جراح زنان و نازایی:
چه کسی از همگانی شدن بیمه ناباروری در ایران عصبانی شد؟
سبحانی گفت: اگر دولت،مراکز درمان ناباروری را حمایت و تجهیز و داروهای موردنیاز زوج‌های نابارور را رایگان کند،مطمئن باشید آمار زاد و ولد در کشور افزایش پیدا خواهد کرد.
به گزارش گروه جمعیت و خانواده خبرگزاری رسا، وقتی در مهرماه ۱۴۰۰ و در اولین ماه‌های فعالیت دولت سیزدهم، تحت پوشش بیمه پایه قرارگرفتن هزینه‌های درمان ناباروری و نازایی، در میان اولین مصوبه‌های هیئت وزیران قرار گرفت، شاید برخی تصور کردند این مصوبه، یک تصمیم ناشی از موج ایجاد شده در کشور در زمینه افزایش جمعیت است و نباید به اجرای آن امید بست. اما نیمه مرداد امسال و کمتر از یک سال بعد از ابلاغ این مصوبه به وزارت بهداشت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه، سخنگوی دولت از همگانی شدن بیمه ناباروری خبر داد و تاکید کرد سازمان بیمه سلامت موظف است نسبت به پوشش بیمه‌ای همه زوج‌های نابارور فاقد بیمه اقدام کند. در ادامه با جزییاتی که توسط وزیر بهداشت رسانه‌ای شد، این خبر خوب، بیشتر بر جان سه و نیم میلیون زوج نابارور کشور نشست. طبق گفته نفر اول نظام بهداشت و سلامت کشور، از این پس هزینه‌های درمان زوج‌های نابارور در مراکز دولتی تا ۹۰ درصد و در مراکز خصوصی تا ۷۰ درصد براساس تعرفه بیمه سلامت پرداخت می‌شود.
در روزهایی که کام زوج‌های نابارور از انتشار این خبر حسابی شیرین است، بی‌مناسبت ندیدیم موضوع را از نگاه یک متخصص در حوزه درمان ناباروری بررسی کنیم. با همین بهانه، گفت‌وگویی ترتیب دادیم با دکتر «فرزانه سبحانی»، جراح زنان و نازایی که با بیش از ۲۳ سال سابقه کار، حالا ۷، ۸سالی است به طور پیوسته در یکی از مراکز درمان ناباروری شهر مشهد، با دغدغه‌های زوج‌های نابارور هم همراه است. اگر شما هم مشتاقید درباره بایدها و نبایدهای اجرای بیمه همگانی درمان ناباروری بیشتر بدانید، با این گفت‌وگو همراه باشید.
یک مسیر زودبازده برای افزایش جمعیت
«همیشه اعتقاد من بر این بوده که برای دستیابی به اهداف طرح جوانی جمعیت و دغدغه افزایش زاد و ولد، یکی از بهترین شیوه‌ها، حمایت از افرادی است که تمایل بسیار شدید به بچه‌دار شدن دارند اما به طور طبیعی امکانش را ندارند؛ افرادی که در اصطلاح به آنها زوج‌های نابارور گفته می‌شود. من هر روز با زوج‌هایی برخورد دارم که عاشقانه دوست دارند بچه‌دار شوند اما به دلیل ناتوانی مالی متاسفانه نمی‌توانند از خدمات مراکز ناباروری بهره‌مند شوند.»
دکتر فرزانه سبحانی با این جملات از بحث درباره همگانی شدن بیمه ناباروری استقبال می‌کند و در ادامه می‌گوید: «شاید این سئوال مطرح شود که به چه زوج‌هایی، نابارور می‌گوییم؟ وقتی تلاش یک زوج برای فرزندار شدن بیش از یک سال به طول بینجامد و موفقیت‌آمیز نباشد، مصداق ناباروری است. بنابراین زوجی که چند ماه از اقدامشان برای بارداری گذشته و موفق نبوده، مشمول بحث ناباروری نمی‌شود و باید حداقل یک سال بگذرد. اما این قاعده درباره سنین عادی و زیر 35 سال است. با توجه به اینکه با افزایش سن، قدرت باروری خانم‌ها کاهش پیدا می‌کند، درباره خانم‌های بالای 35 سال، گاه شرایط، اورژانسی می‌شود. یعنی گاهی زوج در سنی هستند که هرچه زودتر باید بارور شوند تا از آن مرز سنی عبور نکنند. یعنی در مواردی که سن خانم بالای ۳۵ سال است، در بعضی مقالات تخصصی گفته شده بهتر است آن مهلت یک ساله را به آن زوج ندهیم و زمان کوتاه‌تری در حد ۳، ۴ ماه برای آنها درنظر بگیریم که اقدام به بارداری کنند. برای سنین بالای ۴۰ سال هم، دیگر خیلی فرصت نداریم و مدام زمان‌مان کوتاه‌تر می‌شود.»
زوج‌های محترم! حواستان به دوره طلایی باروری باشد
خانم دکتر فرصت را مغتنم می‌شمارد و همین ابتدا، نکاتی درباره عوامل بروز ناباروری مطرح می‌کند که اگر خوب دقت کنیم، می‌تواند برای زوج‌ها جنبه هشدار داشته باشد: «در اغلب منابع پزشکی، سن ۲۵ سالگی را به‌عنوان اوج دوره باروری زوجین معرفی کرده‌اند. بعد از این سن، آغاز افت باروری است و همین‌طور که سن بالاتر می‌رود، شدت این افت بیشتر می‌شود. بعضی زوج‌ها برای ادامه تحصیل، تثبیت موقعیت شغلی یا پرداخت قرض‌ها و اقساط وام‌های ابتدای ازدواج، به خواست خودشان سال‌های زیادی بچه‌دار شدن را به تعویق می‌اندازند؛ بدون اینکه بدانند دارند زمان طلایی باروری و بچه‌دار شدن را از دست می‌دهند.
خب، این زوج‌ها اصلاً متوجه نمی‌شوند که ممکن است مشکلی داشته باشند. زمانی که برای فرزنددار شدن اقدام می‌کنند و با گذشت بیش از یک سال به نتیجه نمی‌رسند، مراجعه به پزشک را شروع می‌کنند. گاهی من مراجعانی دارم که چندین سال است پیگیر هستند اما نمی‌دانند کارشان از مرحله مطب‌های عادی گذشته است و باید به مراکز نازایی برای درمان‌های پیشرفته‌تر مراجعه کنند. به همین دلیل، سال‌های مهمی را از دست می‌دهند و به مرحله‌ای می‌رسند که در مراکز نازایی با هزینه‌های بسیار بالا برای عمل IVF(کاشت جنین) مواجه می‌شوند.»
مأموریت مراکز درمان نازایی فقط انجام عمل IVF نیست
خانم دکتر مکث می‌کند. اینجا همان نقطه حسرت و افسوس گروهی از زوج‌هاست؛ زنان و مردانی که به همان میزان که از اوج جوانی فاصله گرفته‌اند، از درمان‌های ساده برای فرزنددار شدن هم دور شده‌اند. دکتر سبحانی در ادامه، روی این باور که اصل درمان در مراکز ناباروری بر انجام عمل IVF استوار شده، قلم قرمز می‌کشد و می‌گوید: «مأموریت مراکز نازایی فقط انجام عمل IVF نیست. اگر زوجی که امروز نیاز به IVF پیدا کرده‌اند، زودتر و در زمان مناسب‌تر مراجعه می‌کردند، می‌توانستند با هزینه کمتر، درمان‌های قوی‌تری غیر از IVF دریافت کنند.
اگر در سنین خوب، القای داروهای تخمک‌گذاری را به صورت مناسب و در شرایط خوب برای خانم داشته باشیم، بسیاری از آنها قبل از اینکه به مرحله IVF برسند، باردار می‌شوند. اما متاسفانه برخی زوج‌ها گاه با درمان‌های ناکافی، آن زمان طلایی باروری را از دست می‌دهند و به جایی می‌رسند که ناچارند برای درمان‌هایی مثل IVF هزینه‌های کلان بپردازند؛ هزینه‌هایی که کمترین حد آن، ۱۵میلیون تومان است و در برخی شهرها و مراکز، سرسام‌آور می‌شود. اما حتی کف این هزینه‌ها هم برای یک زوج و خانواده معمولی، رقم خیلی سنگینی محسوب می‌شود.»
وقتی تکرار درمان، کابوس زوج‌های نابارور می‌شود
حالا بعد از این مقدمه مفصل و مفید، به اصل ماجرا می‌رسیم؛ به هزینه‌هایی که اغلب، مانع اصلی برسر راه درمان زوج‌های نابارور محسوب می‌شود و بسیاری از آنها را از ادامه درمان و تحقق رویای فرزنددار شدن ناامید می‌کند. خانم دکتر که هر روز با زوج‌هایی سر و کار دارد که در میدان مبارزه با غول هزینه‌های درمان ناباروری، میدان را واگذار می‌کنند، در این باره می‌گوید: «موضوع سنگین بودن هزینه‌های درمان ناباروری، یک طرف قضیه است. طرف دیگر، نیاز به تکرار این درمان‌ها و عمل‌ها برای بسیاری از زوج‌هاست. ماجرا از این قرار است که هیچ تضمینی وجود ندارد که درمان‌های ناباروری در هر سیکلی که انجام می‌شوند، ۱۰۰ درصد موفقیت‌آمیز باشند. گاه زوج هزینه سنگین این درمان را می‌دهند اما ۴۰ درصد موفقیت حاصل می‌شود. در منابع و مقالات معتبر دنیای پزشکی هم عنوان شده که در بهترین شرایط، موفقیت عمل IVF ، چهل درصد است. در سنین بالا، این درصد موفقیت پایین‌تر هم می‌آید و به ۲۰ درصد و ۱۰ درصد و در بعضی موارد حتی به ۵درصد می‌رسد!
حالا تصور کنید زوج این هزینه را متحمل می‌شوند و عملشان ناموفق می‌شود. خب، باید بروند در سیکل بعدی و دوباره این عمل را تکرار کنند. این اتفاقات، علاوه‌بر چند برابر شدن هزینه‌ها، ضربات روحی شدیدی هم به افراد وارد می‌کند. زوج‌ها در این شرایط مدام با این تردید دست‌به‌گریبان هستند که: چه باید بکنیم؟ آیا باید از درمان دست بکشیم یا دوباره برای عمل IVF اقدام کنیم؟... حتی تصور این فشارها هم برای انسان، سخت است. گاهی خانواده بر اثر این ضربات روحی، متلاشی می‌شود چون زوج ناامید شده‌اند و دیگر نمی‌توانند ادامه دهند. متاسفانه چاره‌ای هم نیست چون عدم موفقیت، در حوزه درمان ناباروری و عمل IVF، یک امر کاملاً اجتناب‌ناپذیر است.»
به نام زوج‌های ایرانی، به کام زوج‌های خارجی!
اما چرا درمان ناباروری تا این حد هزینه‌بر است؟ چرا با اینکه ایران از بهترین متخصصان در حوزه درمان ناباروری برخوردار است، انجام درمان‌های این حوزه برای زوج‌های نابارور با هزینه‌های سنگین همراه است؟ پاسخ متخصص پیشکسوت مشهدی به این سئوالات، قابل تأمل است: «خوشبختانه ما در زمینه درمان نازایی و ناباروری، پیشرفت‌های زیادی داشته‌ایم. صرفنظر از موضوع دارو که تحت‌تاثیر تحریم‌ها متاسفانه با افت کیفیت مواجه شده، به لحاظ دانش و تکنولوژی حوزه باروری و درمان نازایی، در جایگاه بسیار خوبی قرار داریم. درواقع نه‌تنها چیزی از دیگر کشورها در این زمینه کم نداریم بلکه در شرایط بسیار بهتری هستیم و به همین دلیل، مراکز درمان ناباروری ما، مقصد زوج‌ها از بسیاری از کشورهاست. من همین هفته گذشته، مراجعانی از آمریکا و کانادا داشتم. به‌طور کلی اغلب ایرانیان مقیم اروپا و آمریکا، برای انجام کارهای IVF به ایران می‌آیند چون هزینه‌های این درمان‌ها در آن کشورها، سرسام‌آور است. کشورهای منطقه هم که جای خود دارند. برای مثال در مرکز درمان ناباروری ما، یک طبقه ویژه مراجعان کشورهای عربی تدارک دیده شده است.
درواقع هرچقدر هزینه درمان‌های ناباروری برای مردم کشور خودمان سنگین است، اما برای کشورهای دیگر بسیار به صرفه است! چرا؟ چون وسایل مصرفی در این مراکز با دلار خریداری می‌شود و به همین دلیل، خواه ناخواه هزینه‌ها در این مراکز برای هموطنان‌مان که درآمدشان به ریال است، بالا می‌رود. اما این هزینه‌ها برای مردم کشورهای دیگر که درآمدهایشان به دلار است، رقم چندانی نیست و اینجا می‌توانند درمان باکیفیت و خوب را با قیمت خوب و مناسب و بسیار کمتر از کشورهای خودشان دریافت کنند. فقط همانطور که اشاره کردم، به دلیل تحریم‌ها، در بحث داروها با مشکل مواجه هستیم و مراجعان خارجی هم از این جهت گلایه دارند؛ تا حدی که برخی از آنها داروهای موردنیاز را با خود می‌آورند!»
تحریم دارو، پاشنه آشیل درمان ناباروری
اما ماجرای تحریم داروهای ویژه درمان ناباروری، بیش از آنچه تصور شود بر روند درمان زوج‌های نابارور تأثیر سوء دارد. دکتر سبحانی جزییات بیشتری در این زمینه در اختیارمان می‌گذارد: «متاسفانه به دلیل تحریم‌ها، نه‌تنها امکان واردات مجموعه‌ای از داروها به کشور وجود ندارد، بلکه حتی مواد اولیه برخی داروها را هم نمی‌توانیم در اختیار داشته باشیم. این موضوع فقط شامل داروهای تخصصی هم نمی‌شود. مثلاً آمپول آزادکننده تخمک را که برای مراجعانم تجویز می‌کنم، می‌گویند: از ۱۰ داروخانه‌ای که مراجعه می‌کنیم، یکی این آمپول را دارد. یعنی حتی کیفیت پایین این آمپول را هم گاهی به سختی پیدا می‌کنند.
این موضوع درباره داروهای ساده‌ای که ما در مطب‌ها تجویز می‌کنیم، شاید خیلی تاثیرگذار نباشد. حالا این بیمار سرپایی ما از ۲ آمپول تجویزی، یکی را هم نزند، نهایتش این است که این ماه ممکن است به نتیجه نرسد و روی ماه بعد حساب می‌کند اما برای فردی که وارد سیکل گرانقیمت IVF می‌شود، ماجرا متفاوت است. با آن هزینه‌های کلانی که اتاق عمل و فرآیند تخمک‌کِشی دارد، کیفیت دارو خیلی مهم و تعیین‌کننده می‌شود. بنابراین، ارتقای کیفیت داروها باعث کاهش هزینه‌ها در این زمینه می‌شود و از فشار مالی مضاعف هم به زوج‌ها و هم به دولت جلوگیری می‌کند. امیدواریم شرایطی فراهم شود که داروهای باکیفیت‌تری در اختیار این زوج‌ها قرار بگیرد تا به IVF های مکرر نیاز نداشته باشند.»
این بارداری، کاملاً «خواسته» است
«من همچنان معتقدم بهترین و سریع‌ترین راه برای تحقق افزایش جمعیت، حمایت از زوج‌های نابارور است. این زوج‌ها عاشقانه منتظر ورود یک فرزند به خانواده‌شان هستند. یعنی درباره این زوج‌ها، اصلاً بحث بارداری ناخواسته مطرح نیست و کاملاً تمایل به بارداری و بچه‌دار شدن دارند. نکته دیگر، موضوع تحکیم خانواده است. گاه با ورود یک فرزند، روابط بین زوجین، قوی‌تر می‌شود و خانواده از متلاشی شدن نجات پیدا می‌کند. بنابراین این زوج‌ها که سال‌ها در انتظار بچه بوده‌اند، با همه وجود از این فرزند استقبال می‌کنند و نه‌تنها مثل بعضی زوج‌ها که با بارداری ناخواسته مواجه شده‌اند، دنبال راه‌هایی برای سقط نمی‌گردند بلکه هرآنچه دارند را با نهایت عشق، صرف پرورش بهتر و پیشرفت این فرزند می‌کنند. به نظرم، این بچه‌ها با چنین فضای پرورشی، می‌توانند فرزندان بهتری برای آینده کشور باشند.»
انگار خانم دکتر تمام تجربیات تخصصی‌اش را از ابتدای گفت‌وگو مثل قطعات یک پازل در کنار هم چیده تا به این نقطه برسد؛ به جایی که بگوید حمایت از زوج‌های نابارور، می‌تواند والدین و فرزندان عاشق و خانواده‌های گرم به این سرزمین هدیه کند: «اگر دولت، مراکز درمان ناباروری را حمایت و تجهیز کند و از آن طرف، داروهای موردنیاز زوج‌های نابارور را رایگان کند، مطمئن باشید آمار زاد و ولد در کشور افزایش پیدا خواهد کرد. این تجربه شخصی من است که اغلب زوج‌هایی که به مرکز ناباروری یا مطب مراجعه می‌کنند و تمایل به فرزندآوری دارند، از خانواده‌های متوسط و ضعیف به لحاظ مالی هستند. خب، بدیهی است اگر این زوج‌ها برای هزینه‌های درمان ناباروری مورد حمایت دولت قرار نگیرند، هیچ‌وقت نمی‌توانند طعم شیرین پدر و مادر شدن را بچشند. ما اولین کشور در این زمینه نیستیم و این یک تجربه آزموده در دنیاست. فراموش نکنیم بسیاری از کشورها برای افزایش جمعیت‌شان، خدمات درمان ناباروری مثل IVF را کاملاً رایگان کرده‌اند...»
حمایت از زوج‌های نابارور به یک بیمه کامل نیاز دارد
با این حساب، تردیدی وجود ندارد که نگاه دکتر فرزانه سبحانی به مصوبه جدید هیئت دولت درخصوص همگانی شدن بیمه ناباروری، مثبت است. این تأیید و تحسین متخصص زنان و نازایی داستان ما اما بی قید و شرط نیست و خانم دکتر درباره بایدها و نبایدهای اجرای این طرح اینطور می‌گوید: «این طرح در یک نگاه، حرکت خوب و امیدبخشی است اما سئوالاتی در این زمینه مطرح است که پاسخ‌هایی که به آنها داده می‌شود، در اثربخشی این مصوبه، تاثیرگذار است. سئوال مهمی که در درجه اول باید پرسید، این است که چه افرادی بیمه تلقی می‌شوند؟ بسیاری از افراد، بیمه سلامت دارند. این بیمه که از دوره‌های قبل ایجاد شده، درواقع فقط اسم بیمه دارد و خدمات خاصی ارائه نمی‌دهد. تا جایی که می‌دانم اغلب مطب‌ها هم، این بیمه را قبول نمی‌کنند چون پوشش بیمه‌ای ندارد.
سئوال دوم این است که بیمه ناباروری قرار است چه بخش‌هایی از درمان ناباروری را تحت‌پوشش قرار دهد؟ آیا فقط قرار است بحث دارو را تحت‌پوشش قرار دهد یا بحث بستری در مراکز درمان ناباروری و درمان‌های تخصصی ازجمله عمل IVF را هم شامل می‌شود؟ اگر طرح جدید دولت درخصوص همگانی شدن بیمه ناباروری، بحث بستری و درمان‌های پیشرفته را هم با قدرت بالا پوشش دهد و اینطور نباشد که فقط درصد کمی از هزینه‌های این بخش را تقبل کند، خیلی خوب است.
درمجموع، انتظار این است که اگر از همگانی شدن بیمه ناباروری صحبت می‌شود، یک بیمه کامل در نظر گرفته شود و حمایت‌ها به‌گونه‌ای باشد که هزینه کمی بر عهده زوج‌های نابارور باقی بماند. از نگاه من، پوشش بیمه در دو مورد، اهمیت دارد؛ یکی بحث دارو و دیگری خدماتی که در مراکز درمان ناباروری ارائه می‌شود مثل IVF. خدمات شامل IVF در دو مرحله است؛ مرحله تخمک‌کشی و مرحله کاشت جنین که در هر دو، بیمار به اتاق عمل می‌رود و باید هزینه‌های سنگینی بپردازد. حالا در این میان، گاه بیمار به برخی عمل‌های جانبی دیگر هم نیاز پیدا می‌کند. خب، اگر همه این هزینه‌ها تحت‌پوشش بیمه قرار بگیرد، عالی است؛ و تاکید می‌کنم به این شرط که بیمه‌های قوی باشد و اینطور نباشد که فقط درصد کمی از هزینه‌ها تحت‌پوشش قرار بگیرد.»
مراقب ادامه حیات مراکز درمان ناباروری هم باشیم!
«نکته مهم دیگری که در موفقیت این طرح تأثیر مستقیم خواهد داشت، این است که بیمه‌ها هم باید در مقابل مراکز درمانی، خوش‌حساب باشند. اگر روال اینطور باشد که بیمه‌ها به تعهدات خود عمل نکنند و ۶ ماه و یک سال بعد اقدام به پرداخت هزینه‌ها به مراکز درمانی کنند، بدیهی است که آن مراکز یا تا مرز ورشکستگی پیش می‌روند یا به‌کلی از پذیرش بیماران بیمه‌ای سر باز می‌زنند. همین الان، بیمه تأمین اجتماعی ۶ ماه است هیچ‌گونه مبلغی بابت بیماران بیمه‌ای به مطب‌های ما نداشته است. خب، اینطور می‌شود که بسیاری از پزشکان می‌گویند ما دیگر با بیمه‌ها قرارداد نمی‌بندیم. این موضوع باید به صورت اساسی حل شود. بنابراین بخش دیگر این ماجرا این است که بیمه‌ها هم باید قوی شوند و خوش‌حساب و خوش‌پرداخت باشند تا مراکز درمان ناباروری بتوانند همکاری با آنها را ادامه دهند چون با این هزینه‌های گزاف وسایل مصرفی در این مراکز که با دلار خریداری می‌شود، با روال فعلی پرداخت بیمه‌ها، امکان ادامه فعالیت برای این مراکز وجود نخواهد داشت.»
خانم دکتر مکثی می‌کند و در پایان، جان کلام در حوزه حمایت‌های موردنیاز در درمان ناباروری را در این جملات خلاصه می‌کند: «مهم‌ترین عواملی که می‌تواند به بهبود کمی و کیفی درمان ناباروری در کشور کمک کند، اول، حمایت مالی از زوج‌های نابارور با روش‌های مختلف ازجمله تحت‌پوشش بیمه قرار دادن خدمات تشخیصی و درمانی این حوزه است و دوم، بهبود کیفیت داروهای موردنیاز در این زمینه. اما یادمان باشد همه اینها به یک برنامه اجرایی اصولی نیاز دارد. بنابراین اینکه اعلام شود زوج‌های نابارور عزیز، تمام هزینه‌های درمان‌تان یا بخش زیادی از آن تحت‌پوشش بیمه قرار گرفته، حرف خیلی قشنگی است اما اجرایی شدن آن، وابسته به این است که پایه و اساس این طرح درست چیده شود و به گونه‌ای باشد که هم یک بیمه کامل و قوی به این زوج‌ها تعلق بگیرد و هم مراکز درمان ناباروری متضرر نشوند و بتوانند به فعالیت‌شان ادامه بدهند.»
وقتی از امید مردم ایران هم عصبانی می‌شوند
هر خبری در حوزه درمان ناباروری که در خود نشانه‌هایی از سیاست‌های حمایتی دولت و مجلس از زوج‌های نابارور در مسیر درمان داشته باشد، همیشه با واکنش‌هایی از جنس شادی و امید از طرف این قشر از جامعه و خانواده‌هایشان همراه بوده است. این بار هم، تصمیم مهم هیئت دولت در همگانی کردن بیمه ناباروری، موجی از امید و نشاط در دل این زوج‌های چشم‌انتظار فرزند ایجاد کرد. اما در همان حال که سیاست حمایتی دولت باعث دلگرمی جامعه سه و نیم میلیونی زوج‌های نابارور شده بود، سم‌پاشی رسانه‌ای از آن سوی مرز شروع شد. ازآنجاکه مسئله جمعیت، یکی از مولفه‌های قدرت محسوب می‌شود، همه کشورها سیاست‌گذاری‌های مشخص و مدونی برای افزایش جمعیت خود دارند و با انواع برنامه‌های حمایتی، زوج‌ها را تشویق به فرزندآوری می‌کنند. اما در حالی که رسانه‌های غربی با سیاست‌های تشویقی فرزندآوری در کشورهایشان، همیشه مواجهه بی‌طرفانه یا حتی تشویقی دارند، رسانه‌های فارسی‌زبان معاند در قبال سیاست‌های افزایش جمعیت در ایران، همیشه رویکرد تخریبی داشته‌اند و تلاش کرده‌اند برنامه‌های تشویقی در زمینه فرزندآوری را عامل فلاکت ملت و تشدید کننده مشکلات اقتصادی کشور معرفی کنند.
طرح همگانی شدن بیمه ناباروری هم از این رویه منفی‌گرایی رسانه‌های فارسی‌زبان آن طرف آبی بی‌نصیب نماند. این بار ایندیپندنت فارسی از لندن، پرچمدار این سم‌پاشی رسانه‌ای شد و بعد از تصویب این طرح در هیئت وزیران، در گزارشی، کمک دولت ایران به زوج‌های نابارور برای فرزندآوری را ریخت و پاش و خرج از جیب ملت خواند! گویی آن سه و نیم میلیون زوج نابارور و به‌عبارتی 7میلیون نفر، جزیی از ملت ایران نیستند و فرزندان‌شان قرار نیست در همین آب و خاک رشد کنند و به سرمایه‌های کشور تبدیل شوند. دیگر بر کسی پوشیده نیست که هر سیاستی که به تقویت امید و شادمانی مردم ایران منجر شود، با واکنش منفی جریان رسانه‌ای معاند مواجه می‌شود و این رسانه‌ها تمام تلاش خود را برای لوث کردن آن طرح در افکار عمومی ایران به کار می‌بندند. دیگر پنهان‌کردنی نیست که آنها حتی از جوانه زدن امید در دل مردم ایران هم عصبانی می‌شوند...
یعنی این چشم‌انتظاری ۱۰ ساله تمام می‌شود؟
برای اثبات بیگانه بودن گردانندگان رسانه‌های فارسی‌زبان معاند با جامعه ایران و نگرانی‌شان از تقویت جریان امید و شادی در میان مردم، کافی است با خبر مصوبه جدید دولت، سری به مراکز درمان ناباروری بزنید. خبر به گوش هرکدام از زوج‌های نابارور که می‌رسد، چشمه‌ای از امید در قلبشان می‌جوشد که اثرش را می‌توانید در برق چشم‌هایشان ببینید. در مرکز درمان ناباروری، همه تشنه شنیدن این خبرهای خوب هستند؛ مثل «سمیه جوادی» که تازه از اضطراب ویزیت هفتگی در مرکز درمان ناباروری رها شده و گوشه‌ای نشسته تا برای برگشتن به خانه تجدید قوا کند. ۱۰ سال است چشم‌به‌راه فرزند هستند اما درمان را از ۳ ماه قبل شروع کرده‌اند. تا علت را می‌پرسم، می‌گوید: «خیلی وقت بود دلم می‌خواست برای درمان اقدام کنم اما از هرکس که قبلاً این عمل‌ها را انجام داده بود که می‌پرسیدم، می‌گفت ۲۰، ۳۰ میلیون تومان هزینه کرده! خب، من که شوهرم یک کارگر ساده است و با کمردردی که دارد، کلاً چند روز در ماه می‌تواند کار کند، چطور می‌توانم چنین هزینه‌ای کنم؟
الان هم که می‌بینید برای درمان اقدام کرده‌ام، با حمایت و کمک مادرم است. این مرکز هم یک حسن دارد که هزینه‌ها را خرد خرد می‌گیرد. ۳۰۰ هزار تومان هزینه داروهای شوهرم شد. بعد، چند آزمایش دادیم. بعد، داروهای خودم. اما به مرحله تخمک‌کشی و انتقال که برسد، دیگر هزینه‌ها خیلی سنگین می‌شود. فقط هزینه عمل IVF ، شش میلیون تومان است. آن را چه کنم؟ تازه، اینجا که می‌آییم و با خانم‌ها صحبت می‌کنیم، می‌گویند: باید تغذیه‌ات خوب باشد، در کنارش باید انواع مغزها را هم مصرف کنی تا سیستم بدنی‌ات تقویت شود و به درمان جواب بدهد، با خودم می‌گویم: اگر اینجوری باشد و این هزینه‌های جانبی را هم داشته باشد، من اصلاً نمی‌توانم درمان را ادامه بدهم...»
از تصمیم جدید دولت برای حمایت از زوج‌های نابارور که برایش می‌گویم، اول سکوت می‌کند و بعد، کم‌کم لبخندی روی صورتش می‌نشیند و می‌گوید: «نشنیده بودم. خدا کند اینطور که می‌گویید، باشد. الان که اغلب هزینه‌های درمان ناباروری، آزاد است. هیچ‌کدام از آزمایش‌هایی که برایمان می‌نویسند را بیمه قبول نمی‌کند. بعضی از داروهایمان را هم. ویتامین‌ها که همه‌اش آزاد است. اگر اینطور که می‌گویید، واقعاً تا ۹۰ درصد هزینه‌ها در مراکز دولتی و ۷۰ درصد هزینه‌ها در مراکز خصوصی تحت‌پوشش بیمه قرار بگیرد، خیلی خوب است. معلوم است که خیلی خوشحال می‌شوم. خدا کند در حد حرف باقی نماند...»
شاید الان بچه‌ام ۵ ساله بود...
«۸ سال است ازدواج کرده‌ام. ۳ سال که گذشت و بچه‌دار نشدیم، رفتم دنبال درمان. داروها جواب داد و باردار شدم اما دو بار پشت سر هم سقط کردم. آن زمان، یعنی ۵ سال قبل، برای سونوگرافی و آزمایش و دارو، ۶ میلیون تومان هزینه کردم. دیگر نمی‌توانستم از پس هزینه‌ها بربیایم. به همین خاطر، درمان را ادامه ندادم. همان قبلی‌ها را هم خانواده خودم و شوهرم کمک کرده بودند وگرنه شوهرم یک کارگر ساده است و در خرج عادی زندگی‌مان هم مانده.»
«زهره اسدی نیا» ۲ ماه است باز هم دلش را به دریا زده و درمان را شروع کرده اما هر روزش با نگرانی هزینه درمان‌های تکمیلی در چند ماه آینده می‌گذرد. حرف از همگانی شدن بیمه درمان ناباروری که به میان می‌آید، می‌گوید: «خبر نداشتم. قبلاً هم یک چیزهایی در این زمینه می‌گفتند اما ما چندان اثرش را در هزینه داروها نمی‌بینیم. اگر واقعاً آزمایش‌ها و داروها و عمل‌های درمان نازایی را بیمه قبول کند و هزینه‌اش کمتر شود، عالی است. واقعاً خوشحال می‌شوم. نمی‌دانید من و شوهرم چقدر بچه دوست داریم. خدا کند مسئولان واقعاً به امثال ما کمک کنند. دفعه قبل اگر پول داشتم و درمان را ادامه می‌دادم، شاید الان بچه‌ام 5 ساله بود...» بلند شده برود که یک لحظه مکث می‌کند و می‌گوید: «یعنی واقعا امیدی هست؟»...
این بار، آزموده را آزمودن، عین ثواب است
مخلص کلام اینکه پوشش بیمه‌ای هزینه‌های درمان ناباروری تا ۹۰ درصد – آنچنان که هیئت دولت تصویب کرده - کاری نشدنی به حساب نمی‌آید که از آن به «سنگ بزرگ» تعبیر شود. اجرای موفق طرح «برکت خانواده» در سال‌های گذشته، می‌تواند یک الگوی مناسب و چراغ راه در مسیر اجرایی شدن مصوبه جدید دولت باشد. طرح «برکت خانواده» ۷ سال قبل به همت ستاد اجرایی فرمان امام(ره) در مناطق محروم روستایی کلید خورد و بیش از ۷ هزار زوج نابارور را برای طی مراحل کامل درمان رایگان، تحت حمایت قرار داد.
بیمه برکت با هدف تسهیل دسترسی همه افراد به خدمات درمان ناباروری، امکان انجام انواع خدمات تشخیصی و درمانی اعم از آزمایش‌های بالینی، تصویربرداری، IUI، IVF، ICSI و تأمین داروهای مورد نیاز را به‌صورت رایگان برای زوج‌های نابارور کم‌بضاعت روستایی فراهم کرد. خوشبختانه با این حمایت‌های همه‌جانبه، بیش از ۸۰۰ نوزاد در این مناطق متولد شدند و به زندگی والدین‌شان، نور و امید و برکت هدیه کردند.
ارسال نظرات