حوزه علمیه تنها در صورت انقلابی ماندن می‌تواند به رسالت‌های خود عمل کند

حجت الاسلام والمسلمین علی ذوعلم استاد حوزه علمیه قم در گفت وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری رسا، حوزه انقلابی را حوزه ای برخاسته از تفکر ناب اسلامی و مبانی و منابع دینی دانست و گفت: انقلاب اسلامی برای تحقق اهداف و احکام اسلامی به وجود آمد و دانش فقه متکفل پاسخگویی به مسائل و واقعیت های عینی جامعه است.

وی در ادامه افزود: حوزه با شناخت واقعیت های جامعه باید جهت پاسخگویی به این نیازها و مشارکت جدی در پیشبرد اهداف و آرمان های انقلاب، احساس وظیفه و رسالت کند و وقتی این احساس مسؤولیت در حوزه نهادینه و هر چه بیشتر در رویکردهای پژوهشی، آموزشی و تربیتی این جهت لحاظ شود به سمت حوزه انقلابی سوق پیدا کرده است.

حجت الاسلام والمسلمین ذوعلم در ادامه افزود: تحول اجتماعی در جهت تحقق اهداف و احکام الهی، هدف اسلام است و حوزه ها به عنوان مراکز شناختن اسلام ذاتا وظیفه دارند که این امر را محقق کنند؛ پس یک حوزه فعال و کارآمد و وظیفه شناس ذاتا انقلابی است؛ انقلابی برای حوزه یک وصف اضافی نیست بلکه یک وصف توصیفی است و حوزه اگر می خواهد رسالت خود را انجام دهد نمی تواند انقلابی نباشد.

وی با انتقاد از برخی کج فهمی های نادرست از اسلام خاطرنشان کرد: برخی دیدگاه ها اسلام را دینی فردی معرفی می کند که جدا از سیاست و پیشرفت و تعالی جامعه قرار دارد، این انحراف و کج فهمی باید در حوزه اصلاح شود.

وی با بیان سه شاخصه برای حوزه انقلابی ادامه داد: اولین شاخصه حوزه انقلابی مواجهه شجاعانه و واقع بینانه با نیازها و مسائل بشر امروز، سرنوشت اجتماعی و سیاسی مسلمانان و چالش هایی است که پیش روی امت اسلامی قرار دارد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دومین شاخصه حوزه انقلابی را ارائه الگوی اسلامی در برابر تمدن غربی دانست و گفت: حوزه باید برای مقابله با الگوی تمدن غربی که تمام ساحت های اجتماعی بشر را تصاحب و اشغال کرده است، الگوی اسلامی و دینی مبتنی بر اجتهادی روشمند و محققانه با تکیه بر منابع اصیل ارائه کند که بتواند به معنای واقعی کلمه به فقه جامع، جامه عمل بپوشاند.

وی در بیان سومین شاخصه حوزه انقلابی عنوان کرد: سومین شاخصه حوزه انقلابی حضور عینی و فعال در عرصه های اجتماعی و به دوش گرفتن مسئولیت ها و مجاهدت و فعالیت در جبهه های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی با هدف استقرار اسلام ناب و زدودن معایب و نواقص موجود از منظر اسلام به دست آمده است. اگر این سه ویژگی در حوزه شکل بگیرد به انقلابی شدن نزدیک شده است.

حجت الاسلام والمسلمین ذوعلم در ارزیابی عملکرد حوزه مبنی بر انقلابی ماندن آن تأکید کرد: بخش های گسترده ای از حوزه علمیه از پیش از انقلاب، انقلابی بودند و انقلابی مانده اند اما قسمت هایی از حوزه بر اساس همان کج فهمی های جدایی دین از سیاست، دچار یک اسلام شناسی و دین شناسی نارسا شده اند. با اینکه رسالت اصلی حوزه انقلابی کاملا نهادینه نشده است اما شاهد روند رو به جلویی در حوزه بوده ایم.

وی در ادامه اظهار داشت: در کل مسیر حوزه های علمیه امروز قابل قیاس با حرکت حوزه قبل از انقلاب نیست؛ در حوزه روند روبه رشد و سریعی آغاز شده که مسؤولیت های علمی و عملیاتی را بر اساس رسالت انقلابی خود به دوش گرفته است و نیاز به برداشتن گام دوم و جهش برای مشارکت و یاوری در هدایت جامعه است.

این استاد حوزه تصریح کرد: حوزه باید خود را در جهت تمدن سازی وظیفه مند بداند و و بار بیشتری را به دوش بگیرد؛ البته بخش هایی از حوزه با همین دیدگاه در حال فعالیت هستند اما مطمئنا کافی نیست؛ با توجه به بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب، نسل جوان، فکور، مؤمن، سخت کوش و انقلابی حوزه با آمادگی معرفتی و اخلاقی باید به این عرصه ورود کند.

وی با بیان اینکه باید برای هر بخش از حوزه راهکارهایی بررسی، نیاز سنجی، طراحی و سیاستگذاری شود، تصریح کرد: برای این کار سه لایه وجود دارد؛ لایه اول بدنه حوزه است؛ ارتقای فرهنگ انقلابی در میان طلاب، تشکل ها و مؤسسات حوزوی و مطالبه گری طلاب و فضلا در این زمینه سبب انقلابی ماندن حوزه می شود.

حجت الاسلام و المسلمین ذوعلم اضافه کرد: لایه دوم، مدیریت حوزه، سیاستگذاری و برنامه ریزی کلان حوزه است که در شورای عالی و مرکز مدیریت حوزه متبلور است که باید این دیدگاه در آن تقویت شود. لایه سوم مربوط نخبگان سیاسی، فکری و فرهنگی است که باید این مطالبه را از حوزه داشته باشد و در مرحله دوم باید برای ایفای نقش حوزه علمیه زمینه سازی کنند؛ نوعی عرضه و تقاضای فکری و معنوی مطرح است که هر چقدر مطالبه و تقاضا از سمت نخبگان و سیاستگذاران سیاسی و فرهنگی مطرح شود، حوزه هم خود را ملزم به تأثیرگذاری بیشتر می کند.