امام خمینی جامع بین اخلاق عملی و نظری بود

امام خمینی(ره) را می توان یگانه مردی دانست که در اتفاقات و حوادث روزگار آنچه را که اعتقاد داشت انجام می داد و هیچ گاه از آرمان های خود دست بر نمی داشت.

ایشان شخصیتی بالاتر از زمین و فراتر از زمان بود و چون خود را متصل به ریسمان الهی کرده بود در دنیا به هیچ ریسمانی تکیه نمی زد و ریسمان های دنیایی را ریسمان منجلاب و غفلت از خدای تبارک و تعالی می دانست.

امام راحل چون خود را در برابر معبود می دید، همه کارها را به او واگذار می کرد و هیچ گاه از چیزی واهمه نداشت و ترس در وجود آن روح بزرگ مشاهده نمی شد؛ چراکه «اِنَّما یَخشَی اللهَ مِن عِبادِهِ العُلَمَاءُ»؛ خشیت از پروردگار مختص کسانی است که دانایی و معرفتشان بیشتر است.

مرور اندیشه، مبانی و سیره شخصیتی چون امام خمینی(ره) ضرورتی است که باید همه روزه و به صورت مستمر بازخوانی شود تا علاوه بر جلوگیری از تحریف و دگرگونی مبانی و اندیشه های امام همام، جلوه هایی از سیره و اندیشه امام راحل به دوستداران و عاشقان آن عزیز سفر کرده نشان داده شود.

آنچه که باعث شد روح الله خمینی امام امت شود و مردم ایران زمین و بلکه همه آزادی خواهان و مستضعفین جهان عاشق و شیفته او شوند، سیاستمداری و یا عالم بودن او نبود؛ بلکه این اخلاق و عرفان و معنویت والای امام راحل بود که همه مردم را پروانه وار گرد شمع وجودش جمع می کرد تا از نور درونی او بهره گیرند.

در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در پرونده ای اختصاصی به نام «امام امت» با مصاحبه با حجت الاسلام والمسلمین سید عنایت الله دریاباری استاد اخلاق حوزه علمیه قم به تکریم و بازخوانی سیره و اندیشه های بنیانگذار انقلاب اسلامی پرداخته و این شخصیت عظیم را به دور از تحریف های صورت گرفته معرفی می کند.

رسا- امام خمینی(ره) چگونه شخصیتی بود؟

آنچه که من در دوران گذشته تحقیق کردم به این نتیجه رسیدم که بَدو مشهور شدن و شهرت امام خمینی(ره) مسأله اخلاق ایشان بود؛ مرحوم امام راحل در مدرسه حجتیه در روزهای پنجشنبه و جمعه درس اخلاق می‌گفتند و شاگردان زیادی نیز داشتند.

طبق آنچه که برخی از دوستان برای ما تعریف می کردند درس اخلاق امام(ره) آنچنان زیبنده و عزیز بود که نگو و نپرس؛ ایشان وقتی به جاهای عبادت و اطاعت می رسیدند صدای گریه طلاب بلند می شد.

امام خمینی(ره) اخلاق گویی عامل بود؛ نه اینکه فقط گوینده اخلاق باشد ولی در عمل، عامل به گفته های خویش نباشد، درس اخلاق امام راحل با درس اخلاق های امروز بسیار متفاوت بود.

امام راحل روایت هایی را که خود به آن عمل می فرمود را می‌آورد و به طلاب علوم دینی بیان می کردند؛ در آن روز خیلی از درس اخلاق ها، خیلی بزرگوار و بزرگ منش بودند و یکی از این بزرگان نیز امام خمینی(ره) بود که کتاب چهل حدیث راحل معجون روایات اخلاقی امام خمینی(ره) است که در حوزه علمیه می خواندند.

از برخی از بزرگان نقل است که گفته اند امام خمینی(ره) اول از همه ما را جذب درس اخلاق خود کرده بود و حتی قبل از آن که ما بعدها در درس امام راحل شرکت کرده و پای بحث فقه و اصول ایشان بنشینیم.

رسا- مگر درس اخلاق امام(ره) چگونه بود که همه جذب ایشان شده بودند؟

امام خمینی(ره) درس اخلاق عجیبی داشت و همیشه سر خط های اخلاق را خیلی مراعات می کردند و بعد از انقلاب که در دفتر ایشان یک حرف و حدیث هایی راجع به برخی از شخصیت ها زده شده بود، امام(ره) فرموده بودند من راضی نیستم در دفتر من درباره برخی از شخصیت ها بدگویی شود؛ و یا به عنوان مثال می فرمودند: هر کسی به من توهین کرده باشد من او را می بخشم.

رسا- کدام بُعد از ابعاد شخصیت امام خمینی(ره) دارای اهمیت بیشتری است؟

 امام خمینی(ره) در بسیاری از ابعاد، شخصیّتی بزرگ و سرآمد بود؛ ایشان در فقه و اصول سرآمد بودند، در علم فلسفه دارای عقیده و نظر بود؛ ولی اینها چیزی است که ممکن است در جای دیگر نیز پیدا شود؛ اما به نظر من بُعد اخلاقی امام خمینی(ره) از سایر ابعاد شخصیتی ایشان دارای اهمیت بسیاری است؛ و آن به این جهت است که قول و عمل امام راحل در عالم واقع یکی بود و به آنچه در دوران زندگی با برکتش نقل می‌کرد و برای دیگران توصیه می نمود، قبل از همه خود، عامل به گفته هایشان بود؛ چیزی که به همین راحتی نمی توان شخصیتی این چنینی را پیدا کرد که قول و عملش یکی باشد.

رسا- امام خمینی(ره) چه ویژگی شخصیتی داشت که مردم را به خود جذب می کرد؟

امام خمینی(ره) در حوزه های علمیه و بین طلاب علوم دینی اسم و رسم بسیاری داشت و محبوب حوزویان بود و در دروس خود نمونه بود و حرف و عمل ایشان یکی بود.

امام خمینی(ره) ابتکارات قشنگی در درس گفتن داشتند و برای بزرگان و علمای زمان خویش احترام زیادی قائل بودند و به اساتید خود نهایت عشق و علاقه را نشان می دادند.

داشتن همین ویژگی ها سبب می شد که امام راحل مردم را عاشق خود کنند؛ چراکه روح بلند و عرفانی ایشان همه را جذب کرده بود و مردم با نهایت عشق و علاقه و حتی با وجود خطرها و سختی هایی که وجود داشت گفتارها و سخنرانی های امام راحل را دنبال کرده و به گفتارش گوش فرا می‌دادند.