نقش بیبدیل پدر در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی دختران

به گزارش خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، محدثه کامیار فعال و كنشگر حوزه زنان و خانواده در نشست علمی «پدر دختری» با عنوان «تجربهخوانی پروندههای خاص» که روز سه شنبه به همت گروه مطالعات خانواده پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد، با اشاره به اهمیت نقش پدر در سلامت روانی و اجتماعی دختران، اظهار داشت: طی سالهای پژوهش میدانی خود در بررسی پروندههای مربوط به دختران آسیبدیده، از زنان بزهکار گرفته تا قربانیان تعرض جنسی به این نتیجه رسیدهام که کیفیت رابطه پدر و دختر نقشی بنیادین در شکلگیری رفتارهای اجتماعی و پیشگیری از آسیبها دارد.
غیبت پدر؛ مهمترین متغیر در بروز بزهکاری دختران
وی افزود: نخستین عامل پرتکرار در این پروندهها «غیبت پدر» است؛ چه بهدلیل طلاق یا جدایی و چه در اثر عدم مشارکت عاطفی؛ مطالعهای بینالمللی در سال ۲۰۱۲ نشان میدهد دخترانی که پدر را از دست میدهند یا رابطه ضعیفی با او دارند، بیش از دیگران در معرض فرار از منزل، روابط پرخطر و رفتارهای ضد اجتماعی قرار میگیرند، بسیاری از دختران در مصاحبهها تصریح کردهاند که «اگر پدرم حضور داشت، هرگز به این مسیر کشیده نمیشدم.»
این پژوهشگر حوزه خانواده با تأکید بر آثار «رابطه سرد یا پرتعارض» پدر با دختر، خاطرنشان کرد: چنین روابطی منجر به شکلگیری دلبستگیهای ناایمن میشود؛ دلبستگی اضطرابی با رفتارهای متغیر پدر و دلبستگی اجتنابی با طرد عاطفی از سوی او، که هر دو زمینهساز بروز بزهکاری و مشکلات عاطفی جدی در دختران هستند.
الگوی پدر مقتدر؛ ترکیب محبت و نظارت
کامیار در ادامه به تبیین الگوی «پدر مقتدر» پرداخت و گفت: پدرانی که سبک تربیتی مقتدرانه - ترکیبی از محبت گرم و نظارت منطقی - دارند، موجب تقویت اعتماد به نفس، توان حل مسئله و انتخاب همسالان مناسب در دختران میشوند، طبق یک مطالعه در سوئد (۲۰۰۹) دخترانی که رابطهای صمیمی و حمایتگرانه با پدر داشتهاند پنجاه درصد کمتر از سایرین در معرض بزهکاری پیش از هجدهسالگی قرار گرفتهاند.
وی با اشاره به مضرات سبکهای تربیتی افراطی، تصریح کرد: کنترل بیش از حد همراه با محبت اندک (سبک مستبدانه) یا آزادی مطلق بدون چارچوب هر دو آسیبزاست، خانوادههایی که فاقد مرزهای رفتاری مشخص هستند معمولاً در معرض بیشترین آسیب قرار میگیرند.
این پژوهشگر در حوزه خانواده در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نمونههای واقعی از پروندههای خاص به اهمیت نقش پدر اشاره کرد وداستان دختری را نقل کرد که پس از تجربه تعرض گروهی و از دست دادن والدینش در یک حادثه گازگرفتگی، با یادآوری محبتهای پدر مرحوم توانست عزت نفس خود را بازسازی کرده و به تحصیل بازگردد.
همچنین وی مثالی دیگر را مطرح کرد و گفت: دختری در سن چهاردهسالگی به دلیل تحقیرهای مداوم پدرش به گروههای بزهکاری و انحراف جنسی پیوسته بود.
حمایت پدر؛ نه رهاسازی، نه سختگیری مطلق
کامیار در بخش پایانی نشست در پاسخ به پرسش یکی از حاضران درباره «حد و مرز حمایت پدر» تأکید کرد: حمایت واقعی به معنای آزادی بیحد و حصر نیست بلکه باید مبتنی بر نظارت هوشمندانه در کنار اجازه تجربه و آزمونوخطا در چهارچوب اخلاق باشد و نشانههای اولیه آسیب همچون غیبت پدر، کاهش ارتباط کلامی، نوسانات خلقی و تمایل به رفتارهای پرخطر باید از سوی والدین جدی گرفته شود.
این فعال و كنشگر حوزه زنان و خانواده در پاسخ به راهکارهای آگاهسازی دختران بر گفتوگوی صمیمانه، ابراز محبت آشکار و ارائه نمونههای واقعی از پیامدهای آسیبهای اجتماعی تأکید کرد.
کامیار در پایان با تأکید بر ضرورت استمرار نشستهای علمی با محوریت نقش پدر در تربیت، ابراز امیدواری که یافتههای مطرحشده در این جلسه بتواند راهگشای خانوادهها و مراکز آموزشی در مسیر پیشگیری از آسیبهای اجتماعی باشد.