انقلابی بودن هیچ نسبتی با افراطی گری ندارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن مهاجرنیا، استاد و پژوهشگر مسائل سیاسی در دهمین نشست کرسی‌های آزاداندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع «تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد، گفت: اگر کسی می‌گوید من انقلابی هستم، قبل از دیگران باید وفاداری، التزام و پایبندی‌اش را به اصول انقلاب اسلامی اثبات کند. نمی‌شود کسی پایبندی به مبانی و ارزش‌های اساسی نظام، قانون، اخلاق و عقلانیت دینی نداشته باشد؛ ولی مدعی انقلابی گری باشد.

وی در ادامه افزود: فهم درست بیانیه گام دوم مبتنی بر فهم مبانی، اصول و پیش فرض های آن است. ما در نشست های گذشته مبانی عقلی، تجربی، غایی، فطری و اخلاقی را بیان کردیم و در این جلسه به بحث اصول بیانیه می پردازیم. مقصود ازاصول، قواعد و دستور العمل های کلی مبتنی بر مبانی است که راهنمای عمل در مسائل و تدابیر جزئی هستند. اگرمبانی زیرساخت‌ها و پی ریزی‌های یک ساختمان باشند، بقیه سازه و ساختمان را بنا می گویند و مصالحی مثل سیمان، ستون وآهن، اصول ساختمان می شوند. «مبانی» نقش علّی و قوام بخش وهستی بخش دارند.«اصول»پیکره اصلی سازه هستند و صورت نهایی ساختمان «بنا» است.کسی که فقط سازه را می بیند، نمی تواند دلایل و علل شکل گیری وچارچوب ها ومقومات اساسی پیکره را درک کند. بیانیه گام دوم هم دارای مبانی، اصول و مضامین عالی است که باید شناخته شوند.

این پژوهش‌گر مسائل سیاسی با بیان این‌که اولین اصلی که در این جلسه به آن می‌پردازیم «اصل انقلابی گری» است، گفت: در ابتدای بیانیه، مقام معظم رهبری اصل«نظام انقلابی» را مطرح کردند و از اصلی که پایه سبک زندگی چهل ساله انقلاب است با عنوان «نظریه نظام انقلابی» یاد کردند.

استاد مهاجرنیا  در ادامه گفت: انقلابی بودن در بیانات رهبری چهار ویژگی معنایی دارد: یکی به اعتبار ویژگی‌های شور و احساساتی که در مفهوم انقلابی بودن هست که ایشان قبلاً از آن به« کوره آتش فشانی و پر انرژی » تعبیر کردند. در تعریف دیگری، به اعتبار کنشگری و رفتار فعالانه فرموده اند: «انقلابی بودن به معنای کنش فعالانه در همه عرصه‌های انقلاب اسلامی است.» در رویکرد سومی به اعتبار وفاداری و پایبندی به ارزش‌های انقلاب می گویند: «انقلابی بودن، یعنی التزام فکری و عملی به مبانی، اصول و آرمانهای انقلاب اسلامی »و در رویکرد جامع اوصاف و التزامات فکری، اعتقادی و عملی آن را به «عادلانه، خردمندانه، دقیق، دلسوزانه، منصفانه، قاطعانه و بدون رودربایستی عمل کردن» تعریف کرده اند.

این استاد حوزه ودانشگاه  در ادامه با اشاره به دو اصطلاح «انقلابی مثبت و منفی» در بیانات مقام معظم رهبری گفت: بر اساس تعریف جامع؛ انقلابی کسی است که اعتقاد نظری وفکری و التزام عملی فعال دارد. اما در عبارات رهبری کسانی که در هر دو بعد عمل و نظر، در میدان انقلاب حضور دارند به آنها «انقلابی مثبت» می گویند. حتی کسانی که در دوره ای انقلابی نبوده اند ولی حالا به تمام معنا انقلابی هستند آنها هم انقلابی مثبت هستند. اما کسانی که به لحاظ فکری و نظری انقلاب را قبول دارند، اعتقاد دارند؛ ولی پای عمل که وسط می‌آید متوقف می شوند، اهل جبهه نیستند، اهل حضور نیستند، اهل حمایت نیستند، قاعدتاً این آدم ها دیگر انقلابی نیستند، اما ایشان با همان مبنای جذب حداکثری این‌ها را هم داخل در صف انقلابی می کند و با عنوان « انقلابی منفی» از آنها یاد می کند.

 دکتر مهاجرنیا با بیان این‌که شاخصه‌های انقلابی‌گری از جمله رویکردهایی است که مورد توجه خاص مقام معظم رهبری است، گفت : ایشان در بیانات سالگرد ارتحال امام راحل پنج شاخصه اساسی برای انقلابی بودن بیان کردند. اولین شاخصه را پایبندی به مبانی و ارزش‌های اساسی اسلام و انقلاب دانستند. این ویژگی از ویژگی‌های اصلی و مهم انقلابی‌گری است. اولین و مهم‌ترین شاخصه و ترجیع بند انقلابی گری و اصول گرایی است. اگر کسی می‌گوید من انقلابی و اصول گرا هستم، قبل از همه، این پایبندی‌اش را باید اثبات کند. نمی‌شود کسی پایبندی به مبانی و ارزش‌های اساسی نداشته باشد؛ ولی بگوید من انقلابی هستم، بگوید بقیه نظام را قبول دارم.اما پایبند به مبانی و ارزش‌های اساسی اسلام نیستم.

وی در ادامه افزود: شاخصه دوم این است که اگر کسی می‌خواهد ادعا بکند من انقلابی هستم و می‌خواهد وصف انقلابی بودنش را حفظ کند، باید نسبت به آرمان‌های انقلاب هم جهت گیریش درست باشد و هم به صورت راهبردی به آن سمت حرکت بکند.

این پژوهش‌گر مسائل سیاسی با بیان این‌که شاخصه سومی که مقام معظم رهبری ذکر می‌کنند، پایبندی به استقلال کشور است، اظهار کرد: استقلال سیاسی معنایش این است که ما در زمینه سیاسی، فریب دشمن را نخوریم. استقلال فرهنگی که از همه مهم‌تر است در این است که سبک زندگی را سبک زندگی اسلامی ایرانی انتخاب کنیم. استقلال اقتصادی هضم نشدن در هاضمه اقتصاد جامعه جهانی است. استقلال هم از شعارهای اصلی انقلاب بوده. اصلاً شعاری بود که از درون جامعه برخاسته است. بحث استقلال و آزادی شعار اولیه انقلاب بود و جالب این است که در گام اول یکی از اصول اساسی بوده. در گام دوم هم مقام معظم رهبری، تأکید می‌کنند که حفظ استقلال جزء شعارها و اصول اساسی انقلاب اسلامی است که باید حفظ بشود.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: چهارمین شاخصه ای که راجع به انقلابی گری می گویند، حساسیت در برابر دشمن و نقشه دشمن و عدم تبعیت از آن است. دشمن شناسی یکی از کلیدواژه‌های مهم در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری است. واژه‌های دشمن، استکبار، استعمار و سایرمفاهیم همسو و معادل آن، بیشترین حجم فراوانی در ادبیات رهبری را تشکیل می‌دهد. در همان اوایل بیانیه ایشان می گویند: «روزی که ما انقلاب کردیم در میان قطب بندی جهان آمدیم. دو دشمن بزرگ ما را محاصره کرده بودند. می‌خواستند ما نیاییم؛ ولی آمدیم. بنابراین از روز اول ما دشمن داشتیم. آن هم نه دشمن‌های معمولی. دو دشمن بزرگ که همه جهان دست‌شان بود. بنابراین انقلاب اسلامی در محیطی، شکل گرفته که همزاد با وجود دشمنان بزرگ بوده. در طول این چهل سال، هیچ گاه دشمنان ما را راحت نگذاشتند؛ یعنی دائماً در تخریب و توطئه بودند. بعد از چهل سال، ما تجربه زیادی به دست آوردیم.» امروزه، به رغم اینکه در محاصره، در تحریم و در فشار هستیم، نگاه تیزبینانه و دشمن شناسانه رهبری کاری کرده که دشمنان ما احساس ناتوانی در مقابل انقلاب دارند.

وی با بیان این‌که، رویکرد دیگری که پیش فهم بیانیه گام دوم است و در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری بیان شده است راجع به «سطوح انقلابی»است، ایشان معتقدند انقلابی گری یاصفر یا صد نیست. یعنی اگر انقلابی هستی، باید صددرصد انقلابی باشی و انقلابی بیست درصد، سی درصد، پنجاه درصد نداریم؛ مقام معظم رهبری معتقدند هر کس هر مقدار به انقلاب اسلامی به اصول و مبانی به اهداف و آرمان ها به مواضع و رفتارهای انقلاب تعلق دارد به همان نسبت انقلابی است . بنابراین ایشان به اصطلاح « مقول به تشکیک» و ذو مراتبی بودن انقلابی معتقدند .

دکتر مهاجرنیا گفت: یکی از پیش فرض های فهم اصل انقلابی در بیانیه گام دوم؛ نسبت سنجی انقلابی گری با سایر امور است. ما یکی از مشکلات‌مان این است که به صورت گسستی رفتار می‌کنیم؛ یعنی اگر یک بعدی را گرفتیم، از بقیه بخش‌ها دیگر غافل می‌شویم. اگر گفتیم اهل نماز هستیم، این‌قدر نماز می‌خوانیم که خانواده را ولش می‌کنیم. اگر گفتیم زاهد هستیم، کلاً پشت پا می‌زنیم به دنیا. اگر گفتیم اهل دنیا و کسب و کار هستیم، دین را رها می‌کنیم؛ یعنی به هر سمتی می‌رویم بقیه قسمت‌ها کمرنگ می‌شوند. انقلابی گری هم گاهی دچار همین مشکل می شود. تعبیرهایی از مقام معظم رهبری در بیانیه هست که مخالف این رویه است. ایشان می نویسند « میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند، بلکه از نظریّه‌ی نظام انقلابی تا ابد دفاع می‌کند» یعنی؛ ای آقایان انقلابی؛ شما باید در چارچوب جمهوری اسلامی، مردم سالاری دینی و قوانین این نظام انقلابی باشید. در عین حال که انقلابی هستیم، باید قانونمند باشیم. شور و حرارت و انرژی و تحرک و پویایی انقلابی گری نباید، ثبات و نظم و قانون را نادیده بگیرد.

استاد علوم سیاسی در ادامه به نسبت میان انقلابی گری و عقلانیت اشاره کرد و با نقل بیانات مقام معظم رهبری در سالگرد امام گفت: « عقلانیّت واقعی در انقلابی گری است. نگاه انقلابی است که می تواند حقایق را به ما نشان بدهد. عقلانیّت معنایش این است که انسان اصالت ها را بشناسد؛ عقلانیّت، تکیه‌ی به مردم است؛ عقلانیّت، تکیه‌ی به نیروی داخلی است؛ عقلانیّت، تکیه و توکّل به خدای بزرگ است.

وی در ادامه گفت: فهم مرزبندی و نسبت سنجی میان انقلابی گری با مقوله آتش به اختیار و با افراط گرایی در اندیشه رهبری بسیار مهم است. ایشان آتش به اختیار را در چارچوب نظام، قانون، تکلیف امر به معروف و نهی از منکر با رعایت بعد قلبی و زبانی و رعایت نزاکت اجتماعی و شئون اخلاقی در جامعه اسلامی و پرهیز از اختلال نظام، ناامنی و هرج و مرج در جامعه اسلامی می دانند و این پایبندی همان انقلابی گری است. غیر از این را ما انقلابی نمی دانیم. حتی انقلابی منفی هم نیست.

بنابراین انقلابی گری هیچ نسبتی با افراطی گری ندارد. ایشان دو تعبیر در این خصوص دارند: یکی اینکه می فرمایند نباید این باب شود که هر کسی متعهد و دیندار و با حجاب و مرام دینی است به او افراطی گفته شود. از طرف دیگر هم می‌گوید انقلابی ها باید در چارچوب دین و شریعت و قانون و نظم و اخلاق و روش های صحیح، وارد بشوند و ارزش های انقلابی را  در لوای اخلاق و معنویت ارائه بدهند. تا زمینه آن اتهام فراهم نشود./1330/ج