عنوان مثال امروز ما نمی توانیم به خوبی از ظواهر دین استفاه کنیم؛ مثلا از پیاده روی عظیم اربعین می توان استفاده های بیشتری داشته باشیم و آن را جهانی تر کنیم.

حمیدیه با بیان اینکه معنویت اسلامی به معنای دینداری زنده و پویا و تعمیق آن در زندگی روزمره است، به تبیین تفاوت های معنویت اسلامی و سایر معنویت ها پرداخت و بیان کرد: دینداری مبتنی بر تعصب و سوگیری و عقلانی شدن آن، دینداری عقل محور صرف، دینداری اخلاق محور صرف، دینداری عادت محور و دینداری اسطوره ای با معنویت اسلامی ناسازگار است./841/پ202/س