چطور مثل شهدای کرمان ناجی شویم؟

این چند وقت اخبار اهدای عضو شهدای کرمان بار دیگر به ما یادآوری کرد که گرچه نقشی در نوع مرگ خود نداریم اما شاید بتوانیم پس از مرگ، جان یک یا چندین انسان را نجات دهیم، پس چه بهتر که از همین الان دست به کار شویم و تا وقتی در قید حیات هستیم، با دریافت کارت اهدای عضو، اولین قدم برای بزرگترین کار خیر زندگیمان را برداریم. البته شاید بعد از مرگ، شرایط اهدای عضو برایمان پیش نیاید، اما این موضوع چیزی از ارزش‌های انسانی‌مان کم نمی‌کند و حتی طبق روایات، ثواب کار خیر نیز به حساب ما نوشته می‌شود؛ همانطور که امام باقر (ع) می‌فرمایند: «فضیلت نیت مؤمن از عمل او بیشتر است چرا که نیت انجام بسیاری از اعمال نیکو را دارد اگرچه به انجام برخی از آنان موفق نمی‌شود.» 

اهمیت اهدای عضو را در این آمار ببینید

ظرف چند دقیقه کارت اهدای عضو بگیرید
بسیاری از مردم به رغم تمایل برای دریافت کارت اهدای عضو و نیت قلبی‌شان برای زندگی بخشیدن به انسان‌های دیگر، از روند و مراحل دریافت این کارت اطلاعی ندارند، بنابراین در این بخش شما را با ساده‌ترین روش‌ها جهت دریافت کارت اهدای عضو آشنا کنیم تا بدون مراجعه حضوری به هر سازمان و ارگانی، فقط ظرف چند دقیقه از هرجایی که هستید، بتوانید کارت مخصوص خود را دریافت کنید. به گفته روابط عمومی انجمن اهدای عضو ایرانیان، «ساده‌ترین روش برای دریافت این کارت، سرشماره ۳۴۳۲ است. هر فرد با ارسال کد ملی خود به این سرشماره، به سیستم ثبت نام وصل شده و سوالات بطور اتومات از طریق پیامک از او پرسیده شده و پس از ثبت اطلاعات هویتی فرد، در عرض چند دقیقه، کارت اهدای عضو برای فرد صادر می‌شود که تصویر آن در لینک ارسالی، قابل مشاهده است و افراد می‌توانند با یک اسکرین شات و یا پرینت از تصویر کارت، آن را همیشه همراه خود داشته باشند.» 
و اما روش دیگر برای دریافت کارت اهدای عضو، مراجعه به وب سایت انجمن (ehdacenter. ir) است. در این روش هم سیستم بطور اتوماتیک از فرد متقاضی، شماره تماس دریافت کرده و پس از ارسال کد ورود، اطلاعات هویتی را دریافت می‌کند که هر فرد با تکمیل موارد ستاره دار قرمز و تایید نهایی کادر سبزرنگ ثبت کارت می‌تواند بلافاصله تصویر کارت اهدای عضو را مشاهده کند. 
البته دریافت کارت اهدای عضو از طریق چند وبسایت دیگر از جمله دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز امکان‌پذیر است و هر فرد می‌تواند در عرض چند دقیقه به جمع داوطلبان اهدای عضو بپیوندید. ضمنا اگر فردی از دریافت کارت اهدا منصرف شد، می‌تواند نسبت به ابطال کارت خود اقدام کند. 

به رغم تمام روشنگری ها، هنوز هم به فرهنگسازی در بحث اهدا نیاز داریم

کارتی که ارزش قانونی ندارد، به چه دردی می‌خورد؟ 
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که شما با دریافت کارت اهدای عضو گرچه رضایت و آمادگی خود برای اهدای عضو بعد از فوتتان را اعلام می‌کنید اما با این حال، تصمیم گیرنده نهایی نیستید و این خانواده و اولیای دم هستند که در نهایت باید برای اهدای عضو فرد موردنظر رضایت دهند! 
خب حالا با این شرایط، این سوال پیش می‌آید که اصلا چرا افراد باید برای دریافت کارتی که اعتبار قانونی ندارد، اقدام کنند و این کارت عملا به چه دردی می‌خورد؟ به واقع، کارت اهدای عضو، زبان گویای فرد متوفی و نشانگر نیت قلبی اوست و نقش بسیار مهمی در رضایت اولیای دم جهت اهدای عضو دارد. دکتر امید قبادی نایب رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان با استناد به نتایج پژوهشی در این باره می‌گوید: «وقتی اولیای دم، متوجه مرگ مغزی عزیز خود می‌شوند و به این باور می رسند که مرگ مغزی همان مرگ قطعی است، درصورتیکه متوفی دارای کارت اهدای عضو باشد، رضایت به اهدا توسط خانواده نزدیک به ۱۰۰ درصد و درغیر اینصورت تا ۵۰ درصد است و دقیقا اهمیت دریافت کارت اهدای عضو نیز به همین دلیل است.» 
او ادامه می‌دهد: «آمار فوت با مرگ مغزی در ایران سالانه ۵ تا ۸ هزار نفر است که حدود ۳ هزار نفر قابلیت اهدای عضو دارند، اما فقط هزار نفر به اهدا می‌رسند و مابقی به خاک سپرده می‌شوتد که مهم‌ترین علت نیز عدم رضایت خانواده‌هاست و کارت اهدای عضو با کاهش این آمار می‌تواند مانع از مرگ بسیاری از بیماران نیاز به پیوند شود. متاسفانه ۷ هزار عضو سالم افراد مرگ مغزی درحالی سالیانه زیر خاک می‌رود که حدود ۳ هزار نفر از بیماران نیازمند پیوند، جان خود را طی هر سال از دست می‌دهند.» 
لازم به توضیح است؛ براساس آمار موجود، هم اکنون حدود ۱۳ درصد از مردم کشورمان کارت اهدا دارند و این درحالی است که این آمار در برخی کشورها به ۶۴ درصد هم می‌رسد. 

علاوه بر مرگ مغزی، در مرگ طبیعی نیز اهدا نسوج امکان پذیر است!

اهدای عضو حتی در صورت مرگ طبیعی! 
شاید خیلی از مردم ندانند که اهدای عضو فقط مختص به مرگ مغزی نمی‌شود و حتی درصورت مرگ طبیعی نیز می‌توان نسبت به اهدای برخی اعضا اقدام کرد، فقط کافی است، خانواده متوفی برای اهدای عضو رضایت دهند. البته اگر فردی کارت اهدای عضو داشته باشد و یا در زمان حیات، نیت خود را به خانواده‌اش گفته باشد، قاعدتا خانواده راحتتر و بدون شک و تردید می‌تواند با اطلاع به بیمارستان و اورژانس، نسبت به اهدای عضو فرد متوفی اقدام کند. نایب رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان در رابطه با اعضای قابل اهدا در مرگ طبیعی توضیح می‌دهد: «هر فرد مرگ مغزی یا مرگ قلبی می‌تواند یک تا ۵۳ نسج خود شامل قرنیه‌ها، تاندون، دریچه قلب، استخوان و … را اهدا کند و موجب رهایی یک تا ۵۳ نفر از معلولیت شود.  پیوند نسوج و قرنیه از فردی که به مرگ طبیعی فوت شده بسته به شرایط از ۱۲ تا ۴۸ ساعت امکان‌پذیر است. » 
ممکن است برخی فکر کنند، اهدای اعضا به معنای مثله شدن بدن فرد فوت شده است و به همین سبب با اهدا عضو عزیزانشان مخالف باشند اما دکتر قبادی درباره این مساله مهم می‌گوید: «برخلاف تصور عموم مردم، برداشت اعضای قابل پیوند تنها با یک برش جراحی انجام می‌شود و کالبد خیلی دقیق ترمیم شده و بدون تغییر شکل در اختیار خانواده قرار می‌گیرد.»

گرچه ایران هم اکنون در اهدای عضو، دارای عنوان نخست آسیاست، اما باتوجه به آنچه در این گزارش خواندیم، هنوز بسیاری از اعضای قابل پیوند بیماران مرگ مغزی، اهدا نمی‌شوند که مهم‌ترین دلایل به ضعف فرهنگ اهدا، عدم آگاهی و باور اشتباه مردم باز می‌گردد. چه بسا اگر فرهنگسازی نسبت به ارزش و اهمیت اهدای عضو به خوبی انجام شود و خانواده ها به آگاهی لازم نسبت به تفاوت مرگ مغزی و کما برسند، به میزان قابل توجهی شاهد افزایش آمار اهدای عضو و نجات جان بیماران درصف انتظار خواهیم بود.