چالش رسانه ملی در شبهات فرهنگی غنیمت شد!
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، «بدون توقف» و «زاویه» عنوان دو برنامه گفتگو‌محور تلویزیونی هستند که طرح مباحث جدی درباره مسئله حجاب در آن‌ها با واکنش افکار عمومی مواجه شده است، از این بابت که چالش بر سر این مسئله در فضایی گفت‌وگومحور با حضور مخالف و موافق به بحث کشیده شد. از آنجا که یکی از این برنامه‌ها به شکل زنده روی آنتن می‌رود به طور عادی بازتاب‌های ویژه‌تری پیدا کرد.
زاویه‌ای به روی شبهات جامعه
«زاویه» عنوان برنامه‌ای است که از شبکه ۴ سیما روی آنتن می‌رود. این برنامه در آخرین قسمت با حضور دو کارشناس به طرح مناظره‌ای درباره حجاب پرداخت و نظر مخالف یکی از حاضران فارغ از عیار کارشناسانه بودن آن سبب شد بحث‌های جدی‌تری در این باب در فضای مجازی از سوی چهره‌های رسانه‌ای و کارشناس مطرح و به قوام بیشتر مسئله در جامعه منجر شود و در میان همین گفتمان‌ها، پاسخ‌های احتمالی بخشی از جامعه درباره حجاب پاسخ داده شود.
ضمن اینکه بار دیگر سخنان و مواضع سه سال پیش رهبر معظم انقلاب در این باره برجسته شده و قوت استدلال مدافعان قانون حجاب بیش از پیش در مرئا و منظر افکار عمومی قرار گیرد و همین بازتاب‌ها نشان می‌دهد شهامت طرح چالش‌هایی از این دست در رسانه ملی به طور قطع نه تنها در افکار عمومی ایجاد شبهه نمی‌کند بلکه منجر به شبهه‌زدایی شده و طرح نظرات موافق و مخالف برکات غیرقابل‌انکاری برای اقناع افکار عمومی دربر خواهد داشت.
دست بالای منطق حاکمیت در موضوع حجاب
برنامه زاویه بار دیگر نشان داد که رسانه ملی اگر خود را از قید و بند نگاه‌های صرفاً خشک و تک‌بعدی امنیت محور رها کند و از طرح چالش‌های ذهنی جامعه نترسد، می‌تواند در رقابت با شبکه‌های ضد‌انقلاب برتری خود را به اثبات برساند.
درباره مسئله حجاب سال‌هاست شبکه‌های معاند با طرح موضوع چهارشنبه‌های سفید و آزادی‌های یواشکی جامعه مسلمان ایران را مانند طفلی که هیچ پناهی ندارد، زیر آماج حملات رسانه‌ای قرار داده‌اند و در این جنگ رسانه‌ای متأسفانه رسانه ملی آنطور که باید و شاید از ظرفیت‌های خود برای تبیین مسئله بهره نبرد و همین انفعال باعث شد افراد معلوم‌الحالی، چون مسیح علینژاد در این عرصه با رویکرد کاملاً سیاسی جولان بدهند، هر چند بلوغ فرهنگی جامعه همواره سپر محکمی مقابل هجوم رسانه‌ای دشمن بوده است.
در برنامه اخیر زاویه که از شبکه ۴ سیما پخش شد مهدی نصیری مدعی مخالفت ۷۰ درصدی مردم با قانون حجاب در کشور شد، همین ادعا منجر به واکنش پژوهشگاه ارتباطات وزارت ارشاد شد که اعلام کرد آمار وی در تضاد با پیمایش این پژوهشگاه است: اخیراً آقای مهدی نصیری، سردبیر پیشین روزنامه کیهان در برنامه تلویزیونی «زاویه» در شبکه ۴ به یافته‌ای از نتایج موج سوم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان اشاره کرد که در تعارض جدی با یافته‌های واقعی این پیمایش است.
وی گفته است «بر اساس آمار وزارت ارشاد ۷۰درصد مردم ایران مخالف الزام به حجاب هستند.» در پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (پژوهش سال ۱۳۹۴ در سطح شهری و روستایی) سؤال شده است «تا چه اندازه با این جمله که «همه خانم‌ها باید حجاب داشته باشند، حتی اگر به آن اعتقاد نداشته باشند» موافق یا مخالف هستید؟» بر اساس نتایج به دست آمده از این پیمایش، ۱/ ۵۳ درصد موافق این گزینه بوده و تنها ۲ /۲۲ درصد با آن مخالفت کرده‌اند. ۸/ ۲۴ درصد هم گزینه نه موافق، نه مخالف را انتخاب کرده‌اند، لذا برداشت و اظهار نظر آقای نصیری با یافته‌های این پژوهش کاملاً ناهمخوان است.
این پژوهشکده در ادامه آورده است: در دو استان نامبرده آقای نصیری (قم و خراسان‌جنوبی)، درصد موافقان با این گویه از مخالفان بیشتر است، لذا در هر دو مورد اعلامی آقای نصیری، یافته‌های مستخرج از این طرح با اظهارات ایشان در تضاد است. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن استقبال از تحلیل علمی داده‌های برآمده از پیمایش‌های ملی پژوهشگاه، انتظار دارد تحلیل و استفاده از این داده‌ها همراه با رعایت اصول علمی باشد.
بنابراین ادعای خلاف و غیردقیق یک کارشناس در برنامه‌ای تلویزیونی از آنجا که با واکنش‌های دقیق و حساب شده صاحبان اندیشه و دلسوزان در فضای مجازی و رسانه‌ها مواجه شد، نه تنها منجر به شبهه‌افکنی در افکار عمومی نشد بلکه شبهات فکری جامعه درباره حجاب را کاهش داد.
این اتفاق میمون به دلیل رویکرد فعالانه و نه منفعلانه یک برنامه از آنتن رسانه ملی رخ داد و اگر خدایی نکرده باز هم رسانه ملی به لاک دفاعی فرو رود، جامعه در برابر حملات رسانه‌ای دشمن بی‌دفاع می‌ماند، با این حال رسانه ملی می‌تواند انتخاب کند که مرجعی جدی برای جذب همه اقشار جامعه باشد یا صرفاً به کار سرگرم کردن مردم با برنامه‌هایی، چون «عصر جدید» و «خندوانه» اکتفا کند.
ظرفیت‌های مغفول رسانه‌ای
از دشمن انتظاری نیست چراکه کار او دشمنی است، اما همواره از رسانه‌های وطنی و در رأس آن‌ها رسانه ملی انتظار می‌رود ظرفیت‌های اقناع و شبهه‌زدایی از بخشی از جامعه را به کار بیندازند و از اینکه طرح مسائلی در فضای رسانه به شکلی منطقی و حرفه‌ای انجام پذیرد، بیم و هراسی نداشته باشند.
وقتی دست حاکمیت از بینه و استدلال پر است و به راحتی می‌توان جامعه را درباره مسئله حجاب اقناع کرد، دلیلی ندارد تا قافیه این جنگ رسانه‌ای را با سستی و کاهلی واگذار کرد و جامعه را در زیر بمباران تبلیغات بی‌امان دشمن بدون محافظ گذاشت. متأسفانه کاری که رسانه ملی طی سال‌های اخیر در مقابل هجمه بی‌وقفه شبکه‌های ضد‌انقلاب انجام داده فعالانه نبوده و صرفاً گاهی با تولید برنامه‌هایی که اغلب غلبه نگاه امنیتی و نه فرهنگی در آن‌ها پررنگ است، دست به واکنش زده است.
در این میان، اما برنامه‌هایی مثل «زاویه» و «بدون توقف» که صدای مخالف و شبهه‌های فکری بخشی از جامعه در آن طرح شده و پاسخ داده می‌شود، به ارتقای اعتماد عمومی و احساس نزدیکی بیشتر با رسانه ملی و حاکمیت کمک شایانی می‌کند.
هر قدر فضا برای طرح شبهات در رسانه ملی به بهانه غلبه رویکرد‌های امنیتی بسته‌تر شود، به همان نسبت عرصه جولان شبکه‌های معاند برای جذب افکار عمومی داخلی بیشتر خواهد شد و در این معادله خطرناک، هم مردم ضرر می‌کنند هم نظام اسلامی که مردم شاکله اصلی آن هستند. به طور قطع برنده گفتگو درباره همه شبهات طرفی است که استدلال و منطق محکم‌تری در اختیار دارد و بدیهی است که در موضوع قانون حجاب دست حاکمیت برای اقناع جامعه پر است./د102/ق