زبان حامل ارزشهای فرهنگی یک ملت است

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، دکتر علیرضا حسینی پاکدهی استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در دوره مهارت افزایی پیشرفته خبری خبرگزاری رسا، زبان را هویت فرهنگی هر کشوری دانسته و افزود: زبان رکن اساسی هر فرهنگ است به طوری که بخش اعظم فرهنگ ملت های مختلف از طریق زبان آنها شناخته میشود زبان نه تنها یک مجموعه از واژهها است، بلکه حامل ارزشهای فرهنگی و تاریخی یک ملت است.
وی ادامه داد: برای ارتباط گیری در عرصه بین الملل باید زبان های مختلف را بشناسیم و از آن استفاده کنیم و اگر میخواهیم دیگران به زبان فارسی احساس نیاز و در نهایت از آن استفاده کنند باید تولید اندیشه صورت بگیرد، در این زمان میتوانیم تأثیر گذاری خوبی در جهان داشته باشیم.
حسینی پاکدهی به اهمیت ارتباط در زبانهای مختلف اشاره کرده و ابراز داشت: در ارتباط متقابل آنچه که تعیین کننده است حس نیاز به زبان های مختلف است و در این مقطع یا باید به خود کفایی رسیده و یا با قرض گرفتن از زبانهای مختلف از آنها استفاده کنیم که این مورد دوم مطلوب نیست.
استاد علوم ارتباطات با ابراز تأسف از ورود الفاظ خارجی به زبان فارسی، اظهار داشت: استفاده از زبان غیربومی میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ یکی از مهمترین دلایل، کسب منزلت است، که برخی از افراد یا جوامع، به منظور نشان دادن وضعیت اجتماعی خود، از زبانهای دیگر استفاده میکنند و این کار میتواند هم بهصورت زبانی و هم عملی به تحقیر زبان مادری و فرهنگ خودشان منتهی شود؛ به عبارت دیگر، این رفتار نشاندهنده برتری دادن به زبانی است که از آن استفاده میکنیم.
مطبوعات: قلب ارتباط جمعی
وی رسانه را یکی از ابزار انتقال فرهنگ دانسته و تصریح کرد: مطبوعات به عنوان مظهر تمام وسایل ارتباط جمعی شناخته میشود؛ امروزه رسانهها از قواعد مطبوعاتی استفاده میکنند و حتی در فرآیندهای نوشتاری خود از اصول و قواعد روزنامه نگاری بهره میگیرند.
حسینی پاکدهی درباره سطوح مختلف نویسندگی ابراز داشت: نکته قابل توجه در نوشتار این است که نوشتهها به لحاظ مفهومی باید در حد وسط قرار گیرند؛ یعنی باید به گونهای نوشته شوند که هم مخاطبان عمومی را جذب کنند و هم افراد متخصص را ترغیب کنند؛ در این فضا، نباید از پیچیدگیهای زبانی یا مفهومی استفاده کنیم که باعث سردرگمی مخاطب شود، بلکه باید متن به گونهای باشد که راحت و روان خوانده شود و در عین حال، نیازهای مخاطب را برآورده کند.
اصول نگارش مؤثر
وی با بیان نگارش مؤثر و اصول آن ادامه داد: درستی و صحت محتوا در نگارش موثر بسیار مهم است، یعنی نوشته باید هم از لحاظ محتوا و هم از نظر شیوه و شکل نگارش صحیح باشد؛ کوچکترین بیدقتی میتواند معنا را تغییر دهد و منجر به برداشت اشتباه از مطالب شود.
حسینی پاکدهی افزود: شناخت فرم و قالب مناسب برای نوشتن در کنار محتوای درست، تأثیر زیادی در موفقیت نگارش خواهد داشت، چرا که اگر محتوای درست در کنار قالب نادرست به کار رود چه بسا فرم نادرست مطالب باعث از بین رفتن تأثیر محتوای درست میشود.
وی ادامه داد: اصل بعدی که باید رعایت شود شفافیت و وضوح در کلام است؛ نوشتار ما باید برای همه افراد بهطور شفاف و واضح قابل درک باشد چون وضوح یکی از ارکان اصلی نگارش است و اگر مطالب ما به طور شفاف بیان نشود مخاطب از آن خسته شده و با مطلب ارتباط نمیگیرد و همین امر موجب دل زدگی مخاطب میشود.
استاد علوم ارتباطات، به اهمیت زمان در نگارش پرداخت و افزود: نکته دیگری که میتوان به آن اشاره کرد به موقع و به هنگام بودن است، یعنی نوشته باید در زمانی مناسب و با توجه به شرایط و نیازهای مخاطب نوشته شود تا تأثیر بیشتری داشته باشد در غیر این صورت مطلب تاریخ گذشته اهمیتی برای مخاطب نخواهد داشت، باید گفت در نهایت هدف از نگارش انتقال درست پیام به مخاطب است و این هدف تنها زمانی محقق میشود که اصول نگارش بهدرستی رعایت شده و متن بهطور کامل و شفاف به نگارش درآید.
اصول نظری راهنمای درست نویسی
وی در ادامه اهمیت درست نویسی را خاطر نشان کرده و افزود: اصل رعایت موازین دستوری زبان، اولین اصلی است که میتوان به آن اشاره کرد؛ از آنجایی که کوچکترین ابزار انتقال پیام در فارسی جمله است، انتخاب چند کلمه از زبان و استفاده آن در جمله با توجه به مبنای دستور زبان مهم است و اصل بعدی رعایت حد و استقلال واژه ها است، با توجه به این که واژهها بی معنا نیستند و هر یک از کلمات در جمله هم معنایی دارند بنابراین معنی هر واژه و نقش دستوری آن واژه در داخل جمله دو مؤلفه مهم در انتقال پیام هستند.
حسینی پاکدهی ادامه داد: رعایت آسان نویسی و آسان خوانی، پیروی نوشتار از گفتار دو اصل بعدی هستند که باید بیان کرد؛ در پیروی نوشتار از گفتار باید گفت تا جایی که امکان دارد همانگونه که الفاظ تلفظ میشوند به همان صورت هم نوشته شوند.
استاد علوم ارتباطات با بیان بقیه اصول درست نویسی ادامه داد: اصل بعدی رعایت استفاده از آشناترین شکل واژه است که در برخی موارد اختیار اشهر هم نامیده میشود؛ در این اصل ریشه واژه، ترکیب واژه و معنای واژه در اختیار اشهر تاثیر دارد، بنابراین مبنا در این زمینه متخصصان زبان شناسی و ادبیات هستند.
وی در ادامه افزود: اصل رعایت پرهیز از التباس وآمیختگی به این معناست که باید نوشتار واژهها به گونهای باشد تا با واژههای دیگر اشتباه گرفته نشوند، آمیخته شدن و ملبس شدن الفاظ در نهایت موجب دگرگونی میشود؛ اصل بعدی رعایت یکنواختی قواعد است، یعنی اگر اعتقاد ما بر این بود که کلمه رئیس شکل صحیح نوشتار این کلمه است پس باید در همه جا به همین شکل نوشته شود و اگر اعتقاد داریم که رییس نوشتار صحیح این کلمه است پس باید به همین نحو بنویسیم.