نقش مراکز فرهنگی در تحکیم خانواده

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در میان تمامی جوامع بشری، خانواده اساسی‌ترین نهاد اجتماعی و زیر بنای تشکیل تمدّن‌های بزرگ در طول تاریخ بشری بوده است. در اهمیت خانواده همین بس که اسلام، کانون خانواده را به عنوان هسته اصلی تشکیل دهنده یک جامعه دانسته و لازمه جامعه سالم و صالح داشتن را، خانواده سالم و صالح می داند چرا که خانواده نقش اساسی در ثبات و تقویت ارزش ها در جامعه دارد؛ موفقیت و پیش رفت ملت و جامعه و صحت روحی و روانی آن کاملا وابسته به کانون خانواده است. امروزه آنچه که موجب از هم گسیختگی و انحطاط تربیتی و اخلاقی جامعه غربی شده و باعث بروز بسیاری از بیماریهای فرهنگی و اجتماعی مانند: افسردگی، اضطراب، انزوا، نا امیدی و سوء ظن و در نتیجه خودکشی و نابودی شده است، غفلت از اهمیت نقش خانواده و اهتمام به منافع اقتصادی و مادی گرایی است.

جوامعی که نگاهش به خانواده در پایین ترین سطح ممکن باشد و برای ارتقاء و بهبود آن تلاش و کوششی نکرده و هزینه ای صرف این امور ننماید نباید انتظار این را داشت که ارزشها و کرامت های والای انسانی در خانواده حفظ گردد و ثبات و آرامش و صفا و صمیمیت برخانواده و جامعه حکم فرما باشد.

برای تحکیم بخشی به کانون گرم خانواده عوامل متعددی اعم از عوامل درونی و عوامل بیرونی وجود دارد. عوامل درونی آن عبارتند از: حُسن معاشرت، همدردی و همکاری اعضای خانواده با همدیگر، حکم فرما بودن روحیه مشورت در بین اعضای خانواده، وجود عشق و مهر و محبّت میان اعضا، آشنایی کامل اعضای خانواده با حقوق و وظایف خود، روحیة عفو و گذشت، رازداری و وفاداری و صبر و بردباری که  هر یک از اعضای خانواده باید وظایف معین و مشخص شده خود را در جای خود انجام داده و زمینه تحکیم خانواده را فراهم نمایند. اما عوامل بیرونی عبارتند از: عوامل اقتصادی، اجتماعی و تهاجم فرهنگی که امروزه- با توجه به اینکه تهاجم فرهنگی دشمنان بر انقلاب اسلامی و به خصوص مبحث خانواده شدت پیدا کرده و هر روزه با پیچیدگی خاصی در جوامع اسلامی طرح ریزی و به اجرا در آورده می شود- در برخی از موارد گوی سبقت را از تاثیرگذاری اعضای خانواده بر همدیگر و سایر عوامل درونی ربوده است و باورها و اعتقادات جدیدی را که در تضاد با اعتقادات و آموزه های اسلامی است جایگزین فرهنگ اسلامی نموده است و ذهنیّت، تفکر، فرهنگ و تمدن ملی و اصیل خانواده و جامعه اسلامی را با القای اصول فکری متضاد، مورد هجمه قرار داده است و موجبات از هم گسیختگی و انحطاط اخلاقی و تربیتی بیشتر خانواده های جامعه اسلامی را فراهم نموده است.

امروزه فرهنگ و آموزه های اسلامی همچون نیکی و احترام به والدین، انجام واجبات و محرمات، اهتمام به کسب روزی حلال و ترک کسب مال حرام، درستی و صداقت، آداب زندگی، خلقیات، و حتی نحوه پوشیدن لباس، آداب معاشرت و زبان گفتگو، به شدّت در حال تغییر و تحوّل است و اثرات تهاجم فرهنگی به سرعت در حال نمایان شدن و خودنمایی هستند؛ امری که از مدتها قبل رهبر معظم انقلاب اسلامی با دیده بینا و با نگاه تیزبین خود، خطر تهاجم فرهنگی را گوشزد کرده بودند و دست‌اندرکاران امور فرهنگی کشور را هشدار و امر به مقابله با آن نمودند و هنوز نیز بر آن اصرار می ورزند. به خاطر اهمیت خانواده بود که مقام معظم رهبری در سال 1395 سیاست های کلی خانواده  را ابلاغ فرمودند.

یکی از مهم‌ترین حوزه‌های کاری سازمان‌ها و مراکز فرهنگی به خصوص حوزه های علمیه که پرچم دار فرهنگ اسلامی هستند ترویج و کمک به تحقق آموزه های اسلامی در زمینه خانواده است و یقینا نمی توان نقش مراکز حوزوی را در مسائل فرهنگی منکر شد. تربیت دینی جامعه و نهادینه کردن عقاید و فرهنگ اسلامی در بین افراد جامعه از جمله وظایف و ماموریت حوزه های علمیه و مراکز فرهنگی و رسالت اصلی آنان است و فرهنگ سازی و گفتمان سازی از جمله وظایفی است که باید از ماموریت های مراکز فرهنگی به شمار آید تا در کنار رسانه، معرفت و اندیشه‌ی دینی را در مردم رشد و ارتقا دهد؛ همان چیزی که پیامبران و ائمه معصومان(ع) نیز به دنبال آن بودند؛ چراکه گفتمان سازی به فرهنگ و اعتقادات یک جامعه جهت می بخشد و آنان را هدایت و راهنمایی می کند. خصوصا در جامعه امروزی که غالبا کل یا بخشی از تربیت و تشکیل شخصّیت فرزندان جامعه از دست اکثر والدین و اولیاء آنان خارج شده و یکی از بزرگترین مشکلات خانواده های امروزی را تشکیل می دهد که راهکاری برای برون رفت از این معضل خانوادگی و تسلطی بر تاثیر گزاری بر تفکر، اندیشه و اعتقادات فرزندان خویش ندارند و پناه بردن به برخی از روانشناسانِ روان پریش که غالبا تعلیمات و آموزه های جوامع غربی را توصیه و دیکته می کنند نیز دردی از آنان را دوا نمی کند و دست آنان را به آموزه های اسلامی نمی رساند.

مراکز فرهنگی کشور می توانند با انجام وظایف ذیل ضمن تحکیم هر چه بیشتر خانواده در جامعه، از برخی از مشکلات خانواده ها کاسته و مرهمی باشند بر زخم و جراحت آنان که در ذیل به برخی از وظایف آنان اشاره می کنیم:

ـ تبیین و تبلیغ فرهنگ اسلامی و ترویج آن در مساجد و مدارس همراه با روشهای مناسب و با ابزارهای کاربردی و تاثیرگذار مثل رسانه، فیلم، انیمیشین، بازی، شعر و سرود و بسیاری از ابزارهای به روز و مناسب با نسلهای جدید و قدیم.

ـ شناسایی مشکلات و موانع تحکیم خانواده و ارائه راهکارهای فکری و مشاوره مناسب، اسلامی و کاربردی برای کمک به خانواده ها و به خصوص والدین گرامی جهت حل مشکلات و معضلات موجود در خانواده.

ـ تشریح وظایف اعضای خانواده در جامعه.

ـ ایجاد کارگروه ویژه و متخصص در زمینه امور تربیتی و خانواده برای تولید و ارائه محتواهای تبلیغی و تربیت متخصصین در امور خانواده و تربیت اسلامی.

ـ به طور حتم مصادیق متعدد و فراوانی از وظایف و ماموریت های مراکز فرهنگی و نقش آنان در تحکیم خانواده وجود دارد که باید توسط متخصصین و کارشناسان عرصه خانواده احصا شده و بیان گردد که احصا و بیان همه آنها در این مجال نمی گنجد.

در آخر گفتن این نکته خالی از لطف نیست که برای تحکیم خانواده باید برنامه ریزی کرده و با دغدغه تلاش نمود و برای مقابله با تهاجم فرهنگی دشمنان نیز در مقابل تلاش بی وقفه و صرف هزینه های گزاف آنان، باید ما نیز بی وقفه و مجدانه تلاش و کوشش کنیم.

سعید چراغی