آیت الله خادمی، محور فعالیتهای انقلابی اصفهان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، آیت الله سید حسین خادمی یکی از علمای معاصر و مشهور اصفهان است که نقش ویژهای در درخشش اصفهان در عرصه مبارزه با رژیم ستم شاهی و شکل گیری هستههای مقاومت و مبارزه با طاغوت در اصفهان دارد و کمتر اصفهانی پیدا میشود که آیت الله خادمی را نشناسد.
آیت الله سید حسین خادمی متولد سوم شعبان سال 1319 هجری قمری مصادف با ولادت با سعادت امام حسین(ع) است، گفته میشود علت برگزیدن نام حسین برای وی همین مقارنت تولد وی با ولادت امام حسین(ع) است، نام خانوادگی دقیق این عالم مجاهد خادم الشریعه است اما مادر فاضله اش نام خانوادگی «خادمی» را برای ایشان بر مبنای خادم امام حسین(ع) بودن فرزند خود قرار داده است.
وی فرزند پدرش آیتالله سید ابوجعفر خادمالشریعه، فرزند آیتالله العظمی سید صدرالدین موسوی عاملی فرزند آیتالله سید صالح موسوی عاملی بود، آیتالله سید ابوجعفر خادمالشریعه، از علمای طراز اول شهر اصفهان، از بزرگان حوزه علمیه و از محترمین اصفهان بود که در مسجد نو حاج رسولیها اقامه نماز جماعت میکرد و در میان طبقات مختلف جامعه نفوذ کلام و احترام زیادی داشته است، همچنین آیت الله خادمی از نسب مادری از نوادگان آیتالله العظمی شیخ جعفر کاشفالغطا از بزرگترین علما و مراجع شیعه محسوب میشود.
پرورش در حوزه علمیه اصفهان، اجتهاد در حوزه علمیه نجف
آیت الله خادمی را باید پرورش یافته حوزه علمیه اصفهان دانست، چرا که از ابتدای دروس سطح تا درس خارج نزد علمایی همچون آیات الله شیخ علی یزدی، آقا میرزا اردستانی و میرزا احمد مدرس اصفهانی، آیت الله ملا عبدالکریم گزی و آیت الله سید علی نجفآبادی گذرانده است و آیتالله العظمی میر محمدصادق مدرس خاتونآبادی تنها استاد درس خارج آیت الله خادمی در حوزه علمیه اصفهان بوده است.
وی پس از تحصیل در حوزه علمیه اصفهان به نجف هجرت کرده و از محضر اساتید و بزرگانی همچون آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی، ایت الله میرزا حسین نائینی، آیت الله آقا ضیاء عراقی، آیت الله سید ابوتراب خوانساری و آیت الله شیخ محمدجواد بلاغی استفاده کرده و در سن 26 سالگی با تأیید اساتید خود و مراجع بزرگی نظیر آیت الله نائینی به درجه اجتهاد رسیده و همچنین از آیات عظام میرزای نائینی، سید حسن صدر، سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاء عراقی و شیخ محمدکاظم شیرازی اجازه نقل روایت داشته است.
گفته میشود آیت الله خادمی در حوالی سالهای 1308 تا 1310 هجری شمسی پس از کسب اجتهاد و تهیه توشه معنوی و علمی خود در حوزه علمیه نجف به اصفهان بازگشته و مدتی در اصفهان بوده پس از ازدواج به نجف باز میگردد و حدود سال 1314 شمسی برای همیشه به اصفهان باز میگردد.
وی اینبار پس از بازگشت به اصفهان درس خارج فقه و اصول خود را در مدرسه علمیه صدر بازار که مهمترین مدرسه علمیه آن دوران در اصفهان بوده است برپا کرده و طلاب و فضلای علاقمند بسیاری به تلمذ معارف دین پای کرسی آیت الله خادمی مینشینند، برخی علما برپایی درس خارج پرنشاط و پرمخاطب آیت الله خادمی را رونق بخش و احیاگر حوزه علمیه اصفهان توصیف میکنند.
آیت الله خادمی ارمغانی پر برکت از تعالیم و دیدگاههای مکتب نجف به ویژه میرزای نائینی با خود به اصفهان آورده بوده است و یکی از علل رونق درس ایشان و استقبال طلاب و روحانیون از دروس خارج آیت الله خادمی را همین مسأله ذکر می کنند، ضمن اینکه وی در کنار فقه و اصول به تدریس تفسیر، کلام و عقاید نیز میپرداخته است.
احداث کتابخانه و بازسازی مدارس علمیه به همت آیت الله خادمی
از فعالیتهای ماندگار و اثرگذار آیت الله خادمی بازسازی برخی مدارس علمیه در دست تخریب و همچنین احداث کتابخانههای متعدد در شهر اصفهان است، همچنین وی پس از اینکه در دوران محمدرضا پهلوی ساواک قصد تعطیلی مدرسه علمیه ذوالفقار را به دلیل گسترش فعالیتهای سازماندهی شده طلاب و روحانیون این مدرسه بر علیه رژیم طاغوت را داشت، مانع این اقدام ساواک شده و مدرسه علمیه ذوالفقار را فعال نگه داشت.
آیت الله خادمی فعالیت های علمی، دینی و اجتماعی گسترده و منظم و مؤثری در اصفهان داشته است و همین مسأله موجب میشود خیلی زود مردم اصفهان از جمله جوانان و نخبگان علمی آن زمان که عمدتا روحانیون حوزه علمیه اصفهان بودهاند گرد این عالم مجاهد حلقه زده و محوریت فعالیتهای انقلابی و مبارزه با رژیم طاغوت نیز بر همین مبنا در اختیار آیت الله خادمی قرار میگیرد.
برخلاف برخی جریانات سیاسی اصفهان که زاویهدار با انقلاب اسلامی هستند و تلاش میکنند آیت الله خادمی را عالمی سکولار معرفی کنند، این فقیه بزرگ حضوری جدی و اثرگذار در مسائل سیاسی و اجتماعی داشته است و مبارزه خود با طاغوت را از زمان رضاخان آغاز کرده است، ایشان معتقد بوده که فقیه و مجتهد باید در عرصه سیاست زمام امور را در دست گرفته و اجازه ندهد بی تفاوتی نسبت به استکبار و طاغوت در جامعه شکل بگیرد، از این رو شخصا در بسیاری از مسائل سیاسی در زمان پهلوی اول و پهلوی دوم نقش آفرینی میکرده و این مسیر تا پس از انقلاب اسلامی و زمان رحلت وی ادامه داشته است.
مخالفت با خفقان رضاخانی و حصر در منزل
در اوج خفقان رضاخانی زمانی که رژیم طاغوت تلاش می کرد تا مراسمات دینی تعطیل شود و پیگیری خاصی برای کشف حجاب در اصفهان داشته است آیت الله خادمی اقدام به موضع گیری علیه رژیم ستم شاهی کرده و کار تا جایی پیش میرود که وی در خانه محصور میشود و حتی اجازه تلبس به لباس روحانیت از آیت الله خادمی سلب میشود اما بساط سخنرانی، تدریس و برپایی روضه در خانه آیت الله خادمی گاه آشکارا و گاه مخفیانه و نیمه شبانه برپا بوده است.
آیت الله خادمی را از احیاگران هیأت علمیه اصفهان با همکاری آیت الله میرزا حسن چارسوقی میدانند، رسالت هیأت علمیه را به نوعی مدیریت مادی و معنوی و فکری حوزه علمیه اصفهان باید دانست، موضع گیری به نیابت از حوزه علمیه علیه رژیم طاغوت و ایجاد خط مشی فکری و مبارزاتی برای طلاب و روحانیون و عموم مردم را از فعالیتهای هیأت علمیه برشمردهاند،خانه آیت الله خادمی محل برگزاری جلسات هیأت علمیه اصفهان با حضور بیش از 50 عالم برجسته بوده است که نظم و ثبات خاصی داشته و باعث همصدایی و هم افزایی طلاب و روحانیون حوزه علمیه اصفهان در آن زمان بوده است.
وی از حامیان آیت الله کاشانی در جریان نهضت ملی شدن نفت بود همچنین حمایتهای ویژهای از فداییان اسلام داشته و نواب صفوی دیدارهایی در اصفهان با آیت الله خادمی داشته است.
تبلیغ مرحعیت امام خمینی از سوی آیت الله خادمی
پس از رحلت آیت الله العظمی بروجردی یکی از نخستین کسانی که در اصفهان به تبلیغ مرجعیت امام خمینی میپردازد آیت الله خادمی بوده است و همین مسأله باعث همراهی دیگر علما و روحانیون و شاگردان آیت الله خادمی در این مسأله و تبلیغ مرجعیت امام خمینی از سوی آنان میشود.
آیت الله خادمی در عرصههای مختلف مبارزه با رژیم طاغوت در دهه چهل و پنجاه نقش آفرینی داشته و راهبر و هادی مردم در مسائل سیاسی اجتماعی آن زمان بوده است و میشود گفت بسیاری از اتفاقات مهمی که جریان ضدطاغوتی آن دوران در اصفهان رقم زده است با هدایت و رهبری آیت الله خادمی بوده است، رخدادهایی نظیر تجمعات و اعتراضات مردم به بازداشت امام خمینی و اعتراضات گسترده وی و یارانش و مردم اصفهان به تلاش رژیم پهلوی برای ترویج فساد اخلاقی و بی بندوباری در اصفهان به ویژه در میان نوجوانان در مدارس که با تشکیل پروندههای مکرر از سوی ساواک علیه آیت الله خادمی و مشکلات متعدد برای وی و اطرافیان آیت الله همراه بوده است.
از مهمترین نقش آفرینیهای آیت الله خادمی در پیروزی انقلاب اسلامی و جریان سازی مبارزات انقلابی در اصفهان می توان ماجرای مراسم ختم مرحوم حاج آقامصطفی خمینی دانست، زمانی که با تأیید آیت الله خادمی یکی از نزدیکان وی بالای منبر رفته و در زمانی که بردن نام امام خمینی ممنوع بوده است نام ایشان را یاد کرده و از خداوند برای امام خمینی طلب طول عمر و توفیق می کند و این مراسمات ترحیم در سطح مساجد مختلف اصفهان با برنامه ریزی آیت الله خادمی برپا میشود تا سکوت و خفقان رژیم طاغوت در اصفهان شکسته شود و تابوی ممنوعیت بردن نام امام خمینی شکسته شود.
منزل آیت الله خادمی، پناهگاه انقلابیون و مردم ستم دیده اصفهان
منزل آیت الله خادمی پناهگاه مردم و انقلابیون بوده است، تحصن مادران و همسران زندانیان سیاسی در اعتراض به ضرب و شتم شدید و تهدید جان این زندانیان، تحصن مردم اصفهان در اعتراض به بازداشت مرحوم آیت الله طاهری و سرکوب مبارزان انقلابی که در نهایت پس از اتمام تحصن به حضور مردم در خیابانهای اصفهان و به شهادت رسیدت و زخمی شدن بسیاری از مردم اصفهان و پا گرفتن مبارزات انقلابی در سطحی گسترده در اصفهان منجر شد از جمله تحصنهایی است که در خانه آیت الله خادمی صورت گرفته است، نخستین حکومت نظامی کشور نیز در 20 مردادماه سال 57 پس از اتمام تحصن مردم در خانه آیت الله خادمی در روز 19 مرداد و حضور مردم روز بعد از تحصن در اقصی نقاط اصفهان در اعتراض به رژیم طاغوت، در اصفهان اعلام شد.
با آغاز حکومت نظامی، منزل آیت الله خادمی در محاصره کامل قرار گرفت و دهها تن از روحانیون و اطرافیان وی توسط مأموران رژیم بازداشت، زندانی یا تبعید شدند. حجتالاسلام سید احمد خمینی در روز ۲۱ مرداد از نجف با آیت الله خادمی تماس تلفنی گرفت و از جانب امام خمینی قوت قلب گفت و دلجویی کرد. امام راحل در روز ۲۲ مرداد طی اطلاعیهای به تفصیل حوادث خونبار شهر اصفهان و خشونت رژیم در حق مردم و خصوصاً اعلان حکومت نظامی را محکوم کرد.
این حکومت نظامی و تحصن مردم در خانه آیت الله خادمی نقطه عطف مبارزات انقلابی اصفهان و رویارویی جدیتر مردم اصفهان با رژیم طاغوت و به نوعی فلج شدن ساختارهای دولتی و حاکمیتی در اصفهان محسوب میشود و قطعا مدیریت هوشمندانه آیت الله خادمی در این خصوص نقش بسزایی داشته است.
تشکیل کمیته راهپیمایی و برگزاری تجمعات و اعتراضات و ساماندهی برنامههای مبارزان انقلابی و ایجاد همصدایی و هم افزایی میان جریان های انقلابی و همچنین همراه سازی مردم و حوزه های علمیه در این عرصه از ابتکارات آیت الله خادمی در شهر اصفهان است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز آیت الله خادمی از مسیر فعالیتهای سیاسی در کنار فعالیتهای علمی باز نماند و مسیر خود را ادامه داد، آیت الله خادمی رابطه دوستانه و نزدیکی با امام خمینی داشته و دیدارهای مکرری با ایشان در قم و تهران داشته است.
حضور در مجلس خبرگان
یکی از دغدغههای آیت الله خادمی در دوران پس از پیروزی انقلاب، تنظیم یک قانون اساسی مناسب، منطبق بر اصول و مبانی اسلام و شایسته نظام جمهوری اسلامی ایران بود، او به تشویق امام راحل نامزد و سپس عضو مجلس خبرگان قانون اساسی شد و ضمن ریاست سنی بر آن، در تنظیم و تصویب مواد آن مشارکت داشته است. یکی دیگر از دغدغههای ی در دوران پس از پیروزی انقلاب، تأمین نیروی انسانی متخصص و متعهد مورد نیاز در تشکیلات جدید دستگاه قضایی بود، آیت الله خادمی فضلای برجسته حوزه علمیه اصفهان و همچنین فضلای اصفهانی حوزه علمیه قم را تشویق میکرد تا به دستگاه قضایی جدید بپیوندند و پایههای آن را تقویت کنند.
همچنین آیت الله خادمی نقشی ویژه در ساماندهی اوضاع و احوال حوزه علمیه اصفهان پس از انقلاب اسلامی و ایجاد ارتباط میان حوزه علمیه اصفهان با قم و علمای حوزه علمیه قم داشته است، اهتمام به کار تشکیلات و ایجاد تشکیلات در میان طلاب و روحانیون و مبارزان انقلابی و شخصیتهای اثرگذار حوزه علمیه اصفهان، ارتباط با جوانان و طیف روشنفکر و ایجاد پیوند میان جوانان و مساجد و مراکز دینی و حوزههای علمیه و جذب نسل جوان به مباحث انقلابی و دینی از جمله ویژگیها و دستاوردهای آیت الله خادمی محسوب میشود.
آیت الله حسین خادمی در مسیر خدمت به انقلاب اسلامی و ولایت و رهبری باقی ماند و همواره خود را خادم انقلاب و ولایت و مردم میدانست، این عالم مردمی و ساده زیست که هرگز از مبارزه با طاغوت و تلاش برای حمایت از انقلاب اسلامی و جمهوری دست برنداشت سرانجام در بیستم اسفندماه سال 1363 در اصفهان درگذشت و پس از تشییع با شکوه و بی سابقه در اصفهان، در مشهد مقدس به خاک سپرده شد./1304/