رئیسی زمین سوخته تحویل میگیرد
به گزارش خبرگزاری رسا، فرهیختگان درباره دیدار اقتصاددانهای طیفهای مختلف با رئیسی نوشته است: روز چهارشنبه جمعی از اساتید و نخبگان اقتصادی از گرایشهای مختلف، در نشستی سه ساعته با سیدابراهیم رئیسی به بیان دیدگاهها، نظرات و راهکارهای مدنظر خود درباره نوع مواجهه دولت سیزدهم با مشکلات اقتصادی و نحوه ورود به عرصه حلوفصل این مشکلات پرداختند. نگاهی به محتوای اغلب اظهارات نشان میدهد که رئیسجمهور منتخب مردم، دولت را با شرایط بسیار ویژه و با دشواریها و گرههای گوناگون از حسن روحانی تحویل خواهد گرفت. تورم افسارگسیخته، کسری بالای بودجه، فعالیت ناسالم و ناترازی گسترده بانکها و بهویژه فعالیت ناسالم بانکهای خصوصی، فقر و نابرابری و شکاف طبقاتی بالا، دپیلماسی اقتصادی نسبتا غیرفعال و فشل، گرفتاری دولت در روزمرگی و... ازجمله معضلاتی هستند که اقتصاددانان همین اول کار به رئیسی یادآور شدهاند که چه دولتی و با چه مختصاتی را تحویل میگیرد.
در ادامه بهطور مختصر بخشهایی از اظهارات ۱۷ نفر از سخنرانان نشست اخیر اقتصاددانان با سید ابراهیم رئیسی آمده است.
نیلی: تورم به مرز بحرانی رسیده است
مسعود نیلی، عضو هیاتعلمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف با طرح این ۴ سوال که مشکل چیست، دلایل بروز آن چیست، راهکارهای رفع مشکل کدامند و از کجا باید شروع به حل مشکل کرد؟ اظهار داشت: درحال حاضر تامین مالی، تامین انرژی، تامین خدمات و بودجه عمومی، خدمات اجتماعی و نظام مبادله با دنیا ۶ مشکل اولویتدار کشور هستند که کارکردهای آنها درحال حاضر بهطور کامل مختل است. وی که از مشاوران عالی دولت اول روحانی بوده است، تاکید کرد: امروز متاسفانه در آستانه وقوع یک شرایط تورمی شدید غیرقابل کنترل هستیم.
راغفر: عدهای به ثروتهای نجومی رسیدهاند
حسین راغفر، عضو هیاتعلمی دانشگاه الزهرا (س) بهعنوان سخنران بعدی این نشست شرایط کشور را اضطراری توصیف و تصریح کرد: در اثر سیاستهای اجرا شده دولتهای سه دهه گذشته، جمعیت محدودی از درون بخشهای دولتی به ثروت فراوان رسیدهاند و با کنار گذاشتن بخش بزرگی از مردم از متن امور، امروز بزرگترین مانع انجام اصلاحات اساسی شدهاند. همین افراد درحال فضاسازی برای تاثیرگذاری روی تصمیمات و اقدامات دولت سیزدهم هستند.
پورابراهیمی: دیپلماسی اقتصادی را فعال کنید
محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در این جلسه گفت: برخی از مصوبات شورای هماهنگی سران قوا باید مورد آسیبشناسی قرار گیرد و این آسیبشناسی قطعا برای ادامه این مسیر شورا راهگشا خواهد بود. وی با تاکید بر لزوم تقویت و استفاده از همه ظرفیتها در عرصه دیپلماسی اقتصادی، از اینکه در سه سال گذشته با وجود جنگ تحمیلی اقتصادی، در چین بهعنوان بزرگترین شریک تعاملات اقتصادی رایزن اقتصادی نداشتهایم، انتقاد و تصریح کرد: یکی دیگر از تصمیمات شجاعانهای که دولت سیزدهم باید اتخاذ کند، اصلاح تصمیم غلط توزیع ارز با نرخ ترجیحی است که براساس بررسیهای انجام شده در مجلس، بیش از سهچهارم مابهالتفاوت قیمت آن، به شکل رانت و فساد در کشور توزیع شده است.
مصباحیمقدم: برای بودجه فکر اساسی کنید
غلامرضا مصباحیمقدم، عضو هیاتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) نیز بهعنوان یکی از سخنرانان این جلسه کمبود سرمایه مالی را جدیترین مانع در مسیر سرمایهگذاری و رشد سریع اقتصادی دانست و اظهار داشت: کسری بودجه به رقم ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بالغ شده و هزینههای جاری بیش از ۹۰ درصد بودجه سالانه را میبلعند. همچنین زمان اجرای پروژههای عمرانی بهطور متوسط به بیش از ۱۰ سال رسیده است.
محمدی: کسری بودجه را رفع کنید
شاپور محمدی، عضو هیاتعلمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در این جلسه اظهار داشت: کسری بودجه به یک بیماری و عادت مزمن در دولتهای مختلف تبدیل شده که تامین این کسری نیز همواره با ایجاد تورم و بیثباتی اقتصادی همراه بوده و مهمترین راه رفع این مشکل، اصلاح نظام درآمدهای مالیاتی و استفاده از داراییهای راکد است.
توکلی: وضعیت فقر بحرانی است
احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز بهعنوان یکی دیگر از سخنرانان جلسه تاکید کرد که ۳۰ سال است هر چه اجرا شده فقط وضعیت را بدتر کرده است و از رئیسجمهور منتخب درخواست کرد که در اولین اقدام کارت هوشمند غذا، دارو و درمان و آموزش بین مردم توزیع کند تا اندکی فشارها از روی مردم کاسته شود.
خوشچهره: نگاه به اقتصاد تغییر کند
محمد خوشچهره، عضو هیاتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران سخنران بعدی جلسه بود که تاکید کرد: دخالت دادن ایدهها، سلایق و باورهای روسای جمهور در راهکارهای اجرایی یکی از دلایل بروز و انباشت مشکلات اقتصادی بوده است. همچنین باید بدانیم که مشکلات اقتصادی صرفا با نگاه اقتصادی قابل حلوفصل شدن نیستند؛ چراکه عوامل غیراقتصادی متعددی هستند که در اقتصاد کشور تاثیرگذارند.
خاندوزی: نابرابریها را کاهش دهید
احسان خاندوزی، نماینده مجلس و عضو هیاتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی بهعنوان یکی دیگر از اقتصاددان مدعو این جلسه اظهار داشت: دولت دوازدهم در ایام اخیر افتتاح طرحهای عمرانی را افزایش داده، اما تاثیر ملموسی از این افتتاحها در جامعه مشاهده نمیکنیم؛ چراکه اقتصاد از سطح کلان از دست رفته و در سطح خرد و با افتتاح پروژهها اصلاح نمیشود. دولت سیزدهم باید نابرابریها در کشور را به نفع مردم بههم بزند.
حسینی: دولت بزرگترین کارفرمای کشور شده است
شمسالدین حسینی، نماینده مجلس و عضو هیاتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی هم ازجمله سخنرانان این نشست بود که با تاکید بر ضرورت جدی گرفتن حمکرانی اقتصادی از سوی دولت، خاطرنشان کرد: متاسفانه در گذشته به قانون اساسی وفادار نماندیم و با وجود آنکه قرار بود دولت کارفرمای بزرگی نباشد، امروز بزرگترین کارفرمای کشور است. از سوی دیگر قرار بود دولت تامینکننده نیازهای اساسی و خدمات اجتماعی باشد و نه تولیدکننده، اما متاسفانه دولتهای گذشته ورود ناموفقی در عرصه تولید نیازهای اساسی و خدمات اجتماعی داشتهاند و امروز وضعیت مطلوبی در این زمینه نداریم.
زریباف: همه چیز به نفع ثروتمندان شده است
سیدمهدی زریباف، رئیس موسسه مطالعات مبانی و مدلهای اقتصادی بومی در این جلسه گفت: دولت سیزدهم باید بر تحول اقتصادی مبتنیبر عدالت تاکید کند؛ چراکه در سالهای گذشته متاسفانه رویکردهای سرمایهسالارانه در کشور حاکم و در ساختارهای تصمیمسازی و تصمیمگیری نهادینه شده است. دولت آینده بیش از آنکه وارث اقتصاد فقیر دولت دوازدهم باشد، وارث مکانیسم انتقال ثروت از فقرا به ثروتمندان است.
فرزین: شما وارث بزرگترین ناترازیها هستید
محمدرضا فرزین، عضو هیاتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی هم اظهار داشت: مجموعهای عظیم از ناترازیها شرایط کشور را بسیار سخت و نگرانکننده ساخته، اما انتخاب شما بهعنوان رئیسجمهور امیدی برای حل مشکلات ایجاد کرده است. باید با عملیاتی کردن سامانههای اطلاعاتی و اتصال و یکپارچه کردن این سامانهها، با ایجاد شفافیت کارزار موثری برای مبارزه با فساد ایجاد کرد.
پیغامی: این ساختار غیرشفاف را تغییر دهید
عادل پیغامی، عضو هیاتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) از اقتصاددانان حاضر در این جلسه گفت: اطلاعات مغشوش، متفاوت و بعضا متناقض از یک موضوع واحد یکی از بزرگترین مشکلات کشور است که هیچگاه ارادهای برای رفع آن وجود نداشته است. عمق حکمرانی دولت منوط به تهیه و ارائه آمار دقیق و واحد است.
جبرائیلی: وارث ۴۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه هستید
یاسر جبرائیلی، عضو هیاتعلمی پژوهشکده حکمت هم بهعنوان یکی از ۱۷ سخنران این جلسه بود که با اشاره به ضرورت اصلاح نظام مالیاتی بهویژه با توجه به کسری ۴۵۰ هزار میلیارد تومانی بودجه امسال، خاطرنشان کرد: متاسفانه نگاه در دولت از اداره کشور به اداره خود دولت تنزل یافته است. امروز عمده فشار مالیات بر دوش کارمندان و کارگران است و طبقه ثروتمند کشور مالیات چندانی پرداخت نمیکنند. وی افزود: در کشورهای مختلف، سازمانهای کماهمیتتر از سازمان امور مالیاتی به شکل مستقیم زیرنظر رئیسجمهور اداره میشوند و در برخی کشورها حتی ادارات ثبت احوال و املاک زیرنظر سازمان امور مالیاتی فعالیت میکنند. سازمان امور مالیاتی باید از وزارت اقتصاد جدا شده و زیرنظر رئیسجمهور فعالیت کند.
سیدنورانی: بانکهای خصوصی را ادغام کنید
سیدمحمدرضا سیدنورانی، عضو هیاتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در این نشست اجحاف دستگاههای دولتی و تکریم مردم، لزوم کوچک و چابکسازی دستگاههای دولتی و عمومی غیردولتی، واگذاری مدیریت بنگاههای دولتی به جای واگذاری خود بنگاه، تکنرخی کردن ارز، ادغام بانکهای خصوصی در یکدیگر، مقابله با فساد و جلوگیری از تعارض منافع را بهعنوان برخی راهکارهای خروج از وضعیت نامطلوب اقتصادی موجود مطرح کرد.
ابراهیمی: دستگاه محاسباتی دولت مختل شده است
آیت ابراهیمی، مدیرعامل بانک انصار نیز با بیان اینکه امروز دستگاه محاسباتی دولت مختل شده است، گفت: نیاز به یک جراحی جدی در سیاستهای پولی و ارزی داریم. همچنین باید یارانهها را به شکل واقعی و دقیق هدفمند کنیم. دولت سیزدهم باید حکمرانی اقتصادی کشور را اصلاح کند.
زاهدیوفا: با انباشت مشکلات روبهرو هستیم
محمدهادی زاهدیوفا، عضو هیاتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) هم در این جلسه گفت: متاسفانه چه بخواهیم و چه نخواهیم، کثرت و انباشت مشکلات، دولت را در اولویتدهی به مسائل دچار دردسر میکند. بهرهوری در بخش دولتی بسیار پایین است که این موضوع به بخش خصوصی نیز تحمیل شده است. برای حل این مسائل در وهله اول باید خود نظام تصمیمگیری اقتصادی را که به یک مشکل تبدیل شده است، اصلاح کنید.
قاسمی: اقتصاد مقاومتی عمل نشده است
مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد هم در این نشست تصریح کرد: بسیاری از مسائلی که بهعنوان مشکلات پیش روی دولت در آغاز کار عنوان شد، در سیاستهای اقتصاد مقاومتی دیده شده و به آنها پرداخته شده است. باید با اصلاح نظام تفکر و تصمیمگیری اقتصادی، سیاستهای اقتصاد مقاومتی را محور اصلاح وضعیت قرار داد.
خروجی جلسات باید ارتقای برنامهها باشد
حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهرا (س) در گفتوگو با فرهیختگان دیدار اساتید و نخبگان اقتصادی با سیدابراهیم رئیسی را اینگونه ارزیابی میکند: معمولا این جلسات که افراد با دیدگاههای مختلف و متفاوت جمع میشوند با پراکندگی بحث و نظرات مواجه خواهد شد و این اتفاقی است که در دیدار روز ۲۴ تیر با رئیس دولت سیزدهم افتاد و دیدگاههای مطرحشده بسیار متفاوت و دور از هم بود. بهعنوان مثال گروهی خواهان افزایش قیمت نرخ ارز بودند و گروهی دیگر با مخالفت زیاد خواهان کاهش قیمت ارز بودند، آنچه واضح است اینکه در این جلسات نمیتوان به تفاهم اصولی یا جدی دست پیدا کرد اما مخاطب وظیفه سنگینی دارد. در واقع مخاطب که آقای رئیسی و تیم اقتصادی ایشان است باید بتوانند از بین نظراتی که مطرح میشود، اولویتهای برنامه خودشان را تنظیم کنند. راغفر در مورد این جلسه اضافه کرد: ظاهرا این دیدار برای ابراهیم رئیسی بیش از دیگران مفید بوده و اینکه خود ایشان نیز از اینکه دیدگاهها و نظرات مختلف را شنیدهاند، احساس رضایت داشتند و در پایان آن را مفید ارزیابی میکردند.
راغفر با تاکید بر برنامههای اقتصادی لازم اضافه کرد: مشکلات اقتصادی این روزهای کشور نیازی به تحلیلهای کارشناسی ندارد و وضعیت به حدی است که شما از مردم کوچه و خیابان هم سوال کنید، به خوبی رئوس اصلی مشکلات را بیان خواهند کرد. منتها نکته اساسی درمورد تیم اقتصادی ابراهیم رئیسی و خروجی این جلسات، برنامه است، یعنی برنامهای باید وجود داشته باشد و برای تحقق آن تلاش شود. بنابراین تیم اقتصادی ابراهیم رئیسی باید برنامهای داشته باشد البته نه درحال حاضر بلکه از ماهها پیش، برنامهای را تدوین کرده باشند که بتوانند با تحقق و اجرای آن نتایجی را برای اقتصاد به ارمغان بیاورند. این جلسات نیز حکم کمک، بازسازی و تقویت همین برنامه را باید داشته باشد.
برنامه داشتن به قدری اهمیت دارد که حتی مهم نیست سکان کشور و اقتصاد آن را چه کسی برعهده گیرد و تنها باید به برنامه و منسجم بودن آن نگاه کرد و نه افرادی که تحتعنوان تیم اقتصادی دولت آینده روی کار میآیند.
اولویت رئیسی مبارزه با فساد و احیای تولید باشد
راغفر تولید و مبارزه با فساد را اصلیترین چالش دولت آینده دانست و اظهار داشت: رفعموانع تولید یکی از چالشهای بسیار مهم و پیشروی دولت سیزدهم است. مادامی که نرخ ارز هر چند سال یکبار جهشهای بزرگی داشته باشد و تورم نیز اعداد بالایی را نشان دهد، یعنی منافع عدهای از این افزایش قیمتها درحال تامین شدن است و نه منافع مردم، در چنین شرایطی است که تولید شکل نخواهد گرفت. فساد نیز یکی از مهمترین مشکلات کشور است که اتفاقا از مجرای قانون صورت میگیرد، یعنی قوانین و مقرراتی تصویب شده که فسادزا بوده است.
در جامعه ما طبقات ثروتمند پرنفوذی شکل گرفتهاند که عمده فساد به آنها برمیگردد و همین طبقه خود مانعی برای اصلاح قانون و مبارزه با فساد است. یکی از راههای سنجش انسجام برنامه یک دولت، نگاه او به فساد و نحوه مبارزه با آن است؛ چراکه نیازمند پاکسازی بخشهای مختلف کشور از فساد هستیم. دقت کنیم که یکی از کانالهایی که راه تنفس تولید را گرفته همین مساله فساد است. استاد دانشگاه الزهرا عنوان کرد: دولت آینده باید برای رفع موارد گفتهشده برنامه داشته باشد و بررسی کند که مثلا چرا با اینکه سالهاست در تریبونها و قوانین به دنبال احیای تولید هستیم، اما تولید در کشور به محاق رفته است. سیاستهایی که در دو یا سه دهه اخیر بر تصمیمگیریهای اقتصادی کشور تاثیر داشته نتیجه نداده و احتمالا در هیچ کجای دنیا هم نتیجه نخواهد داد، برای همین است که دولت باید این موارد را بشناسد و موارد آزمونشده را دیگر آزمون نکند.
عزم سیاسی و برنامه رمز موفقیت رئیسی
این اقتصاددان پیشبینی خود از وضعیت اقتصادی در دولت سیزدهم را اینگونه توضیح میدهد: از نظر من عزم سیاسی مهمترین مساله در نظام تصمیمگیری ایران و اقتصاد است. راغفر میگوید تا امروز ما شواهد این عزم سیاسی را در دولتها ندیدهایم. وی ادامه میدهد که همه کارشناسان و مسئولان بر مساله فساد در کشور تاکید دارند اما تا به حال بهطور عملی اقدامی در این مورد انجام نشده که به نبود عزم سیاسی برمیگردد. بنابراین وضعیت اضطراری موجود نیازمند یک دولت مقتدر و عملگرا با حیطه اختیارات وسیع است تا بتواند با این موارد مانند فساد مبارزه کند والا اگر نمایندگان طبقه سرمایهدار یا ذینفع وضعیت موجود یا حتی نمایندگان مجلس بخواهند مرتبا کارشکنی کنند، دولت سیزدهم نیز کاری از پیش نخواهد برد.
راغفر افزود: کار مشکلی پیشروی دولت سیزدهم است که برای آن به عزم سیاسی و در عین حال برنامه و راهحلهای داخلی نیاز است که باید منتظر ماند که دولت جدید چنین برنامهای دارد یا خیر.
تابستان و پاییز گذشته را باید عجیبترین و پرکاترین فصلهای نیروهای مسلح کشور پس از پایان جنگ تحمیلی دانست، دو فصلی که در آن نزدیک به 20 رزمایش مختلف در سطوح گوناگون و با حضور تقریباً همه رستهها در مناطق مهم مانوری و عملیاتی برگزار شد. این رزمایشها که آن روزها تعجب بسیاری از افراد در کشور را هم برانگیخته بود، گاهی اوقات با رونمایی از جدیدترین دستاوردهای صنایع نظامی کشور همراه بود. اما هدف عمده این رزمایشها که در آن روزها نیز بارها به آن اشاره کردیم، فقط یک چیز بود: «بازدارندگی در برابر دشمنی که طرح تهاجمی دارد.»
شاید برای برخی از افراد در آن روزها این رزمایشها تمرینات روتینی نیروهای مسلح بوده باشد، اما اتفاقاتی که در آن روزها در گوشه کنار مرزهای کشورمان روی میداد بیانگر اتفاقات بسیار خطرناکی بود که نیاز به پیشگیری داشت. به صورت مشخص، این هوشیاری دستگاه اطلاعاتی کشور بود که موفق به جمعآوری دیتاهای لازم در مورد اهداف و برنامههای احتمالی دشمن برای شروع یک تهاجم به کشورمان شد. احتمال بروز این تهاجم در سطح سیاسی بسیار زیاد بود، هر چند در بعد نظامی ژنرالهای امریکایی از وحشت آن شب خواب نمیرفتند.
شاید پس از ترور رستم ایرانشهر که با پاسخ ایران و بالارفتن سطح آماده باش نیروهای مسلح همراه بود، ماههای آخر تابستان، به ویژه سه ماه آبان، آذر و 10 روز اول دی را باید سرنوشتساز نامید تا جایی که نیروهای مسلح کشور در بالاترین سطح آماده باش بودند و به مدت بیش از دو ماه، شرایط کاملا جنگی بر نیروهای مسلح کشور حاکم بود. قدرتنمایی رزمندگان ارتش و سپاه ایران و نشان دادن سطح بالایی از آمادگی رزمی به دشمن، خروجی بسیار مهمی داشت و آن هم پشت سر گذاشتن یکی از حساسترین برهههای تاریخی کشور «بدون جنگ» بود.
در این مورد، به تازگی رسانههای امریکایی هم دست به انتشار برخی از دادههایی شدند که نشان میداد سران رژیم صهیونیستی، به ویژه بنیامین نتانیاهو که او هم مانند ترامپ روزگار خوبی نداشت و دنبال بهانهای میگشت تا شاید همچنان در قدرت بماند، یک ماجراجویی غیرقابل پیشبینی دستکم در حوزه نتیجه و دستاوردها صورت بگیرد. این ماجراجویی به هر شکل خودش میتوانست ویرانگر باشد و حتی باعث بروز جنگی بسیار بزرگ در سطح منطقه و جهان گردد، ولی هوشیاری ایران و حساب و کتاب ژنرالهای امریکایی رسما مانع از این مساله شد.
یکی از نشریات امریکایی در این مورد گزارش جالبی نوشته است. نشریه نیویورکر نوشته است: آخرین باری که مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا با دونالد ترامپ صحبت کرد، سوم ژانویه ٢٠٢١ بود که موضوع صحبت نیز برنامه هستهای ایران بوده است. در حقیقت میلی در ماههای آخر دوران فعالیت ترامپ به شدت در تلاش بوده است که اطمینان یابد رئیسجمهور کشورش برای باقی ماندن در قدرت و تغییر نتیجه انتخابات، به ایران حمله نخواهد کرد.
مارک میلی بسیار نگران این بوده است که ترامپ با پافشاری روی اقدام نظامی علیه ایران موجب به وجود آمدن یک جنگ تمام عیار در خاورمیانه شود. در حقیقت بنیامین نتانیاهو برای انجام این حمله در واپسین روزهای ریاست جمهوری ترامپ به سختی تلاش کرده و او را تحت فشار قرار داده بود اما مارک میلی به ترامپ هشدار داده بود: اگر دست به چنین کاری بزنی یک جنگ لعنتی رخ خواهد داد. میلی پیش از آن نیز نسبت به پیامدهای گسترده درگیری میان اسرائیل و فلسطینیها هشدار داده و در عین حال بر این باور بوده است که ترامپ خواهان جنگ نیست اما تحت تاثیر نتانیاهو و عوامل تحریکآمیز مختلف در تلاش برای یک حمله موشکی بوده است.
در ادامه گزارش نیویورکر آمده است: افراد جنگ طلب ضد ایرانی اطراف ترامپ را احاطه کرده بودند و او به بنیامین نتانیاهو نیز بسیار نزدیک بود، کسی که علیرغم آشکار شدن شکست ترامپ در انتخابات ٢٠٢٠ سعی داشت او را برای حمله به ایران متقاعد کند. علاوه بر نتانیاهو، مایک پمپئو و مایک پنس خواهان اقدام علیه ایران بودند اما ترامپ، باوجود نزدیکی عقایدش با نخستوزیر اسرائیل در قبال ایران، در نهایت تصمیم گرفت که از این ایده بگذرد و دست به اقدامی علیه ایران نزند!
هر چند نیویورکر چنین نوشته که ترامپ حاضر به پذیرش حمله نشد، اما واقعیت این است که آمادگی 100درصدی نیروهای مسلح ایران و پیامهایی که از تهران مخابره شد مبنی بر اینکه شلیک یک گلوله برابر است با شلیک هزاران موشک که بخش بزرگی از آن تلآویو را منهدم خواهد کرد و مهمتر از همه، اینکه چیزی به اسم جنگ محدود نداریم در کنار تجربه عین الاسد ترامپ را به این نتیجه رساند که هر جنگی با ایران میتواند او را منفورترین شخصیت امریکا کند و این برای ترامپ که قصد بازگشت دوباره به قدرت را داشت، سهمی مهلک بود.