طرح کلی تفریح در جامعه

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، تفریح یکی از ضروری‌ترین نیاز‌های جامعه و جوانان است و وجود آن، نقش کلیدی در پیشرفت جامعه دارد. در تبیین نقش اساسی آن به سخنان رهبر معظم انقلاب که برای این حوزه جایگاه ویژه قرار داده‌اند رجوع می‌کنیم. ایشان در سال ۱۳۷۱/۱۰/۱ می‌فرمایند: «جامعه مثل کارخانۀ عظیمی که از فولاد درست شده و یک میلیون قطعه فولاد را حرکت می‌دهد؛ سایش دارد، استهلاک دارد، لذا گاهی مقداری روغن لطیف و خوشرنگ، تمام سایش‌ها را از بین می‌برد و کار، تندتر، روانتر و بهتر انجام می‌گیرد. تفریح، چنین نقشی دارد و باید به حرکت کلی جامعه کمک کند.»

 

این کلام ضرورت تفریح را بهتر تبیین، و مسیر ما را برای رهنمون شدن به هدف هموار‌تر می‌سازد. البته این نیاز فقط مختص جوان‌ها نبوده و تمام انسان‌ها نیاز به تفریح دارند؛ اما پاسخگویی به این نیاز در سنین مختلف، متفاوت است.

 

 

در ابتدای این بحث باید روشن کنیم که غرض ما از تفریح چیست؟ رهبر انقلاب در ادامه بیاناتشان پیرامون بحث تفریح می‌فرمایند: «اصلاً از تفریح مقصودمان چیست؟ مقصود این است که این خنده، آسایش به روح بدهد و آرامشی ببخشد.» مسلماً برای رسیدن به این هدف باید ملاک‌هایی برای تفریح قرار بدهیم و هر چیزی که موجب خوشحالی زود گذر می‌شود را تفریح حساب نکنیم.

 

یکی از ملاک‌ها برای تفریح طبق کلام فرمانده کل قوا، این است که «جنبه‌های ارزشی باید در کار تفریح دخالت داشته باشد.» چند دلیل می‌توان برای این ملاک آورد. اولین دلیل را که رهبر معظم انقلاب در ذیل سخنرانی دیگری در سال ۱۳۸۳/۱۲/۲۴ فرموده‌اند: «بعضی از سرگرمی‌ها و تفریح‌های منحرف را دشمن به قصد غافل کردن ما و جوانان عمداً وارد جامعۀ ما می‌کند. چرا؟ چون از آیندۀ ایران می‌ترسند. نمی‌خواهند ملت ایران به پیشرفت علمی و پیشرفت مدنی و پیشرفت اجتماعی‌ای برسد که برای بقیۀ کشور‌های اسلامی الگو شود.»

 

 

اگر ما نتوانیم ارزش‌های اسلامی و انقلابی را در تفریحات وارد کنیم، دشمن از طریق تفریحات منحرفانه‌اش به هدفی که می‌خواهد، می‌رسد. دلیل دیگری که برای این ملاک می‌توان بیان کرد، درک بهتر ارزش‌ها در تفریحات است. به عبارت دیگر؛ چون تفریحات را می‌فهمند، اگر کسی ارزش‌ها را در این قالب تبیین کند مردم راحت‌تر متوجه خواهند شد.

 

ملاک بعدی برای تفریحات طبق سخنان رهبر معظم انقلاب، امید بخشی است. هنگامی که انسان برای فراغت جسم و استراحت روح به تفریح پناه می‌برد، باید تفریح امید و انگیزه را در او تقویت کند تا بتواند با نیروی بیشتری به کار ادامه دهد. در واقع این ملاک در ادامه ملاک قبلی است؛ زیرا اگر شما اهداف خدایی‌تان را در هیچ کاری فراموش نکنید و بعد از انجام کار به سراغ تفریحی که مطابق ملاک‌های اسلام است، بروید؛ تفریح ارزش‌های اسلامی و انقلابی را به شما یادآوری و به شما انگیزه بیشتری خواهد داد.

 

بعد از قرار دادن تفریحات‌مان بر اساس این دو ملاک، مشاهده خواهیم کرد که چقدر در کارهایمان پیشرفت می‌کنیم. حضرت آقا برای تفهیم مقام کسی که مردم را وارد چنین تفریحی می‌کند، در ابتدای دی‌ماه سال 1371 می‌فرمایند: «شما همین‌طور که یک کار تفریحی را انجام می‌دهید، در همان حال احساس کنید که یک عبادت انجام می‌دهید.» در واقع هم عبادت است. امام باقر علیه السلام فرمودند: «نزد خدا عبادتی محبوب‌تر از شاد کردن مؤمن نیست.»

 

یکی از مصداق‌های این دو ملاک، نماز است. حضرت آقا در این خصوص می‌فرمایند: «گاهی انسان به تفریح و دوستی، به رفاقت و به بگو بخند، پناه می‌برد. کسانی می‌توانند، کسانی هم گیرشان نمی‌آید و نمی‌توانند؛ اما من به تجربه دریافته‌ام که آن عاملی که همواره در چنین حالاتی به انسان مسرت می‌بخشد، نماز است. یعنی انسان وقتی به طرف نماز می‌رود، دلش باز می‌شود و آن مسرت معنوی در او به وجود می‌آید. چرا؟ چون نماز، آن مرحله‌ای است که انسان با خدا، بدون هیچ‌گونه واسطه و هیچ پرده‌ای حرف می‌زند. آن، مسرت حقیقی است. از این مسرت، نباید غافل شد.»

 

نماز هر دو ملاک مذکور را داراست. نماز مجموعه‌ای از ارزش‌های اسلامی و انقلابی است. با هر ذکر نماز، اصلی مهم یادآوری می‌شود که ما نباید از آن اصل تخطی کنیم. امید بخش بودن هم در تمامی این اصول مشخص و هویداست؛ زیرا همه این اصول خدا را یادآوری می‌کنند و ارتباط با خدا هم به ما یادآوری می‌کند که به چه منبع عظیمی متصل هستیم و تا وقتی با او هستیم، از هیچ مشکلی نمی‌ترسیم و ابا نداریم.