تاریخیترین بازی جام جهانی؛ فوتبال به سبک جنگ و صلح!
روز به روز به جام جهانی ۲۰۲۲ قطر نزدیک میشویم و یکی از اتفاقات جالب و شیرین هر دوره، مرور خاطرات و اتفاقات دورههای پیشین جام جهانی است؛ دورههایی که هر کدام از آنها با حواشی و داستانهای منحصر به فرد خودش همراه است و باعث شده تا هر ۴ سال یک بار، کولهبار تاریخ فوتبال سنگینتر و ارزشمندتر شود.
۲۴ سال پیش، ورزش فوتبال یکی از سیاسیترین بازیهای ممکن را تجربه کرد. تقابل ایران و آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، تقابلی است که مرورش همچنان برای فوتبالیها از جذابیت قابل توجهی برخوردار است و اتفاقات قبل و بعد و حین بازی، همچنان با روایتها و داستانهای مختلفی همراه است. ماجرا از جایی شروع شد که در گروه F رقابتهای جام جهانی فرانسه، تیمهای آلمان، آمریکا و یوگوسلاوی قرار گرفته بودند و از میان ایران و کلمبیا، یک تیم باید در گروه F قرار میگرفت. همه چشم به تیم ایران و حضور در گروه F و تقابل با آمریکا را داشتند که سب بلاتر، رئیس وقت فیفا، قرعه ایران در این گروه به همه نشان داد و این آغازی بود بر تمام اتفاقات و حواشی تقابل ایران و آمریکا.
پیش از آغاز این دیدار، روایت و حواشی مختلفی مطرح شد و بسیاری از صحبتها بر سر این بود که دیدار بازیکنان ایران و آمریکا چگونه باید رقم بخورد. یکی دیگر از حواشی قبل بازی، ماجرای فیلم ضد ایرانی «بدون دخترم هرگز» بود که پیش از بازی ایران و آمریکا در تلویزیون فرانسه پخش شد.
این فیلم موجب حواشی بسیاری شد و حتی اردوی ایرانیها را تحت تاثیر قرار داد و کار به جایی رسید که تیم ملی در نشست خبری درباره این فیلم صحبت کرد. علی دایی که در نشست خبری جام جهانی حضور پیدا کرده بود، درباره این فیلم و تاثیرات پخش این فیلم پیش از بازی ایران و آمریکا گفت: این فیلم غیرواقعی بود و با حقیقت کلا تفاوت داشت و یک خیالبافی و ساخته شخصی بود که این فیلم را درست کرده است. این فیلم باعث ناراحتی ما شد اما مطمئن باشید این مساله آنقدر روی روحیه ما تاثیر نمیگذارد که بخواهیم مقابل آمریکا بد بازی کنیم و ما جلوی آمریکا میرویم تا سه امتیاز بازی را به دست بیاوریم.
اما در میان این حواشی، فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، تلاش زیادی کرد تا این بازی به دور از تمام حواشی و مسائل سیاسی برگزار شود و با تمهیدات مختلف خواست تا تقابل ایران و آمریکا، تقابلی کاملا فوتبالی به نظر برسد.
پس از کش و قوسهای فراوان و حواشی مختلفی که پیش از آغاز دیدار ایران و آمریکا به وجود آمد، در تاریخ ۳۱ خرداد سال ۱۳۷۷، مردم ایران و آمریکا منتظر یک تقابل بزرگ و دیدنی بودند. برخلاف رسومات همیشگی ابتدای بازی، طی یک اتفاق تاریخی، بازیکنان ایران و آمریکا همراه با دسته گل کنار یکدیگر عکس یادگاری گرفتند؛ اتفاقی که همچنان به عنوان یکی از به یاد ماندنیترین لحظات ادوار جام جهانی از آن یاد میشود.
احمدرضا عابدزاده، کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران در مراسم ابتدایی مسابقه، هدایای زیادی به کاپیتان آمریکا داد و تعامل بین کاپیتان دو تیم، تعامل دوستانهای بود و مجموع این اتفاقات باعث شد تا جو خوبی در ابتدای کار در بازی حاکم شود و پس از آن ایران و آمریکا یک بازی حساس و دیدنی را آغاز کردند.
ورزشگاه ژرلاند لیون، جای سوزن انداختن نبود و رسانههای جهانی و ۳۹ هزار تماشاگر ایران و آمریکا با هیجان تمامی اتفاقات بازی را دنبال کردند. در حالی که توپ در میدان در حال گردش بود اما همچنان بازار حواشی و اتفاقات غیرمنتظره در استادیوم، داغ بود. تا اواسط نیمه اول مسابقه، قلب ایرانیان بارها به لرزه افتاد و اگر شانس با آمریکاییها یار بود، آمریکا میتوانست در نیمه اول، ۳ بر صفر به رختکن برود. همچنین ایرانیها میتوانستند از داور یک پنالتی بگیرند اما تک به تک خداداد عزیزی با کیسی کلر، منجر به برخورد شدید دروازهبان آمریکا با مهاجم ایران در محوطه جریمه آمریکا شد اما داور مسابقه اعتقادی به خطای پنالتی نداشت.
بازی به دقایق پایانی خود رسید اما تیم ملی در نهایت پیروز به رختکن رفت. حمید استیلی در دقیقه ۴۱، روی سانتر جواد زرینجه از سمت راست محوطه جریمه آمریکا، موفق شد با ضربه سر دروازه کلر را باز کند. شاید بتوان گفت شادی تمامی مردم ایران در چهره استیلی نقش بسته بود و در حالی که کسی فکرش را نمیکرد که حمید استیلی ضربه سر بزند، در نهایت موفق شد «گل قرن» را به نام خودش ثبت کند. شادی ایرانیها پس از سوت پایان نیمه اول هم ادامه داشت و بازیکنان تیم ملی به سمت حمید استیلی میرفتند و برای این گل در کنار یکدیگر خوشحالی کردند.
در بین ۲ نیمه، رختکن ایران غرق در شادی بود. جلال طالبی سرمربی تیم ملی فوتبال ایران بازیکنان تیمش را تحسین و تشویق کرد و برای حفظ نتیجه بازی، آنها را راهی زمین مسابقه کرد. در میان بازیکنان ایران، مهرداد میناوند تنها چهرهای است که از دنیا رفته است که از بازیکنان کلیدی تیم در جام جهانی ۱۹۹۸ بود. میناوند در دوران شیوع ویروس کرونا، مبتلا به این بیماری شد و از دنیا رفت.
با آغاز نیمه دوم مسابقه، ایرانیها به دنبال حفظ نتیجه پیروزی بودند. استادیوم ژرلاند فرانسه در اوج هیجان بود و هر لحظه میتوانست دستخوش اتفاقات مختلفی شود و نتیجه بازی را به کلی عوض کند. جلال طالبی در تعویضهای خود بیشتر شکل دفاعی داشت و افشین پیروانی، نعیم سعداوی و علیرضا منصوریان را به زمین فرستاد. در لحظه تعویض خداداد عزیزی با منصوریان، عزیزی با اعتراض از زمین مسابقه خارج شد و برخی برداشت کردند که خداداد از تصمیم سرمربی ناراحت بوده است و معترضانه زمین مسابقه را ترک کرده است اما برخی میگویند خداداد عزیزی به یکی از بازیکنان معترض بوده است اما پس از بازی، خداداد نزد جلال طالبی رفت و سوءتفاهمها را برطرف کرد.
ایران در پایان با نتیجه ۲ بر یک و با گلهای حمید استیلی و مهدی مهدویکیا بازی را با پیروزی پشت سر گذاشت تا اولین پیروزی تیم ملی در جام جهانی رقم بخورد. بازی ایران و آمریکا یکی از تاثیرگذارترین بازیهای تیم ملی است که مردم ایران را بسیار خوشحال کرد و برای این خوشحالی به خیابانها آمدند و در کنار یکدیگر جشن شادی گرفتند. تیم ملی با پیروزی در این بازی چشم بسیاری از رسانهها را به خود جلب کرد و چهره تازهای را به جامعه جهانی نشان داد. ملیپوشان پس از این بازی، شانس صعود به مرحله حذفی رقابتهای جام جهانی را هم داشت اما مقابل آلمان در بازی سوم خود در مرحله گروهی با نتیجه ۲ بر صفر شکست خورد و از دور رقابتها کنار رفت.