تحولات حوزه مسئولیت مدنی با ظهور فناوری‌های هوش مصنوعی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، فاطمه نجیب‌زاده مدرس و پژوهشگر دانشگاه الزهرا(س) در پیش نشست همایش بین‌المللی هوش مصنوعی، فرهنگ و علوم اسلامی که به همت انجمن علمی قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س) و همکاری نهاد رهبری این دانشگاه به صورت مجازی برگزار شد موضوع بررسی تحولات حوزه مسئولیت مدنی با ظهور فناوری‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیا را مورد تحلیل قرار داد.

وی به تشریح ماهیت شناسی هوش مصنوعی و اینترنت اشیا پرداخت و ابراز کرد: هوش مصنوعی به عنوان سیستمی که قادر به یادگیری و تصمیم‌گیری مستقل است و اینترنت اشیا به عنوان شبکه‌ای از دستگاه‌های متصل به اینترنت که قادر به جمع‌آوری و تبادل داده‌ها هستند، تعریف شد.

مدرس و پژوهشگر دانشگاه الزهرا(س) افزود: تفاوت‌های کلیدی بین این دو فناوری را از نظر نوع عملکرد و داده‌های پردازش‌شده تبیین کرده اند؛ به گونه‌ای که هوش مصنوعی بیشتر بر تحلیل داده‌ها و یادگیری از آن‌ها تمرکز دارد، درحالی که اینترنت اشیا بر جمع‌آوری داده‌ها از محیط فیزیکی تأکید می‌کند.

وی در ادامه به تبیین قواعد فقهی غنم، استناد عرفی، اتلاف، تسبیب و احترام پرداخت و توضیح داد: چگونه این قواعد می‌توانند در تعیین مسئولیت مدنی در مواجهه با خسارات ناشی از عملکردهای این فناوری‌ها کاربرد داشته باشند.

نجیب‌زاده تفاوت‌های قانونی موجود بین ایران و اتحادیه اروپا را مورد توجه قرار داد و در نهایت، قاعده انگاری حقوقی مسئولیت مدنی هوش مصنوعی و اینترنت اشیا با توجه به مبانی حقوقی مانند مسئولیت محض، تقصیر، مسئولیت اشتراکی، مسئولیت نیابتی و همچنین مسئولیت ناشی از عملکردهای با ریسک بالا مورد بحث قرار گرفت.

وی افزود: برای ایجاد یک چارچوب قانونی مناسب جهت مدیریت مسئولیت‌های ناشی از فناوری‌های نوین، نیاز به بررسی دقیق‌تر این مبانی وجود دارد.