انجمن ضلالت

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، انجمن حجتیه یکی از جریان‌های انحرافی معاصر است که از آغاز فعالیت خود تا به امروز، آسیب‌های جدی به تفکر انقلابی و مسیر حقیقی اسلام ناب محمدی وارد کرده است. امام خمینی (ره)، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، بارها و به‌صراحت نسبت به خطرات این تفکر هشدار داده و آن را مغایر با روح اسلام و انقلاب اسلامی دانسته‌اند. امام خمینی درباره خطر نفوذ انجمن حجتیه در اوایل سال 67 در نامه ­ای خطاب به فقهای شورای نگهبان می­ نویسد: «حواستان را جمع کنید که نکند یک ­مرتبه متوجه شوید که انجمن حجتیه ­ای­ ها همه چیزتان را نابود کرده ­اند. من به شما آقایان علاقمندم ولی لازم می­دانم گاهی که مسئله­ ای را می­ بینم تذکر دهم.» (1)

عملکرد این انجمن، همواره مانعی در مسیر تحقق اهداف انقلاب اسلامی بوده و با ترویج نوعی سکون و انفعال در برابر ظلم، به دشمنان اسلام فرصت داده است تا از اختلافات و انحرافات بهره‌برداری کنند. اما جای تعجب از آقایانی است که بر خلاف نص الهی و اصول بنیادین انقلاب اسلامی برای جانشین شیخ محمود حلبی و سرکرده این فرقه انحرافی پیام تسلیت صادر می کنند! این جماعت چه در لباس مقدس روحانیت و چه در قامت دکتر و مهندس، همان مارهای خوش خط و خالی هستند که امام خمینی (ره) نسبت به خطر آنان برای انقلاب اسلامی تحذیر داده اند.

یکی از اصلی‌ترین انتقادات امام خمینی (ره) به انجمن حجتیه، ترویج عقیده انحرافی تفکیک دین از سیاست است. این انجمن با ادعای اینکه وظیفه اصلی منتظران ظهور، تنها آمادگی معنوی و پرهیز از دخالت در امور سیاسی است، عملاً مردم را از مبارزه با ظلم و تلاش برای برپایی عدالت بازمی‌دارد. امام خمینی بارها تأکید کردند که انتظار فرج، به معنای قیام برای برپایی عدالت و مبارزه با طاغوت است، نه انزوا و سکوت در برابر جنایات مستکبران. امام راحل در سال 62 به مناسبت عید فطر در سخنرانی خود با اشاره غیرمستقیم انجمن را چنین مورد خطاب قرار داد: «یک دسته دیگر هم تزشان اینست که بگذارید معصیت زیاد بشود تا حضرت صاحب الزمان (عج) بیاید، حضرت صاحب مگر برای چی می‌آید؟ حضرت می‌آید معصیت را بردارد؛ ما معصیت کنیم که او بیاید؟ این اعوجاجات را بردارید، این دسته‌بندی‌ها را برای خاطر خدا، اگر مسلمید و برای خاطر کشورتان اگر ملی هستید این دسته‌بندی‌ها را بردارید. در این موجی که الان این ملت را به پیش می‌برد در این موج خودتان را وارد کنید و برخلاف این موج حرکت نکنید که دست و پایتان خواهد شکست.» (2)

انجمن حجتیه با ترویج تفکر انفعال‌گرایانه، عملاً بستری برای تقویت دشمنان اسلام فراهم کرده است. این انجمن با این استدلال که نمی‌توان پیش از ظهور امام عصر(عج) جامعه‌ای اسلامی و عادلانه برپا کرد، هرگونه تلاش برای تغییر وضع موجود را بیهوده و ناصحیح جلوه می‌دهد. امام خمینی (ره) در پاسخ به این تفکر، تأکید داشتند که وظیفه هر مسلمان، تلاش برای اقامه دین و برپایی حکومت اسلامی است. امام در منشور روحانیت پرده از افکار ضاله و نفاق این جریان برداشته و می فرمایند: «دیروز مقدس‌نماهای بیشعور می‌گفتند دین از سیاست جداست و مبارزه با شاه حرام است، امروز می‌گویند مسئولین نظام کمونیست شده‌اند! تا دیروز مشروب فروشی و فساد و فحشا و فسق و حکومت ظالمان برای ظهور امام زمان- ارواحنا فداه- را مفید و راهگشا می‌دانستند، امروز از اینکه در گوشه‌ای خلاف شرعی که هرگز خواست مسئولین نیست رخ می‌دهد، فریاد «وا اسلاما» سر می‌دهند!» (3)

یکی دیگر از جنبه‌های انحرافی انجمن حجتیه، نگاه آن‌ها به مسأله استکبار جهانی و عدم مقابله جدی با رژیم‌های ستمگر است. این انجمن، به‌جای مبارزه با ظلم و استبداد، نوعی بی‌طرفی منفعلانه را تبلیغ کرده و حتی در مواردی، مواضعی سازش‌کارانه در قبال دشمنان اسلام اتخاذ کرده است. امام خمینی (ره) با لحنی تند، چنین رویکردهایی را محکوم کرده و می فرمایند: «فریاد تحریم نبرد با دشمنان خدا و به سخره گرفتن فرهنگ شهادت و شهیدان و اظهار طعنه ها و کنایه‌ها نسبت به مشروعیت نظام کار کیست؟ کار عوام یا خواص؟ خواص از چه گروهی؟ از به ظاهر معممین یا غیر آن؟ بگذریم که حرف بسیار است. همه اینها نتیجه نفوذ بیگانگان در جایگاه و در فرهنگ حوزه‌هاست.» (4)

امام خمینی (ره) همچنین به نقد شدید رویکرد انجمن حجتیه در مواجهه با مسائل اجتماعی و فرهنگی پرداختند. این انجمن، به‌جای اصلاح جامعه و تلاش برای گسترش ارزش‌های اسلامی، خود را محدود به فعالیت‌های سطحی و انحصاری در حوزه عقاید مذهبی کرده و از پرداختن به مسائل کلان و حیاتی جامعه غفلت کرده است. امام راحل در این زمینه فرمودند: «اسلام دینی جامع و کامل است که برای تمامی شئون زندگی برنامه دارد. کسانی که اسلام را به عبادات فردی محدود می‌کنند، آن را ناقص و تحریف‌شده جلوه می‌دهند.»

یکی از انتقادات بنیادین امام خمینی (ره) به انجمن حجتیه، نگاه تقلیل‌گرایانه آن‌ها به مفهوم انتظار بود. این انجمن، انتظار فرج را به یک حالت صرفاً انفعالی و منفعلانه محدود کرده و از روح مبارزه و قیام در برابر ظلم تهی ساخته است. امام خمینی، انتظار را حرکتی پویا و انقلابی می‌دانستند و تأکید داشتند که انتظار واقعی، مستلزم تلاش برای برقراری عدالت و زمینه‌سازی برای ظهور امام عصر(عج) است.

عملکرد انجمن حجتیه در طول تاریخ انقلاب اسلامی، نشان‌دهنده نوعی التقاط فکری و فاصله گرفتن از اهداف حقیقی اسلام ناب بوده است. امام خمینی (ره) بارها هشدار دادند که چنین تفکراتی می‌تواند عامل تفرقه و مانعی برای پیشرفت امت اسلامی باشد. امام خمینی رضوان الله علیه پیش از انقلاب در تبیین جریان تفرقه آفرین حجتیه در مبارزات انقلاب فرمودند: «ملت ایران بیدار است و راه خود را یافته و با هوشمندی می‌داند که هر نغمه با هر اسم، او را از مسیر خود که قیام ضد شاهی است منحرف کند شیطانی است. اگر چه با اسم قرآن مجید و یا ولی‌الله اعظم عجل‌الله‌فرجه باشد. ما روزی را جشن می‌گیریم که بنیان ظلم و ظالم را منهدم کنیم و دست دودمان ستمکار پهلوی را از کشور قطع نماییم. و آن روز ان‌شاءالله تعالی نزدیک است و روز عید اسلامی است و عید ولی عصر عجل‌الله فرجه.» (5)

یکی دیگر از آسیب‌های جدی این انجمن، تضعیف روحیه خودباوری و اتکای مردم به نظام اسلامی است. آنان با تبلیغ این عقیده که شرایط فعلی جامعه قابل اصلاح نیست، نوعی یأس و ناامیدی را در میان مردم ترویج کردند که از اساس با آنچه امام خمینی می فرمودند مخالف بود و مدام در حال شبهه افکنی و ناکارآمد جلوه دادم نظام و سیاهی آینده ملت بودند. امام در پاسخ به استنادات بی پایه  و ناتمام حجتیه ای ها به برخی روایات در جهت سوء استفاده و تبلیغ علیه انقلاب اسلامی می فرمایند:«اینهایی که می‌گویند که هر علمی بلند بشود و هر حکومتی، خیال کردند که هر حکومتی باشد این بر خلاف انتظار فرج است. اینها نمی‌فهمند چی دارند می‌گویند. اینها تزریق کرده‌اند بهشان که این حرفها را بزنند. نمی‌دانند دارند چی‌چی می‌گویند. حکومت نبودن، یعنی اینکه همه مردم به جان هم بریزند، بکشند هم را، بزنند هم را، از بین ببرند، بر خلاف نص آیات الهی رفتار بکنند. ما اگر فرض می‌کردیم دویست تا روایت هم در این باب داشتند، همه را به دیوار می‌زدیم؛ برای اینکه خلاف آیات قرآن است. اگر هر روایتی بیاید که نهی از منکر را بگوید نباید کرد، این را باید به دیوار زد. این گونه روایت قابل عمل نیست. و این نفهم ها نمی‌دانند چی می‌گویند!» (6)

در نهایت، تفکرات و عملکرد انجمن حجتیه، نه‌تنها مانعی برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی بوده، بلکه در تناقض آشکار با آموزه‌های قرآن و سنت پیامبر(ص) قرار دارد. امروز بیش از هر زمان دیگری، جامعه اسلامی نیازمند تفکر انقلابی، بصیرت و وحدت در مسیر مبارزه با استکبار جهانی است. سخنان و هشدارهای امام خمینی (ره) درباره این جریان، همچنان چراغ راهی برای تشخیص مسیر صحیح و مقابله با انحرافات خواهد بود.

(1) صحیفه امام، ج21، ص579

(2) صحیفه امام، ج17، ص533

(3) منشور روحانیت

(4) همان

(5) پیام امام خمینی ۱۲ تیرماه ۱۳۵۷

(6) صحیفه امام، ج۲۱ ص ۱6