به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدهادی رحمانی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم به تبیین ابعاد مختلف زیارت پرداخت و به زیارت اصیل در نگاه رهبر معظم انقلاب، چگونگی معرفی آن به نسل جوان و نقش زیارت در تقویت وحدت اسلامی اشاره کرد.
حجت الاسلام رحمانی ضمن اشاره به ویژگیهای زیارت اصیل و کامل از منظر رهبر معظم انقلاب، به چندین نکته کلیدی اشاره کرد و ویژگی نخست را «گرایش قلبی و اقبال روحی» دانست.
این استاد سطوح عالی حوزه تصریح کرد: ماهیت زیارت، همین گرایش قلبی و اقبال روحی زیارتکننده نسبت به امام است و به همین دلیل است که مقام معظم رهبری و دیگران بر «گفتگو، مناجات، حرف زدن و درد دل کردن با امام» تأکید دارند. از این رو میتوان ارتباط قلبی و عاطفی میان زائر و امام را «یکی از ارکان زیارت» برشمرد.
وی بیان داشت: رکن دوم بنابرآنچکه در روایات ذکر شده و رهبری نیز به آن تأکید دارند، بحث «معرفت زائر نسبت به امام» و «شناخت صحیح نسبت به امام» است.
این استاد سطوح عالی حوزه بر اهمیت این شناخت تأکید کرد و گفت: اگر امام شناخته نشود، جایگاه و عظمت او، بهخصوص «رفتار او در مقابل دشمن و دوست» دانسته نشود و ائمه (علیهم السلام) خدای ناکرده «صرفاً انسانهای منزوی، گوشهگیر، خارج از اجتماع و مشغول عبادت» تفسیر شوند و «حضور اجتماعی، سیاسی و نقش مهم آنها در مقابله با دشمن» نادیده گرفته شود، زیارت فاقد حرکت، رشد و انزواطلبانه خواهد بود.
حجت الاسلام رحمانی اظهار داشت: اما اگر ما امام را «بهدرستی بشناسیم» و با «خصوصیات و ویژگیهای صحیح» ایشان آشنا شویم، وقتی به زیارت او میرویم و پیوند قلبی ما با او شکل میگیرد، این «موجب رشد و تعالی ما و حرکت برای شبیه شدن به امام در عرصههای مختلف اجتماعی و سیاسی» خواهد شد و با این شناخت، «مانند شهدا در مقابل ظلم کوتاه نخواهیم آمد».
این استاد سطوح عالی حوزه، با اشاره به فرمایش رهبری که ائمه (علیهم السلام) «همچون یک انسان ۲۵۰ ساله در طول تاریخ، حسب شرایط به اجرای اسلام ناب و مبارزه با مستکبرین کوشیدند»، بیان داشت که ما نیز باید «حسب شرایط خود، روش مناسب را در این مبارزه شکل دهیم».
وی ویژگی دیگر زیارت اصیل را که رهبری نیز بر آن تأکید دارند، «توجه به ملاقات و حضور امام» ذکر کرد و گفت: این به معنای «ناظر دیدن امام» است؛ زیارت یک امر خمود، تاریک، شخصی و فاقد حضور نیست، بلکه باید امام را «حاضر و ناظر» دید و «با او گفتگو کرد».
حجت الاسلام رحمانی، «اعتقاد به اینکه امام با شخص من در حال گفتگو است، شخص من را میبیند، حاجت من را میشنود و با من ارتباط میگیرد» را مهم دانست و این «احساس تکلم و ملاقات و درک حضور امام» را یکی دیگر از ویژگیهای زیارت برشمرد.
وی در خصوص ویژگیهای زیارت اصیل بیان داشت، «رعایت ادب و احترام در محضر امام» است و اگر امام را «حاضر ببینیم» و «معرفت نسبت به جایگاه ایشان» داشته باشیم، «رعایت اوج ادب و احترام» از ویژگیهای اصلی زیارت خواهد بود.
حجت الاسلام رحمانی تأکید کرد: زیارت با این ویژگیها، «انسان را به حرکت، شجاعت، اعتماد به نفس و قدرت میرساند». زائر در مقابل دشمنان «پشتش به یک کوه بند است» و در مسیر هدایت و رشد «هیچ وقت دچار افسردگی، ناراحتی، نگرانی، خوف و ترس نمیشود»، زیرا «آن امام او را در این مسیر هدایت خواهد کرد».
وی افزود: این زیارت «هر دفعهاش انسان را فرسنگها جلو میبرد، فرسنگها قدرت میدهد و تواناییهای زیادی به حرکت انسان در مسیر رشد، حرکتهای اجتماعی و سیاسی و مبارزه با استکبار عنایت میکند».
چگونگی معرفی زیارت به نسل جوان
حجت الاسلام رحمانی به چگونگی معرفی زیارت به نسل جوان برای «خارج شدن از سطحینگری» پرداخت و سه راهکار اصلی را مطرح کرد. نکته نخست را «معرفی زیارت اصیل» عنوان کرد و بیان داشت: باید به نسل جوان توضیح داد که زیارت «صرفاً رفتن و دیدن یک قبر یا در و دیوار یا اینها نیست»، بلکه «درک حضور امام، ارتباط و ملاقات با او و در پیوند با امام، رشد انسان را به دنبال دارد»، همان «نکات زیارت اصیل» که پیشتر ذکر شد.
وی نکته دوم و بسیار مهم را «امامشناسی برای نسل جوان» دانست و اظهار داشت: جوانان باید امام را «آنطوری که هست و الگوی جامعه است» بشناسند. امام «حضور فعال در جامعه دارد»، «نقش مهم و مؤثر در جامعه دارد»، در مسیر «مبارزه با استکبار بهشدت نقش دارد» و در «ایجاد وحدت بین مسلمین و شکلگیری محور اتحاد» بسیار مهم است و باید به این نکته برسند که امام در عین «مبارزه با طاغوت و کوتاه نیامدن در برابر آن»، «در مقابل مسلمین و مؤمنین به عنوان یک محور و یک پدر و محور وحدت» نقش ایفا میکند.
این استاد سطوح عالی حوزه برای «امامشناسی صحیح و آگاهی از مقام و تاریخ امام»، مطالعه کتابهای «انسان ۲۵۰ ساله» و «همرزمان حسین» از مقام معظم رهبری را «برای بهتر شدن نگاه نسبت به سیره سیاسی و نقش ائمه (علیهم السلام)» به همه دوستان پیشنهاد کرد.
حجت الاسلام رحمانی نکته سوم برای آشنایی نسل جوان را «بیان کارکردهای زیارت» برشمرد و این کارکردها را به بیان رهبری شامل «توسل و پیوند با امام»، «رفع حاجتها و مشکلات»، «کسب قدرت روحی» که موجب «استقامت در مقابل مشکلات، سختیها و دشمنان» میشود، «طهارت روحی» که «قلب را آرام و لطیف میکند»، «آرامش روحی»، «عزت نفس و قدرت در مقابل دشمنان و سختیها» و نیز «برطرف شدن حاجتها» دانست.
وی گفت: اگر این کارکردها «بیان و لمس شود» و جوان «با حضرت مناجات کند»، «پیوند قلبی، طهارت روح و آرامش روحی شکل بگیرد»، «عزت نفس و قدرت در مقابل دشمنان و سختیها ایجاد شود»، در مجموع «نسل جوان با حقیقت و آثار زیارت بیشتر آشنا خواهد شد».
نقش زیارت در تقویت وحدت اسلامی
حجت الاسلام رحمانی در بخش پایانی سخنان خود، به «نقش زیارت در تقویت وحدت اسلامی» پرداخت و اظهار داشت: ما «امام (علیهم السلام) را محور وحدت جامعه اسلامی در مقابل کفر، استکبار و طاغوت» میبینیم و این نکتهای «بسیار مهم» است.
این استاد سطوح عالی حوزه با اشاره به سیره اهلبیت (علیهمالسلام)، بهویژه رفتار امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) در برابر معاویه، تأکید کرد که ائمه اطهار همواره «محور وحدت جامعه اسلامی» بودهاند.
وی با ذکر تلاشهای معاویه برای ایجاد اختلاف و حتی جنگ میان امام حسین (ع) و اهل سنت مدینه، خاطرنشان کرد که حضرت هیچگاه چنین فتنههایی را همراهی نمیکردند و به گفته وی، حتی هنگامی که برخی از اهل سنت مدینه در ماجرای تشییع پیکر مطهر امام حسن (ع) دست به تیراندازی زدند، امام حسین (ع) با درایت و صبوری پاسخ ندادند، چرا که این درگیریها به سود طاغوت زمان، یعنی معاویه، تمام میشد. از همینرو، حضرت با حفظ وحدت، مبارزهای عمیقتر و هوشمندانهتر را علیه حکومت جور سامان دادند.
حجتالاسلام رحمانی تأکید کرد: این جمله لطیفی است که «امام (علیهم السلام) محور وحدت جامعه است در مبارزه با استکبار و هدایت جامعه».
بر همین اساس، اگر «زیارت با معنای درست و امامشناسی صحیحش» در جامعه گسترش یابد، «موجب وحدت جامعه مسلمین» خواهد شد.
وی همچنین با اشاره به نمونههایی چون امام رضا (ع) و سیدالشهدا (ع)، تصریح کرد که این بزرگان نهتنها محور وحدت جامعه اسلامی، بلکه «محور وحدت جهان اسلام» هستند و حضور همه فرق اسلامی و دلدادگان پیامبر اکرم (ص) در زیارتهای این بزرگان، گواه روشنی بر این واقعیت است.
حجتالاسلام رحمانی حرکت عظیم اربعین را نیز نمونهای بینظیر از وحدت دانست و گفت: در این راهپیمایی، از هر قشر، اندیشه، جریان و تفکری حضور دارند. او این پدیده را «جریان قدرت اسلامی، قدرت جهان اسلام و جلوه وحدت در جهان اسلام» خواند.
وی در پایان با تأکید بر نقش محوری زیارت در ایجاد وحدت، اظهار داشت: یکی از مهمترین کارکردها و جایگاههای زیارت، «تقویت وحدت جهان اسلام بر محور اهلبیت (علیهمالسلام) در مقابله با استکبار، طاغوت و چالشهای اجتماعی» است که علت اصلی این وحدت «شخص امام» است که چه در دوران حضور ظاهری و چه در عصر غیبت، با هدایت باطنی و پیوند قلبی با دلهای مؤمنان، «مسیر وحدت و هدایت جامعه اسلامی» را همواره زنده نگاه داشتهاند.