با احترام زیاد به پروژه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نگاه می کنم

به گزارش خبرگزاری رسا، برخی از نمایندگان آکادمی شرق شناسی روسیه روز سه شنبه ۱۴ مهرماه ۹۸ با همکاری اداره بین الملل مرکز همکاری های علمی و بین الملل از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دیدار و بازدید کردند.

این هیئت ضمن دیدار با رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و بازدید از پژوهش ها و دستاوردهای پژوهشگاه، در جلسه با اعضای هیئت علمی به تبادل نظر پرداختند.

به گزارش اداره بین الملل مرکز همکاری های علمی و بین الملل، در ابتدای این دیدار، ابراهیم علیپور رئیس پژوهشکده فلسفه و کلام به معرفی پژوهشگاه و ظرفیت های آن، همچنین برخی از اعضای هیئت علمی حاضر در این جلسه پرداخت.

علیپور در ادامه افزود: بیشتر حاضرین در جلسه سفر به روسیه داشته اند و اطلاعات خوبی در خصوص ظرفیت های روسیه دارند. وی به همایش «جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت» پرداخت که به زودی برگزار خواهد شد که یک نوع کار تطبیقی بین اسلام و مسیحیت است. در دور اول از کشورهای مهم نمایندگانی برای این همایش آمده بودند، ولی جای اندیشمندان روسی در آن خالی بود. با این حال با توجه به برخی پروژه های پژوهشگاه، امکان همکاری مشترک با اندیشمندان روسی وجود دارد.

نیکلای پلوتنکوف از موسسه مطالعات شرق شناسی روسیه نیز ضمن معرفی موسسه به معرفی همراهان خود پرداخت که کارشناسانی د رحوزه شرق شناسی، ایران شناسی و اطلاعات سیاسی از دانشگاه دولتی مسکو بودند.

وی گفت این موسسه از قدیمی ترین پژوهشکده های روسیه در زمینه های تاریخ، زبان، و سیاست است که سال گذشته سالگرد ۲۰۰ را داشته و اخیرا هم پژوهشکده ای در حوزه علوم و مطالعات اسلام راه اندازی کرده است. وسعت فعالیت های آن شامل افریقا، خاورمیانه، کشورهای آسیای میانه و مناطق آسیایی تا ژاپن است.

وی ابراز داشت: ما در کشور روسیه با مرکز پژوهشی وزارت خارجه ارتباط نزدیک داریم. در چند روزی هم که در ایران بوده ایم، میزگردهای مفیدی با اندیشمندان ایرانی داشتیم. یکی از نتایج آن این بوده است که برای ۴۰ سال آینده نقاط مشترک برای همکاری داریم. وی ضمن ابراز تعجب از فعالیت های گسترده پژوهشگاه، به تعداد زیاد پروژه های این پژوهشگاه پرداخت و گفت با احترام زیادی به این مقوله نگاه می کند.

حجت الاسلام یعقوب نژاد: قبلا اطلاعاتی از انستیتو شما داشتیم و توضیحات شمالی توضیحات خوب و مفیدی بود. ما با فعالان فرهنگی روسیه بیش از جاهای دیگر می توانیم همکاری مشترک داشته باشیم، به خصوص اینکه گفتید برای ۴۰ سال آینده می توانیم برنامه داریم. بخش مطالعات شما اگر با ما در ارتباط باشد، همکاری خوبی می تواند صورت پذیرد. این در کنار حوزه علمیه قم است که صد هزار طلبه فاضل دارد.

یعقوب نژاد به فعالیت های انجام شده غربی ها در خصوص تزاروس پرداخت و گفت برای اولین پژوهشگاه هم در حوزه تزاروس علوم اسلامی فعالیت را انجام داده و قرار است که به زبان عربی هم ترجمه شود. در خصوص علوم عقلی هم به زبان انگلیسی می خواهیم کار انجام دهیم.

دکتر شاکرنژاد: به معرفی پژوهشکده اخلاق و معنویت و سه گروه مرتبط با آن در حوزه های مطالعات اخلاق، تربیت و معنویت پرداخت. وی با اشاره به وضعیت دنیای مدرن، به فعالیت های این پژوهشکده برای پاسخ گویی مشکلات عصر جدید با دانش اخلاق و همچنین روانشناسی و جامعه شناسی پرداخت و از دانش اخلاق برای پاسخ به سوال های جدید جامعه اسلامی استفاده می کند.

وی با توجه به بازدیدش از مراکز علمی مسکو و سنت پترزبورگ روسیه، علاقه مردم روسیه به معنویت و فلسفه را از نکات قابل توجه دانست. علاقه ای که در میان مردم ایران نیز می توان مشاهده کرد. با توجه به شرایط دنیای مدرن در دو کشور، زمینه همکاری مشترک برای دو کشور در حوزه اخلاق و معنویت وجود دارد.

دکتر پزشگی اندیشه سیاسی را یکی از قدیمی ترین قسمت های پژوهشگاه دانست. کسانی که در این پژوهشگاه در مقطع دکتری مشغول فعالیت هستند، از همان ابتدا دانشجوی همین پژوهشگاه بوده اند. یک بخش آموزشی در این پژوهشگاه بوده است. این پژوهشکده حدود دو دهه است که کار پژوهشی انجام می دهد. در حوزه فلسفه، علوم و فقه سیاسی هم در حوزه تئوریک و هم تحقیقات علمی کارهایی در حال انجام است. حدود ۱۲ هیئت علمی و بالای ۳۰۰ محقق علمی با این پژوهشکده همکاری دارند و برخی از آثار این پژوهشکده به زبان های پرتعالی، ترکی و انگلیسی ترجمه شده اند.

دکتر شیخ حسینی نیز به مهم ترین چالش مشترک دو کشور یعنی چالش افراطی گرایی در منطقه و جهان اشاره کرد که منافع دو کشور را مورد تهدید قرار داده است. برای مقابله با این پدیده دو مواجهه می توان داشت که یکی مواجهه سخت است که دو کشور ایران و روسیه یک اتحاد استراتژیک در این زمینه دارند، اما بخش مهم تر مواجهه فکری و فرهنگی با آن است که این وظیفه مراکز علمی و فرهنگی دو کشور است.

این همکاری در دو گام باید انجام بگیرد. اول اینکه باید مسئله فکری آنان باید استخراج شود و در گام دوم فهم ناقص آن ها از اسلام را باید تصحیح کرد.  اگر به آنها توجه نکنیم، ممکن است در آینده با خطر آن مواجه شویم. این ظرفیت مهمی برای همکاری مشترک است.

النا دونائوا نیز یادآور شد: دو سال پیش مهمان شما در همین پژوهشگاه بودم. وی به فعالیت های ایران شناسی روسیه اشاره کرد. در روسیه ایران شناسی و ترکیه شناسی از قدیمی ترین رشته ها است. الان جمهوری اسلامی ایران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. ما تحقیقاتی در خصوص اسلام در ایران، ارتباط اسلام و سیاست، اصول سیاست خارجی در ایران، اصول اقتصاد اسلامی انجام می دهیم.

یکی از آخرین کارها، توسعه اقتصادی اجتماعی جامعه ایران و چالش مدرنیته است. در مورد هویت اسلامی و مسائل فرهنگی و توسعه فرهنگی در جامعه ایران آثار خود را منتشر می کنیم و هر سال چند همایش بزرگ با حضور صاحب نظرات و دانشجویان ایرانی در مسکو داریم. یکی از روش های کار این است موضوعی از یکی از دو طرف مطرح شود و بر روی آن کار شود و این باعث آشنایی از دیدگاه های طرفین می شود.

در حال حاضر آمادگی کار بر روی تاریخ روابط دو طرف وجود دارد. می خواهم بگویم فعالیت سیاسی در انستیو خیلی فعال است. جلسات و پژوهش هایی در خصوص تهدیدات و چالش های دو کشور داریم. نتیجه کار این بوده است که افراط گرایی یکی از اصلی ترین چالش ها برای دو کشور است.

اسلام شناسی یکی از نقاط ضعف ماست. چون ما آموزش های لازم را در مورد اسلام نداریم. به طور مثال بعضی اوقات شیوه پرداخت خمس و زکات را نمی دانیم. در خصوص مبادله روحانیون در رشته افکار سیاسی و تفسیر قرآن مشغول کار هستیم. من از ایده همکاری و ملاقات استقبال می کنم.

الکسی مارینین هم ابراز داشت: یکی از چالش های مهمی که با آن مواجه هستیم افراطی گرایی است. با همکارانی از آکادمی علوم آسیای میانه چند پژوهش میدانی انجام دادیم که هدف اصلی آن پژوهش در خصوص افراطی گرایی بوده است. از نتایج این پژوهش تعجب کردیم. چون ما اگر بعضی از پژوهش های غربی را مطالعه کنیم، در نتایج پژوهش های آن ها اسلام دلیل اصلی افراطی گرایی مطرح شده است.

پژوهش های ما نشان می دهد دلیل چیز دیگری است. دلیل اصلی آن نارضایتی مالی و اجتماعی و کمبود و ضعف آموزش معلومات دینی است. البته این پژوهش مربوط به مسلمانان روسیه و آسیای میانه است. این کمبودها باعث جلب پیروانی برای سلفی ها شده است. کاملا موافق هستم که ما می توانیم از تجربه ایران در این خصوص استفاده کنیم.

در این نشست شیخ حسینی خاطرنشان کرد: در اینجا من به عنوان کسی که سال ها در زمینه افراطی گرایی فعالیت می کنم، این نکته را اضافه کنم که درست است که مهم ترین دلیل افراطی گرایی محرومیت است، اما این محرومیت برای تبدیل به خشونت شدن نیاز به یک پشتوانه فکری دارد. اگر با هم همکاری نداشته باشیم تا پیام های انسانی اسلام را معرفی کنیم. این جریان حداقلی با توجه به فضاهای ارتباطی این خلاء را پر خواهد کرد.

نیکلای پلوتنکوف: من با تمام حرف های شما موافق هستم، اگر موافقید می توانیم در این خصوص همکاری با هم داشته باشیم .

علیپور: پژوهشگاه آماده عقد تفاهم نامه همکاری در این خصوص است. ضمن اینکه ارتباط با مجموعه های غیر افراطی هم خیلی مهم است. آنچه که در سفر روسیه خیلی پررنگ دیدیم، بازگشت به دین بود. و در این بعد هم می توان فعالیت هایی را انجام داد.

عبدی پور: ما زمینه های همکاری را بررسی می کنیم و آمادگی داریم تا آثار و تحقیقات خود را در اختیار شما قرار دهیم. آمادگی اجرای پروژه های مشترک در غالب نشست ها، همایش ها و کارگاه را داریم. ما توجه جدی به مسائل ایران داریم که برخی از این مسائل، مسائل منطقه هم هستند. لذا توجه به اینها به دو کشور کمک می کند تا با هم بتوانند در این مسائل مشارکت داشته باشند./1330/ج