وزارت نفت هنوز طرح های پتروپالایشگاهی کشور را به پایان نرسانده

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بر اساس آیین نامه اجرایی قانون جدید حمایت از پتروپالایشگاه‌ها یک سال دیگر به مهلت یکساله قبلی برای ارزیابی پیشرفت طرح‌ها افزوده شد؛ بنابراین شرکت‌های مجری تنها دو سال از زمان صدور مجوز تنفس خوراک مهلت دارند تا به پیشرفت فیزیکی حداقل ۳۵ درصدی در طرح‌ها برسند. در غیر اینصورت وزارت نفت می‌تواند مجوز این طرح‌ها را باطل و اقدام به واگذاری اجرای طرح به شرکت دیگری بکند.

به دلیل عدم صدور مجوز‌های تنفس خوراک طرح‌ها و به تبع مشخص نشدن زمان قطعی برای ارزیابی عامل بی‌توجهی شرکت‌ها به پیشبرد طرح‌هایشان و پرداختن به موضوعات حاشیه‌ای شده است. در واقع صدور مجوز‌های تنفس خوراک زمان سنج ارزیابی را برای شرکت‌ها فعال کرده و آن‌ها را مجبور به کار می‌کند. با توجه به ایفای نقش دستگاه ها، نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف در مسیر پیشرفت و تحقق این طرح ها، لازم است تا هر چه زودتر جلسات منظم دوره‌ای برای پایش وضعیت طرح‌ها توسط حداقل معاون اول رئیس جمهور برگزار گردد.

تاخیر و بهانه‌تراشی صندوق توسعه ملی
در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی طرح‌های پتروپالایشگاهی عدم صدور مجوز تنفس خوراک به بهانه نیاز به اذن رهبری است. این موضوع در حالی است که در زمان تصویب قانون اول و اصلاحی جدید اذن مورد نیاز رهبری توسط مجلس گرفته شده و دیگر نیازی به دریافت اذن نمی‌باشد. با توجه به حمایت سه‌باره مقام معظم رهبری در فرمایشات سه سال گذشته ایشان و تاکید و پیگیری تحقق اجرای طرح‌های پتروپالایشگاهی ذیل قانون مربوطه به نظر می‌رسد که مواضع و بهانه‌های صندوق توسعه ملی غیر منطقی می‌باشد. لازم به ذکر است که از زمان تایید شرکت‌ها تا کنون با وجود درخواست مکرر شرکت‌ها از مسئولین صندوق هیچ گونه اطلاعیه رسمی برای ذکر دلایل عدم صدور مجوز‌های مربوطه منتشر نکرده و بهانه‌ها بیشتر به صورت غیر مستقیم ذکر شده است.

تجربه موفق جلسات پیگیری
با توجه به تجربه موفق برگزاری جلسات منظم و دوره‌ای پیگیری طرح‌ها در ستاد اجرایی حضرت امام (ره) توسط محمد مخبر به نظر می‌رسد که وی بهترین گزینه برای اجرا و مدیریت چنین جلساتی برای طرح‌های پتروپالایشگاهی کشور است. اهمیت این موضوع زمانی مشخص می‌شود که تجربه موفق مخبر در کنار اختیارات قانونی معاون اول رئیس جمهور اجازه مطالبه و به خط کردن بالاترین مقامات کشور را به وی می‌دهد. در صورت تحقق برگزاری چنین جلساتی می‌توان امیدوار بود که طرح‌های پتروپالایشگاهی با کمترین چالش و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سر انجام برسند.

دو لبه صنعت پتروپالایشگاه
یکی از بنیادی‌ترین مسایل، نگاه به اهمیت صنعت پتروپالایشگاه برای کشوری است که با احتساب مجموع ذخایر نفت خام و گاز طبیعی جایگاه اول جهان را دارد. بیشتر کشور‌های پیشرفته و در حال توسعه جهان با صرف هزینه‌های بالا برای خرید، حمل و انتقال خوراک توسط کشتی به دلیل بهره مندی از صنعت پتروپالایشگاهی می‌توانند با ایجاد ارزش افزوده چند برابری، سود خوبی را بدست آورند.

حال سوال اینجاست که در صورت راه‌اندازی صنعت پتروپالایشگاهی و پارک‌های شیمیایی در ایران با شرایط ویژه جغرافیایی برای تامین خوراک با حداقل قیمت جهانی امتیاز تعیین کف قیمت محصولات این صنعت در جهان در انحصار ایران خواهد بود. این موضوع می‌تواند قدرت اقتصادی و نفوذ سیاسی ایران را بسیار فراتر از تصورات فعلی ببرد. از طرف دیگر افزایش میزان تقاضای داخلی برای بنزین تا نزدیکی سقف توان تولید داخل و واردات گازوئیل در ماه‌های گذشته در کنار موضوع افزایش نیاز داخلی و بین المللی به محصولات پتروشیمیایی موجب افزایش نگرانی‌های داخلی شده است.

توسعه صنعت پتروپالایشگاهی باید پیش از رسیدن میزان تقاضای داخلی به بیشینه توان تولید محقق شود تا از بروز انواع بحران‌های اقتصادی و سیاسی جلوگیری کند؛ بنابراین در صورت توسعه صنعت پتروپالایشگاهی می‌توان از لبه قدرت آن استفاده کرد در غیر این صورت بی توجهی و انفعال در این حوزه موجب تضعیف اقتصاد و وابستگی کشور به واردات محصولات پتروشیمیایی و در نتیجه تضعیف قدرت سیاسی خواهد شد.