آیا امام حسین را شیعیانش کشتند؟!

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، اهل کوفه از امام حسین علیه‌السلام دعوت کردند و با مسلم بن عقیل بیعت کردند؛ اما با درهم شکسته‌شدن قیام مسلم، حکومت و دشمنان اهل بیت بر اوضاع مسلط شدند. برخی از شیعیان دستگیر، زندانی یا به شهادت رسیدند و عده ای نیز خود را به کربلا رساندند و اغلب شهدای‌کربلا از کوفیان بودند.

از شبهاتی که مطرح می‌شود این است که امام حسین علیه‌السلام را کوفیان و شیعیانش به کوفه دعوت کردند و با تغییر شرایط، همان کوفیان به جنگ حضرت آمدند و ایشان را به شهادت رساندند.

واقعیت ماجرا چیست؟

شهر کوفه از گروه‌های مختلف تشکیل‌شده و تنها بخشی از ساکنین آن از شیعیان و محبین اهل‌بیت بودند و گروه‌های دیگری مانند خوارج و موالیان و... نیز در این شهر زندگی می‌کردند.

بدون شک برخی از اهل کوفه را شیعیان تشکیل می‌دادند؛ افرادی مانند سلیمان بن صرد و حبیب بن مظاهر و مسلم بن عوسجه و مختار و میثم تمار و... از شیعیان اهل‌بیت بودند.

این گروه از شیعیان به حضرت امام حسین نامه نوشتند و برای حضور در کوفه دعوت کردند؛ ولی با غلبه عبیدالله بن زیاد بر کوفه و سیاست‌های آن مرد خبیث برخی از شیعیان کشته و زندانی شدند و برخی دیگر راه سکوت را در پیش گرفتند و شد آنچه نباید می‌شد.

بااین‌حال تعداد فراوانی از یاران امام حسین(ع) مانند حبیب بن مظاهر که در کربلا شهید شدند، نیز کوفی بودند به‌طوری‌که گفته‌شده بیش از دوسوم شهدای کربلا، کوفی بودند.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته 8 نفر از کوفیان در مکه به امام حسین پیوستند و 16 نفر در مسیر کربلا و 27 نفر از آن‌ها مانند حبیب بن مظاهر و مسلم بن عوسجه نیز تا عاشورا خود را به حضرت رساندند و حتی در شب و روز عاشورا 15 نفر به امام پیوسته‌اند.[1]

بخش زیادی از این یاران وقتی به امام پیوستند که شاید دیگر امیدی به پیروزی و زنده ماندن نداشتند و می‌دانستند که شهادت در انتظار آنان است؛ بااین‌حال به امام پیوستند.

بخش دیگری از شیعیان و دعوت‌کنندگان امام نیز با ورود ابن زیاد به کوفه دستگیر و زندانی یا به شهادت رسیدند؛ افرادی مانند مختار و میثم تمار و عبیدالله بن عمرو کندی و عبدالله بن حارث نوفلی و... از این گروه هستند و افرادی نیز مانند سلیمان بن صرد در انزوا قرار گرفتند.[2]

واقعیت این بود که با تسلط ابن زیاد بر کوفه، اشخاص مخالف همانند شمر، شبث و عمربن سعد قدرت گرفتند و بخش زیادی از مردم که قشر خاکستری کوفه بودند، با جو حاکم همراه شدند و عده‌ای به طمع غنائم و عده از سر ترس به لشکر یزید پیوستند. از میان شیعیان واقعی اهل‌بیت تعدادی خود را به امام رساندند و تعدادی در کوفه زندانی و به شهادت رسیدند و تعدادی نیز در یاری امام کوتاهی کردند و بعد پشیمان شدند.

هرچند برخی از عاملان جنایت کربلا مانند شمر و شبث، درگذشته در لشکر امام علی علیه‌السلام جنگیده بودند؛ ولی پس از امام تغییر رفتار دادند و همین افراد در جریان حجر بن عدی نیز علیه او شهادت دادند و از دشمنان سرسخت اهل‌بیت بودند.[3]

شبث نیز هرچند نامش در بین نامه نویسان به امام دیده می‌شود؛ ولی با توجه به فعالیت‌های او علیه قیام مسلم و شرکت در جنگ کربلا مقابل امام به این نتیجه می‌رسیم او و بخش دیگری از کسانی که به امام نامه دادند، از سر اخلاص و محبت نبود؛ بلکه به طمع دنیا بوده است؛ چرا که در صورت موفقیت امام می‌توانستند ادعای سهم خواهی داشته باشند و زمانی که دیدند ورق برگشت، به‌گونه‌ای دیگر رفتار کردند.

شیعیان کوفه اقلیتی از اهل کوفه بودند که با مرگ معاویه به دعوت از امام حسین پرداختند و با درهم‌شکسته شدن قیام مسلم و تسلط ابن زیاد بر کوفه مخالفان اهل‌بیت فعال‌تر شدند و جریان‌های بی‌طرف نیز به طمع غنائم و یا ترس از حکومت به مصاف کربلا پیوستند؛ هرچند برخی از شیعیان کوفه از یاری امام کوتاهی کردند و در انزوا ماندند، ولی تعدادی نیز به لشکر امام پیوستند و بخشی نیز در کوفه زندانی و یا توسط حکومت به شهادت رسیدند.
پی‌نوشت:
[1] تعداد شهدای كربلا، موقعيت و محل اقامتشان
[2] علّت حضور نیافتن برخی از شیعیان در کربلا؟!
[3] تاریخ طبری، ج ۵، ص۲۶۹ـ۲۷۰.

مجتبی عظیمی رادفر