یادداشت؛
خواص جامعه شخصیت هایی مثل حمزه تربیت کنند
رهبر معظم انقلاب اسلامی ضمن سفارش به مشخص کردن عناصر تشکیل‌دهنده شخصیت حضرت حمزه (ع)، تربیت اشخاصی همچون حمزه و چنین شخصیت هایی را موجب نجات جامعه در مواقع حساس دانست.
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حضرت حمزة بن عَبدالمُطَّلِب، ملقب به اسدالله (شیر رسول الله) و سیدالشهداء، عموی پیامبر اکرم(ص) و از شهدای اُحُد و از حامیان مهم دعوت پیامبر اکرم(ص) بود و گفته‌اند که وی حتی در زمانی که هنوز مسلمان نشده بود از پیامبر(ص) در مقابل آزار مشرکان حمایت می‌کرد.
حضرت حمزه علیه‌السلام از بزرگان قریش بود و از این رو با مسلمان شدنش از میزان آزار قریش نسبت به پیامبر(ص) کاسته شد و در شعب ابی طالب همراه مسلمانان بود و در غزوه بدر و غزوه احد شرکت داشت و در نهایت در احد در سال سوم هجری به شهادت رسید.
حضرت حمزه علیه‌السلام شخصیت مورد افتخار ائمه عیهم السلام است که به او احتجاج می‌کنند؛ چنانکه شخصی خدمت پیامبر گرامی اسلام آمد و گفت یا رسول‌الله! خدا به من فرزندی داده، اسمش را چه گذارم؟ پیامبر فرمودند: حمزه که محبوب‌ترین اسم نزد من است.
پیامبر اسلامی گاهی می‌فرمود: بهترین برادرانم علی علیه‌السلام و بهترین عموهای من حمزه است و گاهی هم ایشان می‌فرمود «روز قیامت همه پیاده می‌آیند؛ اما چند نفر سواره وارد محشر می‌شوند؛ یکی خود من هستم، یکی علی علیه‌السلام است، یکی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و دیگری حمزه است».
رهبر معظم انقلاب اسلامی با فهم دقیق و حکیمانه خود از تاریخ و شخصیت های تاریخی به خصوصیات و ویژگی هایی از تاریخ و عناصر تشکیل‌دهنده شخصیت افراد اشاره می کنند که از دید بسیاری از اندیشمندان و تاریخ دانان پنهان مانده و توجه و دقت نظر کافی بر روی برخی از نکات کلیدی در تاریخ و ابعاد شخصیتی افراد ندارند.
یکی از شخصیت هایی که برای غالب پیروان و تاریخ دانان ناشناخته بوده و اسمی از آن مطرح نیست، حضرت حمزه است؛ کسی که شرح حال و خصوصیاتش آنان چنان که بایدوشاید شناخته شده و مطرح نیست؛ اما رهبر معظم انقلاب اسلامی با شناخت کافی از حضرت حمزه، عناصر تشکیل دهنده شخصیت ایشان را خوب شناخته و شخصیت او را شایسته الگو برداری و تکثیر می داند؛ آن هم نه فقط برای امروز؛ بلکه الگوسازی برای همیشه تاریخ و برای همه مسلمین.
به همین مناسبت آنچه در ادامه می خوانید بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای همایش بین‌المللی حضرت حمزه سیّد‌الشّهدا (علیه السّلام) در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۰۵ است تا مروری باشد بر توصیه های آیت الله العظمی امام خامنه ای(مدظلله العالی) برای شناخت و تربیت شخصیت هایی همچون حضرت حمزه برای تداوم و استمرار نظام اسلامی در جهان.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار می فرماید: جناب حمزه (ع) واقعاً یکی از اصحاب غریب رسول الله (ص) است، آن هم با آن نقشی که ایشان داشته است. در هنگام ایمان آوردنش، آن کیفیت ایمان آوردن این بزرگوار است که علنا فریاد می زند من مسلمان شدم، بعد، مسئله‌ی هجرت، ورود در مدینه و تأثیراتی که شخصیت ایشان داشته در بنای این عمارت باشکوه اسلامی که پیغمبر (ص) می خواهد در آن محیط کوچک انجام بدهد؛ بعد، بنا بر یک روایت، اولین سریه ای که پیغمبر می فرستند سریه جناب حمزه (ع) است که برای او پرچم می بندند و او را می فرستند به جنگ و بعد هم در جنگ اُحد وقتی که جناب حمزه (ع) می جنگید، یک علامتی با خودش داشت؛ در لباسش و هیئتش یک علامتی داشت یکی از آن اسرا می گوید صاحب آن علامت چه کسی بود؟ گفتند حمزه (ع) بود؛ گفت هر چه به سر ما آمد به وسیله او آمد؛ او بود که در بدر لشکر کفّار را به ستوه آورد.
یعنی یک چنین شخصیتی بود؛ با این وضعیت، این بزرگوار ناشناخته است، اسمش مطرح نیست، شرح حالش و خصوصیاتش مطرح نیست، ایشان واقعاً غریب است. علاوه بر این، به نظر من آن فرمایش امیرالمؤمنین (ع) و آن روایت درباره جناب حمزه روایت مهمی است. حضرت امیر (ع) می‌فرماید: من و عمویم حمزه و برادرم جعفر و پسر عمویم عبیده، بر یک موضوعی با هم توافق کردیم، با خدا و پیغمبرش معاهده کردیم. ما در این راه، در این حرکت، بی‌محابا می‌رویم تا لحظه شهادت. بعد حضرت می‌فرماید: فَتَقَدَّمَنی اَصحابی؛ این رفقا، [این] سه نفر از من جلو افتادند؛ وَ تَخَلَّفتُ بَعدَهُم لِما اَرادَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَاَنزَلَ اللهُ فینا: مِنَ المُؤمِنینَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللهَ عَلَیهِ فَمِنهُم مَن قَضى نَحبَه» تا آخر آیه. حَمَزةُ وَ جَعفَرٌ و عُبَیدَة؛ این سه نفر «قَضى نَحبَه» هستند؛ وَ اَنا وَاللهِ المُنتَظِر.
اینها خیلی مهم است؛ اینکه از زبان امیرالمؤمنین (ص)، اینجور شخصیت ها تمجید و به رخ کشیده بشوند، نشان دهنده عظمت این موضوع و عظمت این شخصیت است. خود پیغمبر اکرم (ص) به نظر می رسد که از همان لحظه اول که ایشان شهید شد، خواستند از او الگو درست کنند؛ اینکه پیغمبر به او لقب «سیدالشهداء» دادند؛ وقتی وارد مدینه شدند و دیدند زن‌های انصار برای شهدایشان گریه می کردند، فرمودند که حمزه گریه‌کننده ندارد.
این خبر به گوش زن های مدینه رسید و همه گفتند که قبل از اینکه برای شهید خودمان گریه کنیم بر حمزه گریه خواهیم کرد. پیغمبر وادارشان کرد بر او گریه کنند؛ معنای این چیست؟ یعنی پیغمبر (ص) می خواهد حمزه را برجسته کند. این الگوسازی است و برای آن روز هم فقط نیست؛ برای همیشه تاریخ است و برای همه مسلمین است.
ما باید عناصر تشکیل‌دهنده شخصیت حمزه (ع) را مشخص کنیم؛ یعنی یکی از کارهای بزرگ این است که چه شد و چه خصوصیتی بود که این شخصیت را در این حد، عظمت بخشید؛ به نظر من دو مورد از این عناصر مهم تشکیل دهنده شخصیت او، یکی «عزم راسخ» است و یکی «قدرت شناخت» که اینها را ما بایستی هر چه می توانیم ترویج کنیم. عزم راسخ؛ گاهی اوقات انسان از یک چیزی مطلع است، یک چیزی را قبول هم دارد، اعتقاد هم دارد، منتها به خاطر ضعف نفس بر طبق آن عمل نمی کند؛ اراده قوی و عزم راسخ اینجا یک عنصر تعیین کننده است که این آدم با عزم راسخ عمل کند.
آن روزی که جناب حمزه (ع) اسلام آورد جزء سخت‌ترین اوقات پیغمبر (ص) بود؛ چون اسلام علنی شده بود، از اطراف و اکناف به پیغمبر (ص) حمله می کردند، البته این هست که جناب حمزه (ع) قبل از آن که مسلمان هم بشود از پیغمبر (ص) به طور جدی دفاع می کرد؛ در شرایطی که مسلمان‌ها در نهایت محنت زندگی می‌کردند، این آدم در مسجدالحرام، کنار کعبه فریاد می زند که من مسلمان شدم.
این ها خب آن شجاعت و آن عزم راسخ و تشخیص درست را نشان می دهد و این تشخیص درست خیلی مهم است. یاد بگیریم روی مسائل درست فکر کنیم و درست تشخیص بدهیم. اینکه نشنویم، فکر نکنیم، تأمل نکنیم، گناه است؛ این بزرگوار بنا به فرمایش امیرالمؤمنین (ع)، به نقل امام باقر (ع) مصداق «صَدَقوا ما عاهَدُوا الله» است؛ آن وقت این «صَدَقوا ما عاهَدُوا الله» ــ یعنی صادقانه با معاهده الهی رفتار کردن ــ چگونه است؟ شکل تمام و کاملش عبارت از این است که شخص از خودش مصداقی بسازد برای معارف الهی و برای دستورات الهی و برای راهی که خدا معین کرده و پیش پا گذاشته؛ یعنی خودش را مصداق آن قرار بدهد؛ این را ان‌شاءالله یاد بگیریم.
اگر خواص جامعه همت کنند برای تولید یک چنین شخصیت هایی، هر یک از اینها خواهند توانست جامعه را در مواقع حساس نجات بدهد؛ واقعا اینگونه است. ما اکتفا نکنیم به همین که حالا کسانی را تربیت کنیم، یا موعظه کنیم که باری به هرجهت، یک چیزی را قبول کنند؛ نه سعی دستگاه ها بر این باشد شخصیت‌هایی را تربیت کنیم که خودشان مصداق باشند برای معارف الهی و احکام اسلامی. اگر یک چنین شخصیت‌هایی تربیت بشوند، آن وقت دیگر تشکیل تمدن اسلامی یک چیز قطعی خواهد بود.
ارسال نظرات