بسیاری از مجموعههای متکفل امر فرهنگ از کمترین بودجه فرهنگی بهرمندند
همواره فرهنگ مورد غفلت واقع شده و هرگاه مشکل اقتصادی به وجود میآید، بودجههای فرهنگی کاهش مییابد و قربانی کمبود منابع میشود. متأسفانه در لوایح بودجه، سهم فرهنگ بسیار اندک است. به عنوان مثال وقتی به لایحه بودجه ۱۴۰۲ نگاهی میاندازید متوجه خواهید شد که واقعاً سهم فرهنگ در بودجه ناچیز است.
در همین رابطه خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با حجت الاسلام عباس ابراهیمی مشاور فرهنگی تولیت مسجد جمکران گفتوگویی انجام داده است که در ادامه میخوانیم:
رسا ـ علت کاهش سهم اعتبارات فرهنگی در بودجه سال 1402 چیست؟
چند نکته در رابطه با علت کاهش سهم اعتبارات فرهنگی در بودجه سال 1402 قابل تامل و توجه است.
نکته اول: تجمیع هایی در بودجه انجام شده است و بودجه چند مجموعه در یک دستگاه اصلی تجمیع شده است.
نکته دوم: بخشی از این بودجه های فرهنگی باتوجه به تورم سال های اخیر کفاف تامین منابع اولیه سازمانی و منابع انسانی دستگاه ها و نهاد های فرهنگی را نمیدهد و عملا در حوزه عملیات فرهنگی و تولید محتواهای فرهنگی متناسب با ماموریتشان نمیتوانند برنامه مناسبی داشته باشند.
اگرچه در نگاه اول و مقایسه ای، ممکن است نشان داده شود که بخشی از بخش های فرهنگ بودجه آنها افزایش پیدا کرده اما بالحاظ این دو نکته و این مساله که در سال های گذشته این منابع کاهش جدی داشته است متوجه خواهیم شد که سهم بودجه فرهنگی در مقایسه با سایر بودجه ها بسیار اندک خواهد بود و بقیه بخش ها این کاهش سال های گذشته را نداشتند یا در مقایسه با بخش فرهنگ قابل توجه نبوده است.
نکته سوم: بخشی قابل توجهی از بودجه فرهنگی در حوزه آموزش و تامین اعتبارات هزیته ای و منابع انسانی مجموعه های که بودجه فرهنگی دریافت میکنند هزینه می شود اگر این هزبنه ها ذیل بودجه های بخش آموزش و هزبنه های جاری و منابع انسانی مثل سایر مجموعه ها ذیل عنوان خود قرار بگیرد عملا متوجه خواهیم شد که بودجه های فرهنگی بسیار حداقلی و اصولا قابل مقایسه نیست.
رسا ـ آیا کاهش بودجه فرهنگی تاثیری بر روی موسسات فرهنگی میگذارد؟
قطعاً اثرگذار خواهد بود، ما معتقد هستیم که فرهنگ زیربنای همه اتفاقات جامعه و کشور است و فرهنگ بقیه ساحت های اقتصادی و سیاسی را تحت تاثیر قرار می دهد . ما اگر نگاهمان را به فرهنگ به عنوان یک مجموعه کمک بگیر و محل هزینه نه محل سرمابه گذاری باشد دیگر نباید انتظار کنش مطلوب فرهنگی داشته باشیم.
مضافا اینکه خیلی از مجموعه های فرهنگی اعتبارات ی را که دریافت می کنند، حداقل هزینه های اجرایی آنها را تامین نمی کند و با داشتن هزینه های نیروی انسانی ، نگهداری ساختمان و از این قبیل هزینه ها عملاً برای فرهنگ هز ینه ای باقی نمی ماند.
راهکار این است که حوزه های آموزشی و تربیتی در ذیل بودجه های آموزشی قرار بگیرند وبخش منابع انسانی و هزینههای جاری دستگاه های فرهنگی همچون سایر نهادها و مجموعه های نظام از اعتیارات همان بخش استفاده کنند و بودجه و اعتبارات فرهنگی فقط در بخش فرهنگ هزینه شود. به ویژه در توجه به بخش فرهنگی حوزه مردمی و جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در ارائه خدمات مطلوب در بخش فرهنگ بسیار راهگشا خواهد بود.
در بخش فرهنگ ما نیازمند تغییر نگرش هستیم. متاثر از فرهنگ تمام ساحت های جامعه متحول خواهد شد.
در حال حاضر مجموعه های قابل توجهی که متکفل امر فرهنگ هستند را مردم اداره میکنند و از کمترین بودجههای فرهنگی برخوردار هستند مانند مسجد مقدس جمکران که با داشتن بیش از ۲۰ میلیون مخاطب در طول سال هیچگونه منابع و کمکی را از منابع و اعتبارات فرهنگی دریافت نمیکند.
رسا ـ آیا برنامه های فرهنگی مورد نظر رهبر معظم انقلاب با کاهش بودجه فرهنگی محقق می شود؟
تحقق منویات رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگ تنها وابسته اعتبارات نیست بلکه بخشی از آن به ساحت های سیاست گذاری برمی گردد. ما چه سیاست هایی را برای حوزه فرهنگ و دین و تصویب کردهایم؟ و درادامه چه قوانینی را برای تسهیل امور مرتبط فرهنگ داریم؟
توجه به تحقق نقشه مهندسی فرهنگی کشور، تقسیم کار با مسولیت مشخص و تسهیل شرایط خدمت فرهنگی برای مجموعه های مردمی حوزه بسیار راهگشا خواهد بود.
البته باید توجه داشت که تحقق منویات رهبر معظم انقلاب بخشی از آن به اختصاص منابع بستگی دارد، اما باید ساختارهای و نهادها و کنشگران امر فرهنگ هرکدام در حوزه و فعالیت های تخصصی ماموریت پیدا کنند البته باتوجه به توانمندیها و قا بلیت هایی خود به صورت مشخص با نقشه راه روشن عمل کنند.
نگاه حداقلی به حوزه فرهنگ مانع جدی برای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب است ما باید فرهنگ را مادر و زیربنای همه اتفاقات جامعه بدانیم اگر فرهنگ را محصور در رویه های تمدنی خاص و در حوزه های خاص بدانیم، ماهیت انقلاب اسلامی که ماهیت فرهنگی است نمی تواند محقق شود.
انقلابی که پیشران آن فرهنگ است وقتی در آن به فرهنگ نگاه حداقلی داشته باشیم، انقلاب نمی تواند حرکت های خودش را دقیق به پیش برد و به هدف و مقصود عالی خود برسد.