روی موج دین

به  گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در ۲۸ بهمن ماه سال ۱۳۷۷ به برکت سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه (سلام الله عليها) رادیو معارف با الگوگیری از رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی و مراجع معظم تقليد، يكي از بهترين دستاوردهاي رسانه‌اي انقلاب اسلامي در شهر مقدس قم به بار نشست تا با استفادة بهینه از حوزة علمیة قم، معارف دین، از این سرزمین به سراسر جهان رسانده شود و رادیو معارف از مصادیقِ عینیِ حديثِ شريف «فَیُفیضُ العِلم منه الی سایرِ البلاد» باشد. رادیو سراسری معارف در نخستین سال فعالیتِ خود با ۸ ساعت پخش، پیام‌های معرفتی را از طریق امواج به خانه‌ها فرستاد و از سال ۱۳۸۲ پخش برنامه‌های رادیو معارف ۲۴ ساعته شد.

هدف از راه اندازي راديو معارف

هدف از افتتاح راديو معارف، حضور رسانه اي براي تبيين و ترويج پيام هاي ديني بر اساس آموزه هاي قرآن و اهل بيت (ع) در سپهر رسانه اي كشور بوده است و طبيعي است براي رسيدن به اين هدف لازم است هم افزايي و هم گرايي با حوزه و دانشگاه ايجاد شود. لذا با ارتباط مستمر ميان راديو معارف و حوزه هاي علميه و دانشگاه ها از توان و ظرفيت علمي و پژوهشي آن ها براي غنابخشي به برنامه های این رادیواستفاده شده است.

در واقع می‌توان گفت راديو معارف با بهره گرفتن از ظرفيت هاي حوزه هاي علميه و دانشگاه ها و ظرفيت ذاتي رسانه و فضاي مجازي تلاش مي كند تا بر اساس آموزه هاي وحياني و تعاليم پيشوايان معصوم (ع) به عنوان «نظام جامع علمي و عملي» در تمام عرصه هاي حيات فردي و اجتماعي مخاطبان هدف، به تبيين، تعليم، ترويج و تعميق آموزه هاي اسلام ناب محمدي (ص) بپردازد.

توجه مراجع به رادیو معارف 

مراجع و علما توجه ویژه‌ای به رادیو معارف دارند؛ لذا مدیران این رادیو در طول سال چندین نوبت با مراجع عظام تقلید دیدار و از رهنمود‌های آنان استفاده می‌کنند. علاوه بر آن در برنامه‌های مختلف رادیو از علما و کارشناسان مذهبی استفاده می‌شود. همچنین مباحث تخصصی مراجع معظم تقلید هر روز در حوزه‌های فقه، اصول و تفسیر پخش می‌شود. از عرصه‌های دیگر حضور مراجع معظم، پاسخگویی مستقیم به استفتائات مقلدان خود در برنامه «زمزم احکام» است که این شیوه در هیچ رسانه‌ای نظیر ندارد و نشانه اعتماد مراجع عظام به رادیو معارف است.

 راديو معارف پاسخگو به مسائل روز

مديران گروه ها در راديو معارف موظف به شناسايي موضوع هاي جديد، كارشناسان جديد و طراحي جديد براي برنامه هاي خود هستند تا رسانه، پويا و فعال در جامعه حضور داشته باشد.

پويايي رسانه به نو شدن آن و پاسخگو بودن به مسائل روز جامعه است و راديو معارف در شرايطي كه بحث موسيقي و چارچوب شرعي آن مطرح بود به اين مسئله ورود كرد و در برنامه فقه پويا با حضور كارشناسان دو حوزه فقه و موسيقي، مبحث فقه هنر و به صورت اختصاصي فقه موسيقي را مطرح كرد كه مورد استقبال محافل علمي و هنري قرار گرفت.

بحث «ماهواره، فرصت ها و آسيب هاي آن براي فرد، خانواده و جامعه» در برنامه هاي خانه مهر، پرسمان، سايه روشن و صدف تبيين و بررسي شده است.

مزايا و آسيب هاي اينترنت، فضاي مجازي، تلفن همراه و شبكه هاي اجتماعي نيز از موضوع هايي است كه به گفته مدیران راديو معارف بارها به آن پرداخته شده و مباحث عرفان هاي نوظهور، خرافات، طب سنتي اسلامي، سبك زندگي زنان، اعتياد و طلاق نيز در برنامه هاي مختلف اين راديو بررسي مي شود.

رضایت بالا از رادیو معارف 

بر اساس آخرين نظرسنجي ها بالغ بر پنج ميليون نفر شنونده راديو معارف هستند كه بيشتر آنان را نخبگان ديني تشكيل مي دهند و شنوندگان اين رسانه از برنامه هاي اين راديو بيش از 98 درصد رضايتمندي دارند.

 علاوه بر این شنودگانی از سراسر نقاط جهان از جمله کشورهای سوئد،‌ کانادا،‌ برخی کشورهای عربی و ... نیز مخاطبان این رادیو هستند که از طرق مختلف منجمله اپلیکیشن ایران صدا مخاطب این رادیو هستند که تماس های مکرر آن ها با رادیو معارف،‌ اثبات کننده این موضوع است.

سایت اینترنتی رادیو معارف نیز به صورت فعال کار خود را دنبال می کند که سالانه بیش از یک میلیون نفر از آن بازدید می کنند.

تأسیس رادیو قرآن 

در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بسیاری از برنامه‌ها جوانه زد که از جمله آن می‌توان به تأسیس رسانه‌های قرآنی و به طور خاص راه‌اندازی رادیو قرآن اشاره کرد.

راه‌اندازی این شبکه رادیویی سال ۱۳۶۲ با حمایت رهبر معظم انقلاب اسلامی که آن زمان رئیس جمهور کشورمان بودند در دستور کار قرار گرفت و رادیو قرآن در روز ۲۲ بهمن همین سال کار خود را آغاز کرد. این شبکه رادیویی در ابتدای کار ۶ ساعت در شبانه‌روز پخش می‌شد که شامل سه ساعت برنامه تولیدی و سه ساعت هم پخش تلاوت و برنامه‌های آرشیوی بود. اما سال ۱۳۷۶ باز هم با توجه و اشاره رهبر معظم انقلاب، رادیو قرآن به عنوان یک شبکه رادیویی مستقل معرفی شد و با گسترش برنامه‌ها به صورت ۲۴ ساعته درآمد. 

مدیران رادیو قرآن طی این سالها، ضمن حفظ و اهمیت به اولین راهبرد رادیو قرآن یعنی پخش تلاوت قرآن، در ادامه بر آن شدند تا شبکه مستقلی به نام رادیو تلاوت را نیز تأسیس کنند.

اولین رسانه شنیداری قرآنی 

رادیو قرآن، به عنوان اولین رسانه شنیداری قرآنی فارسی زبان، می‌کوشد تا با هدف آشناکردن مخاطبان با کلام الهی و تبیین، ترویج و تقویت باورهای قرآنی در جهت تثبیت و تجسم عملی قرآن در زندگی مخاطبان گام بردارد. تولید برنامه‌های تخصصی در حوزه تلاوت، آموزش، تفسیر، علوم و معارف قرآنی به منظور پاسخگویی به نیاز طیف گسترده مخاطب هدف «جامعه قرآنی» است.

بنابراین مخاطب رادیو قرآن از حیث محتوای فطری، عمومی و از جهت تولید برنامه‌های حرفه‌ای یک شبکه تخصصی محسوب می‌شود. استفاده از ظرفیت کار‌شناسان درجه یک و تولید برنامه در شاخه‌های گوناگون قرآنی، از مبتدی تا تخصصی از ویژگی‌های برنامه سازی در رادیو قرآن است.

سخن پایانی 

اما در مجموع باید این دو رسانه یعنی رادیو معارف و رادیو قرآن را به عنوان الگویی موفق برای رسانه دانست. 

یعنی در جایی که مخاطب شناسی جامعه هدف به خوبی انجام گیرد و متناسب با این جامعه هدف برنامه سازی علمی و پرمحتوا و بروز صورت گیرد طبیعتاً مخاطب هم آن را می‌پسندد و با آن همراهی می‌کند همانطور که در رادیو معارف و قرآن چنین امری شکل گرفته است و به عنوان نمونه‌های موفق در امررسانه می‌توان از آنها یاد کرد.

حاج آخوند