بهترین راه فهم عقائد عقلیه، روایات اهل بیت است

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله علی اکبر سیفی مازندرانی در دومین همایش تخصصی فقه فعّال که قبل از ظهر امروز در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، گفت: همه علما در خصوص حجیت روایات اهل بیت(ع) برای استفاده در تفسیر و عقائد وحدت نظر دارند و روایات زیادی در کتاب قواعد تفسیریه در این باب آورده ایم؛ لکن محل اختلاف میان علما، جایگاه و حجیت اخبار آحاد برای استفاده در تفسیر و عقائد است.

وی در ادامه با بیان اینکه بسیاری از علمای سلف و علمای حال حاضر، برای اخبار آحاد اعتباری قائل نیستند، ابراز داشت: با وجود مخالفت بسیاری از علما، از نظر ما اخبار آحاد برای استفاده در تفسیر و عقائد توقیفی حجیت دارند.

آیت الله سیفی مازندرانی، در نقد نظریه موجود، مبنی بر عدم حجیت خبر آحاد برای استفاده در تفسیر و عقائد توقیفی، توضیح داد: در فقه همه علما قائل بر حجیت خبر واحد هستند، به گونه ای که خبر واحد می تواند عموم و مطلقی از قرآن را تخصیص بزند؛ و تخصیص در واقع، کشف مراد خداوند است؛ پس بر این اساس، می توان از خبر واحد در معارف دینی دیگر، نظیر عقائد و تفاسیر استفاده کرد.

این استاد درس خارج حوزه علمیه پیرامون استفاده از خبر واحد در تفاسیر، تاکید کرد: خبر واحد صحیح، ظنی است و قطعا بر اساس ظن امکان صدور حکم نیست؛ لکن این ظن به دلیل قطعی منتهی می شود؛ که به صورت مفصل در آثار علما روایات مبنی بر حجیت خبر واحد ثقه آمده است. خبر ثقه در عین اینکه بذاته ظنی است منافات با قطعیت حکمی که مفاد این خبر است ندارد از این جهت مفاد و مدلول خبر ثقه ظنّی می شود.

وی ادامه داد: تنها دلیل این عقائد عقلی محض، فقط عقل است اما راهی که ما را به نتیجه عقلی می رساند، منهج ائمه (ع) است. عقائد توقیفی هم که در آن عقل راه ندارد، مرجع آن تنها اخبار است و اخبار صحیح واحد فی نفسه ظنّی است و حجیت ندارد لکن نصوص متواتر بر حجیت اخبار ثقه دلالت دارد.

آیت الله سیفی مازندرانی در بخش دیگری از سخنان خود، به جایگاه خبر واحد در فهم عقائد اشاره کرد و گفت: عقائد شیعه به ۲ قسم تقسیم می شود، عقائد عقلیه، نظیر توحید، نبوت، معاد و... ، قسم دوم عقائد توقیفی است، نظیر سوال نکیر و منکر، وصف بهشت و جهنم، رویا و... که عقل به این ها راه ندارد و ما ناچار به تعبد و استفاده از اخبار هستیم.

وی در ادامه سخنان خود توضیح داد: تنها دلیل این عقائد عقلی محض، فقط عقل است اما راهی که ما را به نتیجه عقلی می رساند، منهج ائمه (ع) است که فهم آن بسیار مهم است.

آیت الله سیفی مازندرانی پیرامون چگونگی استفاده از روایات در عقائد عقلیه اظهار داشت: ائمه معصومین ما ائمه عقول هستند. آیا منهج ایشان در مقایسه با منهج فلاسفه ملاصدرا، مشاء و اشراق احسن المناهج نیست؟ هنر ائمه ما این بود که مسائل پیچیده برهانی عقلی را با بیان ساده برای عموم مردم بیان می کردند. نقش روایات در اینجا ارائه منهج ائمه (ع) است و متاسفانه از هزارسال قبل تاکنون، حوزه های علمیه ما محروم از این بودند که روایات اهل بیت (ع) را متن درسی عقائد قرار دهند.