برای حسینی که نمیشناسیم عزاداری میکنیم
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا،ناصر نجفی، پژوهشگر حوزوی، یادداشتی با عنوان«برای حسینی که نمیشناسیم عزاداری میکنیم» به مناسبت ایام محرم در اختیار ایکنا قرار داده است که متن آن به شرح زیر است:
در اطرافمان بسیار دیدهایم و چهبسا خود نیز از آنها هستیم که دوستدار اهل بیت(ع) بهویژه امام حسین(ع) هستیم و در عزای ایشان با جان و دل شرکت میکنیم و البته نیّتمان هم در این باره خالص است. یعنی با شوق و اختیار و اخلاص در این مراسمها شرکت میکنیم، اما با این حال، رفتارهایمان انعکاس خواستهها و سیرۀ عملی معصومین(ع) و بهویژه امام حسین(ع) نیست. بهراحتی دروغ میگوییم. در معاملاتمان پایبند به انصاف و عدالت نیستیم. نمیتوانیم با خانواده خوشرو باشیم. با شهروندان مدارا نداریم. نظم اجتماعی نداشته و نمیپذیریم. احترامی به قوانین رانندگی نمیگذاریم. حقوق همدیگر را بهراحتی زیرپا میگذاریم. تعهدی نسبت به مسئولیتهایی که گرفتهایم نداریم. از حال همسایه خبر نداریم و ... . جالب است که با همۀ این عیبها وارد مراسم عزای امام(ع) شده و با همین عیوب هم خارج میشویم. بسیار دیدهایم که درست بعد از خارج شدن از مراسم که معمولاً ترافیک هم ایجاد میشود با برخورد دو آینۀ خودرو به هم کار به دعوای لفظی و فحاشی کشیده شده است و ... .
سؤالی مطرح میشود که چه شده است که ما برای کسانی عزا میگیریم و یاد آنها را گرامی میداریم که خودشان اسوه و الگوی خوبیها، نیکیها و فضائل بودهاند، اما خودمان با آنها فرسنگها فاصله داریم. علتهایی میتواند داشته باشد اما به مهمترینش از نظر نگارنده اشاره میشود:
به حسینی که نمیشناسیم عزاداری میکنیم. این امامی که در دهم محرم سال ۶۱ هجری شهید شد، گذشتهای داشته است. در میان مردم زیسته است، با آنها نشست و برخاست داشته است، مراودات خانوادگی داشتند، بازار رفته و خرید میکردند، با مخالفینشان روبهرو میشدند و ... . از این رو رفتارهایشان جلوی چشم بود. اما آنچه از ایشان گفته میشود معمولاً بُرشی یکروزه از زندگی ۵۷ سالۀ ایشان است. یعنی شخص عزادار معمولاً از سیره و رفتارهای شخصی و اجتماعی ایشان خبر ندارد نه در منبرها گفته میشود و نه در اشعار و مرثیهها.
شخص عزادار نمیداند که امام(ع) با خانوادهاش چگونه برخوردی داشت، چه رفتاری با همسایگان داشت، هنگام مواجهه با مشکلات و سختیهای زندگی چه واکنشی نشان میداد، اینکه اهل انفاق و بخشش بود، هنگام مواجهه با مخالفین یا کسانی که بیاخلاقی میکردند چه میکرد؟ اینکه اباعبدالله به تمام معنا بندۀ خدا بود و مشتاق به بهشت و ترسان از عذاب الهی بود. آنچه در منابر و مداحیها گفته نمیشود بندگی خدا و فضائل اخلاقی اباعبدالله است و آنچه در این مراسمها پُر است غلبۀ احساساتی است که پشتوانۀ عقلانی ندارد، لذا خروجی این مراسمها افرادی نخواهند بود که توانستهاند با کمک سیرۀ امام اصلاحی در خود و پیرو آن جامعه داشته باشند.
به همین جهت است که شخص با همان گرفتاریهای رفتاری و اخلاقی وارد مراسم عزا میشود و با همان نیز خارج میشود و نمیتواند از امام(ع) بهعنوان الگویی برای اصلاح خطاهای رفتاری و اخلاقیاش استفاده کند و جالب اینکه به همین شرکت در عزا هم راضی میشود و نیازی به الگوگیری نمیبیند.