افتتاح سوری در سال گذشته

به گزارش خبرگزاری رسا، همچنین فاز دوم این پروژه به‌ منظور افزایش ظرفیت به ۱۰۰ هزار بشکه خوراک و بهبود کیفیت محصولات توسط وزیر نفت کلنگ‌زنی شد. آن‌طور که مسؤولان وزارت نفت اعلام کرده‌اند، خوراک فاز دوم این پالایشگاه ۶۰ هزار بشکه در روز میعانات گازی است، در فاز دوم تولید بنزین، گاز مایع و HEAVY END با کیفیت یورو ۵ دارد که با اعتبار ۴۶۰ میلیون یورو در مدت ۵/۳ سال به بهره‌برداری می‌رسد. تا اینجا شرایطی از افتتاح شرح داده شد اما در ادامه گزارش به این موضوع پرداخته‌ایم که پالایشگاه نفت خام فوق‌سنگین قشم چه مزایایی برای اقتصاد و کشور به دنبال دارد.

 افتتاح و کلنگ‌زنی

با توجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب درخصوص کاهش خام‌فروشی نفت، در سال «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها، پالایشگاه ۳۵ هزار بشکه‌ای نفت خام فوق‌سنگین قشم در گروه گسترش انرژی پاسارگاد و با حضور حجت‌الاسلام ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور افتتاح و به بهره‌برداری رسمی رسید. همچنین آیین کلنگ‌زنی مرحله دوم این پالایشگاه با حضور جواد اوجی، وزیر نفت و سعید محمد، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و در جریان چهاردهمین سفر استانی رئیس‌جمهوری به استان هرمزگان برگزار شد.

تاخیر ۲ ساله

شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت گسترش انرژی پاسارگاد در منطقه آزاد جزیره قشم است. مأموریت اصلی شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم، ساخت پالایشگاه نفت خام سنگین قشم واقع در جزیره قشم در استان هرمزگان جنوبی است.

این پالایشگاه در دو فاز مختلف با محصول مشابه از جمله قیر به عنوان محصول اصلی و نفت خام سبک به عنوان محصول فرعی در حال ساخت است و به طریقی طراحی شده که نفت‌های خام سبک می‌توانند توسط نفتا، نفت سفید و گازوئیل پس از اضافه شدن گوگرد، جایگزین شوند.

جنبه‌های اصلی ساخت پالایشگاه در جزیره قشم عبارتند از: تولید محصولات باکیفیت بالا و مطابق با استانداردهای یورو ۲۰۰۵، کاهش آلودگی محیط‌زیست، بهره‌وری انرژی، بهبود بهره‌وری تجارت و عملیات.

همچنین مساحت این پالایشگاه ۴۶ هکتار است و پیش‌بینی می‌شد در سال ۲۰۲۰ این کارخانه افتتاح شود اما ظاهرا رویکرد برخی مسؤولان، پالایشگاه‌سازی نبود و همین امر باعث شد افتتاح دو سال تاخیر انجام شود.

مزایای پالایشگاه

مرحله نخست پالایشگاه نفت خام فوق‌ سنگین پاسارگاد قشم با حضور رئیس‌جمهور به صورت رسمی وارد مدار تولید شد. از مزایای پالایشگاه نفت خام فوق‌ سنگین پاسارگاد قشم می‌توان به تضمین برداشت از پارس جنوبی، اشتغالزایی، تولید محصولات با کیفیت بالا و کمک به ارتقای صادرات فرآورده از جمله قیر کشور اشاره کرد و توان افزایش صادرات دارد.

تاکنون گروه گسترش انرژی پاسارگاد در منطقه آزاد قشم، بابت احداث پالایشگاه نفت فوق‌سنگین پاسارگاد قشم با ظرفیت ۳۵ هزار بشکه در روز، نیروگاه ۵۰۰مگاواتی برق و همچنین سه پُست اسکله صادراتی به ظرفیت ۱۵میلیون تن در سال بیش از ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است؛ همچنین ظرفیت صادراتی سالانه بیش از شش میلیارد دلاری از جمله نتایج زیرساخت‌های ایجادشده در این منطقه به‌شمار می‌رود.

پالایشگاه نفت خام فوق‌سنگین قشم روزانه ۱۶ هزار بشکه قیر و ۱۹ هزار بشکه برش‌های سبک نفتی تولید خواهد کرد. این پالایشگاه ۸۵۰ میلیون دلار در سال فروش محصول خواهد داشت و محصولات آن جنبه صادراتی دارد.

فاز نخست این پالایشگاه در زمان ساخت برای ۵۰۰۰ نفر اشتغال‌زایی داشته و هم‌اکنون ۳۰۰ نفر در آنجا مشغول به کار هستند. احداث این پروژه از سال ۹۶ آغاز شده و ظرف مدت چهار سال در زمینی به مساحت ۴۵ هکتار با سرمایه‌گذاری ۲۲۰ میلیون یورو به بهره‌برداری رسیده و سرمایه‌گذار این پروژه هلدینگ شرکت گسترش انرژی پاسارگاد است. پیش‌بینی شده با بهره‌برداری از این واحد تولیدی ۴۰۰نفر به‌صورت مستقیم و بیش از ۱۰۰۰ نفر به‌طور غیرمسقیم در این پالایشگاه مشغول به‌کار می‌شوند.

نمای دیگر پالایشگاه

۵۰ درصد محصولات پالایشی این مجتمع عظیم در جزیره قشم به قیر و ۵۰ درصد دیگر هم به برش‌های سبک نفتی شامل نفتا، گازوئیل و نفت سبک تبدیل و تمام این محصولات به صورت ۱۰۰ درصد به کشورهای مختلف صادر خواهد شد. فاز دوم این مجموعه پالایشگاهی هم با ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی در حال ساخت است که با اتمام آن، میزان تولید روزانه محصولات پالایشی این پالایشگاه به ۷۰ هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد.

ارزش افزوده سالانه فرآورده‌های نفتی این پالایشگاه مهم کشورمان در قشم ۸۵۷ میلیون دلار برآورد شده که ارزآوری مهمی‌برای کشور محسوب می‌شود. به گفته کارشناسان، این پالایشگاه، سالانه یک میلیون تُن قیر و 6.5 (شش و نیم) میلیون بشکه فرآورده‌های نفتی همچون نفتا، گازوئیل و نفت سبک در این مجموعه با هدف صادرات تولید خواهد شد.

افتتاح فاز نخست این پالایشگاه با سرمایه‌گذاری ۲۱۹ میلیون دلاری گروه گسترش انرژی پاسارگاد، امکان اشتغال مستقیم برای ۵۰۰ نیروی کار و ۱۰۰۰نفر هم به صورت غیرمستقیم را فراهم کرده است. سهم قشم با افتتاح این پالایشگاه در حوزه پالایشی کشور حدود ۳۵ درصد است.

افتتاح سوری در سال گذشته

بررسی‌ها نشان داده سال گذشته زمان پیش‌راه‌اندازی پالایشگاه نفت قشم، حتی اسکله و بخش‌های فرآیندی آن هم آماده نشده بود و اساسا آنچه که به عنوان پیش‌راه‌اندازی انجام شد، فاصله بسیاری تا تکمیل طرح داشت. با جلسات مستمری که وزارت نفت دولت سیزدهم برای رفع مشکلات تکمیل این پالایشگاه داشت، در ماه‌های گذشته به‌تدریج مراحل تکمیل این پالایشگاه انجام شد و اکنون با گذشت یک سال از افتتاح اولیه آن در دولت قبل، این پالایشگاه به‌تازگی آماده گرفتن نفت سنگین شده است.

در یک سال اخیر که دولت دوازدهم این پالایشگاه را به اصطلاح پیش‌راه‌اندازی کرد، یک لیتر هم تولید قیر نداشته، چراکه اساسا آمادگی تحویل گرفتن خوراک (نفت خام سنگین) را نداشته است.

تولید ۳۵ هزار بشکه قیر

غلامحسین رمضان‌پور، معاون پایین‌دستی شرکت گسترش انرژی پاسارگاد: پالایشگاه نفت خام فوق‌سنگین و تولید قیر قشم با ۲۲۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری راه‌اندازی شده است و با بهره‌برداری از این پالایشگاه، ۳۵ هزار بشکه در روز قیر باکیفیت تولید خواهد شد. مساحت این پالایشگاه ۴۰ هکتار است و بیش از ۱۰۰۰ نیرو در دوران ساخت این شرکت، مشغول به کار بوده‌اند و پس از بهره‌برداری ۲۰۰ نفر به‌صورت ثابت در این شرکت مشغول می‌شوند. ساخت این پالایشگاه از سال ۱۳۹۶ آغاز شد و پالایشگاه پارس بهین قشم که ۲۵ دی‌ماه سال ۹۹ مرحله پیش راه‌اندازی را آغاز کرده بود، پس از پایان این مرحله، در سفر حجت‌الاسلام رئیسی به استان هرمزگان، مرحله نخست آن به بهره‌برداری نهایی رسید. استانداردهای یورو ۲۰۰۵ و توجه به مباحث محیط‌زیستی از خروجی این پالایشگاه مورد توجه قرار گرفته است و محصولات این پالایشگاه صادر می‌شود.

پالایشگاه نفت قشم ظرفیت تولید تا ۷۰هزارتن دارد

سعید محمد، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور: پالایشگاه ۳۵ هزار بشکه‌ای نفت خام فوق‌سنگین قشم با حضور رئیس‌جمهور و به همت گروه گسترش انرژی پاسارگاد به بهره‌برداری رسمی رسید. پالایشگاه نفت خام فوق‌سنگین قشم در دو مرحله از پالایشگاه قشم با ظرفیت ۷۰ هزار بشکه در روز ساخته شده و مرحله اول آن افتتاح شد. مرحله اول این پالایشگاه از سال۹۴ با ۹۵ درصد امکانات و توان داخلی بدون دخالت مهندسان و فناوری خارجی در قشم ساخته شده است. هم‌اکنون پنج میلیون بشکه قیر از ایران به خارج از کشور صادر می‌شود که یک‌پنجم آن، در قشم تولید می‌شود. همچنین یک میلیون بشکه قیر تولیدی از بهین پالایش نفت سنگین قشم توسط اسکله کاوه به سایر کشورها صادر می‌شود. مرحله دوم پالایشگاه نفت فوق‌سنگین قشم نیز با ظرفیت پالایش ۳۵ هزار بشکه، با ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی درحال ساخت است. سالانه یک میلیون تن قیر و ۵/۶ میلیون بشکه نفت سبک در این پالایشگاه تولید و آماده صادرات می‌شود.

افتتاح‌های دیگر، نزدیک است

جواد اوجی، وزیر نفت: پالایشگاه نفت خام فوق‌سنگین قشم، نخستین پالایشگاه نفت فوق‌سنگین کشور است که در مرحله نخست ظرفیت پالایش ۳۵ هزار بشکه نفت فوق‌سنگین را دارد. بخش خصوصی برای راه‌اندازی پالایشگاه نفت فوق‌سنگین قشم بیش از ۲۲۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است. هرمزگان قطب پالایشی کشور است و با بهره‌برداری از این پالایشگاه، ظرفیت پالایشگاهی استان به بیش از ۸۵۰ هزار بشکه می‌رسد که حدود ۳۷ درصدِ ظرفیت پالایش نفت کشور است. چهار طرح پالایشگاهی دیگر نیز با پیشرفت ۳۵ درصد، در دستورکار وزارت نفت قرار دارد که ظرفیت پالایشی استان را از ۸۵۰ هزار بشکه نفت در روز، به یک میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه افزایش می‌دهد.

اهمیت پالایشگاه قشم

پالایشگاه قشم با آن‌که یک سال از پیش راه‌اندازی آن می‌گذرد، دیروز در دولت سیزدهم افتتاح رسمی‌شد تا علاوه بر افزایش ظرفیت تولید و صادرات قیر ایران، نفت فوق سنگین کشور را به نفت سبک تبدیل کرده و ظرفیت تولید آن را در کشور افزایش دهد.

درست یک سال پیش بود که دولت دوازدهم، پیش‌راه‌اندازی پالایشگاه قشم را در دستور کار خود قرار داد تا در افتتاح‌هایی که به صورت ویدئو کنفرانس هر هفته انجام می‌شد، این طرح نیز بدون آن‌که آمادگی تولید داشته‌باشد، در فهرست طرح‌های افتتاحی قرار بگیرد. اما در عمل اتفاقی که افتاده‌بود، پیش‌راه‌اندازی فاز نخست و بهره‌برداری از بخش یوتیلیتی یا همان سرویس‌های جانبی پالایشگاه‌بود.

سرویس‌هایی که زمینه را برای تولید در پالایشگاه هموار می‌کند اما فرآیند اصلی تولید به شمار نمی‌رود.

در همان زمان نیز اگرچه تاکید بر افتتاح فاز نخست پالایشگاه قشم بود اما در لابه‌لای خبرها اعلام شده‌بود با راه‌اندازی نهایی این پالایشگاه در دو فاز ۳۵ هزار بشکه‌ای، تولید قیر با کیفیت ایرانی در پایین‌ترین سطح تقطیر در فرآیند پالایشگاهی نفت خام فوق سنگین، صادرات قیر ایران به بازارهای هدف را به‌زودی با ابعادی گسترده‌تر عملیاتی خواهدکرد.

این پالایشگاه که با تولید قیر، نفت سنگین را به نفت سبک تبدیل می‌کند می‌تواند کشور را برای صادرات فرآورده‌های نفتی با ارزش افزوده بیشتر یاری کرده و در توسعه و رشد اقتصادی استان هرمزگان مؤثر باشد. پالایشگاه نفت خام فوق سنگین قشم با ظرفیت ۷۰هزار بشکه در روز برنامه‌ریزی شده که در دو فاز مختلف و هر فاز ۳۵ هزار بشکه ظرفیت داشته‌باشد و این در حالی است که برای ساخت این پروژه نزدیک به ۱۳۵ میلیون یورو از محل منابع ارزی کشور هزینه شده و بدون حضور لایسنسور خارجی و فقط با اتکا بر توان مهندسان داخلی محقق شده‌است. نفت فوق سنگین، نفتی است که همیشه صادر می‌شده‌است و مشتقاتش را کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می‌دادند. اکنون بر اساس تاکید رهبر معظم انقلاب در خصوص جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده از طریق تولید، پالایشگاه نفت خام فوق سنگین قشم ساخته شد و به بهره‌برداری می‌رسد.

بر پایه برآوردهای انجام‌شده تولید نهایی این پالایشگاه در پایان بازه بهره‌برداری از یک فاز معادل ۹۳۵ هزار تن قیر در سال و شش میلیون و ۵۰۰هزار بشکه نفت خام سبک خواهدبود.  این پالایشگاه در دو فاز مختلف با محصول مشابه از جمله قیر به عنوان محصول اصلی و نفت خام سبک به‌عنوان محصول فرعی در حال ساخت است. این پالایشگاه به طریقی طراحی شده‌است که نفت‌های خام سبک می‌توانند توسط نفتا، نفت سفید و گازوئیل پس از اضافه شدن گوگرد، جایگزین شوند. با این حال خوراک اصلی این پالایشگاه از میادین سروش و نوروز تامین خواهدشد.

گروه اقتصاد روزنامه جام جم