گزارشی از اقدامات و فعالیت های پژوهشی دانشگاه باقرالعلوم

حجت‌الاسلام یارعلی کرد فیروزجایی، معاون پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا به برگزاری جشنواره انتخاب پژوهشگران برتر در هفته پژوهش اشاره و تأکید کرد: با هدف شناسایی و حمایت از نخبگان پژوهشی، دوازده دوره جشنواره انتخاب پژوهشگران برتر در دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شده است که امسال 25 آذر ماه همزمان با هفته پژوهش، سال سیزدهم برگزاری آن خواهد بود.

معاون پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع) تأکید کرد: جذب فارغ التحصیلان دانشگاه باقرالعلوم(ع) در مراکز مختلف اعم از مؤسسات، نهادها و مراکز دیگر از امتیازات این دانشگاه است؛ بنابراین ما در امر پژوهش همکاری‌هایی با مراکز پژوهشی مختلف داشتیم، با مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، پژوهشکده مطالعات فرهنگ اجتماعی وزارت علوم، سازمان سمت، معاونت پژوهش دانشگاه تهران، بوستان کتاب و مرکز خدمات نور تفاهم نامه داشتیم و احیاناً کارهای مشترکی هم انجام دادیم.

حجت‌الاسلام فیروزجایی به طراحی نظام موضوعی برای پایان نامه‌ها اشاره کرد و گفت: ما در دانشگاه باقرالعلوم(ع) در بخش پژوهش پیگیر تدوین نظام موضوعی با محوریت دانشجویان، اساتید، گروه‌های علمی و مدیر گروه علمی  هستیم.

گزارشی از مجلات و فصلنامه‌های دانشگاه باقرالعلوم(ع)

وی با ارائه گزارشی از مجلات و فصلنامه‌های دانشگاه باقرالعلوم(ع) خاطرنشان کرد: در حال حاضر دانشگاه سه تا فصلنامه علمی و پژوهشی دارد؛ گرچه در ابتدا علمی و پژوهشی نبودند؛ اما الان علمی پژوهشی هستند.

معاون پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: فصلنامه علوم سیاسی شماره 83 منتشر شد و الان شماره 84 در حال آماده شدن برای انتشار است که امیدار هستیم قبل از مرداد ماه منتشر شود، فصلنامه تاریخ اسلام که 76 شماره منتشر شد و شماره 77 در حال آماده سازی برای انتشار هست؛ فصلنامه آیین حکمت هم 39 شماره از آن منتشر شد و شماره 40 در حال آماده سازی برای انتشار است؛ همچنین یک مجله داخلی تحت عنوان فرهنگ پژوهش داریم که عمدتاً از مقالات دانشجویی تأمین می‌شود و شماره 34 آن منتشر شده است.

وی یادآور شد: دو تا فصلنامه در دست اقدام داریم که دو فصلنامه هستند و سالی دو شماره منتشر خواهند شد، یکی دوفصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات نظری تاریخ تمدن که درخواست مجوزش برای وزارت ارشاد فرستاده شد و در نوبت بررسی در هیئت نظارت بر مطبوعات است.

حجت‌الاسلام فیروزجایی افزود: دو فصلنامه دیگری که تازه اقدام کردیم و هنوز درخواستی برای وزارت ارشاد نفرستادیم، دو فصلنامه علمی و پژوهشی فلسفه حقوق است، برای این فصلنامه هم مصوبات داخل دانشگاه و به اصطلاح مراکز بالا دستی انجام شد و برای کارهای اداری و اخذ مجوز فرستاده شده است؛ اما به هر حال ما مقالات را با برند علمی و پژوهشی جذب می‌کنیم، از این جهت انشاءالله باید با همکاری انجمن‌های علمی تدبیری اندیشیده شود که از ابتدا علمی و پژوهشی شوند.

وی تأکید کرد: این سه نشریه علمی و پژوهشی، هر سه icd هستند و در حال isi شدن این نشریات هستیم؛ البته شرایط خاصی دارد، مثلا بعضی از اعضای تحریریه باید شخصیت‌های بین‌المللی باشند، افرادی خارج از ایران عضو تحریره باشند و ما سعی می‌کنیم این شرایط را تأمین ‌کنیم.

متأسفانه نشر مستقلی برای دانشگاه باقرالعلوم(ع) وجود ندارد

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) به نشر کتاب دانشگاه باقرالعلوم(ع) اشاره کرد و گفت: متأسفانه نشر مستقلی برای دانشگاه وجود ندارد، دانشگاه زیرمجموعه دفتر تبلیغات است و دفتر تبلیغات مدتی اصلاً اجازه دایر کردن انتشاراتی غیر از بوستان کتاب را نمی‌داد و همینطور دانشگاه هم در این زمینه انتشاراتی نداشت و کتاب را تماماً با اسم خودش منتشر نمی‌کرد؛ اما با مشارکت دانشگاه و مراکز همکار مثلاً خود بوستان کتاب و احیاناً سمت و پژوهشگاه علوم اسلامی بیش از 45 عنوان کتاب در اینجا معرفی کردیم که در کتاب دست‌آوردهای پژوهشی دانشگاه باقرالعلوم در سال 97 بیش از 45 عنوان کتاب معرفی شده است، البته کتاب‌هایی که به نحوی با مشارکت دانشگاه منتشر شده است و گرنه اعضای هیئت علمی ما به صورت جداگانه با مراکز پژوهشی مختلف کار کرده‌ و کتاب منتشر کرده‌اند، شاید اساتید هر کدام تا پانزده تا کتاب داشته باشند و آن سر جای خودش محفوظ است.

وی به فعالیت بخش پژوهش دانشگاه در عرصه همایش‌ها، نشست‌ها و کارگاه‌های علمی اشاره کرد و گفت: دانشگاه تا به حال هفت تا همایش برگزار کرده است که آخرین همایش با موضوع دین فرهنگ و فناوری با رویکرد بین المللی در سال گذشته برگزار شد و بقیه همایش‌ها در سال‌های 87،84،83،82 و دو تا همایش هم با نام شهید مطهری و همایش امام محمدباقر علیه السلام در سال 1390 برگزار شده است.

حجت‌الاسلام فیروزجایی افزود: همایش بین المللی دین، فرهنگ و فناوری، دو روز در تهران و یک روز در قم با حضور اساتید داخلی و خارجی برگزار شد و نسخه اول چکیده مقالات در زمان خود همایش منتشر شد و ویرایش دوم آن که احیاناً چکیده هایی از چاپ باز مانده بود مجدداً منتشر شد، مجموعه مقالات این همایش هم مراحل پایانی خودش را پشت سر گذاشته است که به زودی چاپ خواهد شد.

وی برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های علمی دانشگاه را متذکر شد و خاطرنشان کرد: بیش از 83 نشست علمی در دانشگاه با موضوعات مختلف و متنوع به وسیله اساتید داخلی و خارجی برگزار شده است؛ 45 تا کارگاه علمی اعم از کارگاه‌های مقاله نویسی، پایان نامه نویسی و....برگزار شده است.

حجت‌الاسلام فیروزجایی یادآور شد: برگزاری کرسی‌های علمی، ترویجی و نقد در دستور کار دانشگاه است، در مجموع در سال 96 و 97 ما 14  کرسی برگزار کردیم؛ این کرسی‌ها مجوز دارد و در پایان گزارش و تأییدیه‌ای برای ارتقا و ترفیع دارد.

تبیین موانع پژوهشی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

وی موانع پژوهشی دانشگاه باقرالعلوم(ع) را برشمرد و تصریح کرد: پژوهش‌های فردی در دانشگاه قابل توجه نیست، دانشگاه زیرمجموعه دفتر تبلیغات است، دفتر تبلیغات سه معاونت دارد، معاونت فرهنگی و تبلیغی، معاونت آموزش و معاونت پژوهش، فعالیت های پژوهشی دفتر تبلیغات در معاونت پژوهش و پژوهشگاه متمرکز می شود، فعالیت های آموزشی دفترتبلیغات در معاونت آموزش و دانشگاه متمرکز است، حالا آنهایی که به مدارک رسمی وزارت علومی منتهی می شود در دانشگاه باقرالعلوم انجام می‌گیرد و آنهایی که مدارک حوزوی می‌خواهند اخذ کنند در مؤسسه آموزش عالی امام رضا علیه السلام، مدرسه معصومیه، طوبی در مشهد و علامه مجلسی در اصفهان انجام می‌گیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: این به اصطلاح تقسیم کاری و شرح کاری که برای معاونت آموزش نوشته شده، باعث شد که معاونت پژوهشی دانشگاه، محدودیت‌های خاص خودش را داشته باشد و فعالیت های پژوهشی اش فی الجمله با فعالیت های پژوهشی معاونت های پژوهشی دانشگاه های مختلف کشور متفاوت شود.

وی به قراردادهای پژوهشی دانشگاه باقرالعلوم(ع) اشاره کرد و ابراز داشت: قبلاً که بودجه بیشتر بود قراردهای پژوهشی با اعضای هیئت علمی و غیر از اعضا منعقد می‌شد، از سال 92 به بعد معاونت پژوهشی هیچ بودجه ای برای قرارداد پژوهشی نداشته است، مگر از طریق اداره قطب‌های پژوهشی که آن هم پژوهش نظری خالص نبود و کارهای میدانی یا کارگاه‌هایی بود که به معاونت پژوهش دانشگاه سپرده می شد و بودجه اش از آن طریق تامین می شد؛ اما برای فعالیت‌های پژوهشی که برای معاونت پژوهش دانشگاه طراحی و تعریف شده و در راستای آموزش دانشجویان است، محدودیت‌هایی داریم.

حجت‌الاسلام فیروزجایی، ساماندهی پایان نامه‌ها و موضوعات پژوهشی را مهم خواند و یادآور شد: از قطب‌ها جهت معرفی موضوعات پژوهشی و پایان نامه‌ها دعوت به عمل آمده است، تا به صورت میدانی موضوع شناسی و مسأله یابی داشته باشند و پایان نامه‌ها را به سمت کاربردی شدن سوق دهند.

اقدامات تحولی معاونت پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع)

وی به اقدامات تحولی معاونت پژوهش دانشگاه اشاره کرد و گفت: فعال کردن نشر دانشگاه از نخستین دغدغه‌های ما در بخش پژوهش بوده است، قبل از این انتشارات مستقل دانشگاه، مجوزش اخذ شده بود و در این راستا با ریاست محترم دفتر تبلیغات هم تفاهم شده بود که ما کارهایی را که در دانشگاه انجام می گیرد، در قالب پایان نامه‌های دوره کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری که واجد شرایط شناخته می شوند برای انتشار با نام انتشارات مستقل دانشگاه معرفی شود و کارهای عملیاتی اش را بوستان کتاب انجام دهد.

عضو گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: برای عملیاتی کردن این مسئله، شاید بیش از 42 اثر در فرآیند بررسی قرار گرفت که 12 اثر در مرحله چاپ قرار گرفت و مجوز چاپ را از دانشگاه دریافت کرد؛ البته بوستان کتاب، مقداری تعلل کرد و با پیگیری های انجام گرفته، قرار شد به صورت محدود و دیجیتالی این آثار را منتشر کنیم و نسخه کاغذی اش محدود باشد و به صورت مستقل، صفحه آرایی، ویراستاری، طرح جلد و اینها را خود دانشگاه انجام بدهد، این یکی از کارهایی است که در دوره جدید رونق و شتاب گرفت.

تدوین سیزده عنوان کتاب در بخش پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع)

وی به تدوین سیزده عنوان کتاب در بخش پژوهش دانشگاه اشاره کرد و گفت: سیزده عنوان کتاب را برای بوستان کتاب فرستادیم و یک کتاب چاپ شد که درسنامه ای برای رشته کارشناسی زبان انگلیسی و مترجمی زبان انگلیسی است، یکی دو عنوان دیگر قرار است از چاپ بیرون بیاید و امیدوار هستم در سال 98 تعداد کتابهای منتشر شده به 10 عدد برسد و بتوانیم این وعده را عملیاتی کنیم.

حجت‌الاسلام فیروزجایی با اشاره به برگزاری نشست‌های علمی در معاونت پژوهش دانشگاه گفت: برگزاری نشست‌های علمی، کرسی‌های ترویجی و نقد و احیاناً کارگاه‌هایی که برگزار شد عمده کاری است که در این بخش انجام گرفته است، نشست‌های علمی در سال96 سه مورد بوده، سال 97  به 28 نشست رسید که در سال 97 در برگزاری کارگاه جهش داشتیم و از دو مورد به پنج عدد رسیدیم.

وی به اقدامات تحولی معاونت پژوهش برای آینده اشاره و خاطرنشان کرد: ما غیر از برنامه جاری، کلان برنامه‌ای نداریم، چون اصلاً جزو شرح وظایف ما نیست، فعالیت‌های پژوهشی که می‌توانیم داشته باشیم در حال انجام است، تنها برنامه ای که داریم این است که از اساتید بخواهیم دغدغه های پژوهشی به علاوه برنامه های پژوهشی که برای مراکز مختلف دیگر دارند را به ما اطلاع دهند، تا ما در جریان باشیم که اساتید ما چه فعالیت‌هایی دارند، تا اگر احیاناً دانشجویان مراجعه می کنند یا موضوعاتی پیش می آید از این اساتید استفاده کنیم.

معاون پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: از آنجا که پژوهش‌ها در دفتر تبلیغات متمرکز در معاونت پژوهش دانشگاه و پژوهشگاه است، دیگر ما برنامه ای نداریم، مگر اینکه به ما اجازه بدهند که آن موقع سراغ طراحی این برنامه ها خواهیم رفت.

وی به فعالتر شدن کرسی‌های ترویجی نقد و نظریه پردازی در معاونت پژوهش اشاره کرد و گفت: مجموع کرسی‌های ترویجی برگزار شده تا به حال چهارده جلسه بوده است؛ ولی هنوز هیچ کرسی نظریه پردازی در اینجا برگزار نکردیم و هرچه بوده علمی ترویجی بوده است که برخی از این علمی ترویجی‌ها قابلیت تبدیل شدن به علمی و نظریه پردازی دارد، به هر حال این جزء برنامه‌های آتی ما است که به سمت کرسی‌های آزاد اندیشی برویم و در واقع بحث نقد دیدگاه‌های متداول که والد مراکز حوزوی و دانشگاهی است را عملیاتی کنیم.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، ارتقاء وضعیت نشریات و تبدیل به isi شدن با تامین شرایط لازم را از دیگر برنامه‌های معاونت پژوهش دانشگاه خواند و گفت: مقالات، پایان نامه‌های برگزیده شده دانشگاه باقرالعلوم(ع) و برگزیده شدن رساله‌های دکتری دانشگاه در مراسم جایزه کتاب سال حوزه، نشان دهنده توفیق نسبی دانشگاه در فعالیت های پژوهشی است.

وی افزود: چند مورد رساله‎ را حضور ذهن دارم که در مراسم کتاب سال حوزه رتبه آوردند، چون از گروه فلسفه خبر دارم، رساله دکتری خانم نرجس رودگر، رساله دکتری آقای عبدالله محمدی و رساله دکتری آقای مهدی عبداللهی موفق شدند؛ البته غیر از این باز هم باید باشد و در رشته‌های دیگر باید بیشتر باشد که در حال حاضر حضور ذهن ندارم.

معیار چاپ مقالات در مجله یا فصلنامه آیین حکمت

حجت‌الاسلام فیروزجایی به معیار چاپ مقالات در مجله یا فصلنامه آیین حکمت اشاره کرد و گفت: پژوهش‌ها و مقالات دانشجویی اگر واقعاً قابلیت‌های لازم و حد نصاب علمی لازم را داشته باشند، در نشریات علمی پژوهشی، آیین حکمت، علوم سیاسی و تاریخ اسلام و همچنین در نشریه فرهنگ پژوهش که صرفاً دانشجویی است، چاپ خواهد شد. /924/ج