لزوم تحول بنیادین در نظام آموزشی حوزه برای دستیابی به فقه حکومتی و نظام‌ساز

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سید محمدهادی پیشوایی در هم‌اندیشی علمی «بررسی ظرفیت نظام آموزشی حوزه در دستیابی به فقه حکومتی و فقه نظام‌ساز» که صبح امروز به همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) برگزار شد، به تبیین مهم‌ترین نکات بیانیه اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره فقه تمدن‌ساز پرداخت و بر ضرورت ایجاد تحولات عمیق در نظام آموزشی حوزه برای تحقق فقه حکومتی و فقه نظام‌ساز تأکید کرد.

وی با اشاره به پیام رهبر انقلاب به مناسبت همایش صدسالگی بازتأسیس حوزه علمیه قم گفت: رهبر معظم انقلاب در این بیانیه جمع‌بندی ارزشمندی از مباحث پیشین خود در حوزه فقه تمدن‌ساز ارائه و بر این نکته تأکید کردند که نظام فقهی کنونی اگرچه توانسته است نقش مهمی در اداره کشور ایفا کند اما فاصله زیادی با وضعیت آرمانی دارد که باید به آن رسید.

حجت الاسلام پیشوایی افزود: این فاصله بیانگر ضرورت انجام تحولی بنیادین و همه‌جانبه در نظام آموزشی حوزه است تا فقه کارآمد، متناسب با نیازهای پیچیده نظام اسلامی و چالش‌های روز جامعه به شکل نظام‌مند و علمی تولید و عرضه شود.

ضرورت توجه به مبانی علمی اصول فقه در آموزش حوزه

حجت‌الاسلام پیشوایی به یکی از نکات مهم پیام رهبر معظم انقلاب اشاره کرد که کمتر به آن توجه شده است و توضیح داد: گاهی در حوزه، اصول فقه به عنوان دانشی مستقل و بدون مبانی مورد تدریس قرار می‌گیرد؛ در حالی که اصول فقه دارای مبانی نظری عمیق و گسترده‌ای است که فهم و تعمق در آن‌ها می‌تواند مسیر رسیدن به فقه نظام‌ساز را هموارتر کند. این نگاه به مبانی علمی و فلسفی اصول فقه می‌تواند به طلاب کمک کند تا با دیدی عمیق‌تر و علمی‌تر به مسایل فقهی نگاه کنند و فقه را در خدمت نظام‌سازی و مدیریت کلان کشور به‌کار گیرند.

وی همچنین به موضوع مهم دیگری در پیام رهبر انقلاب اشاره کرد و گفت: فقدان بحث دقیق و منسجم درباره موضوع‌شناسی در فقه یکی از کاستی‌های مهم نظام آموزشی حوزه است که باید به آن توجه ویژه شود.

حجت الاسلام پیشوایی با تأکید بر این‌که موضوع‌شناسی به معنای دقیق و صحیح شناخت موضوعات فقهی و انطباق آن‌ها با واقعیت‌های روز جامعه است، افزود: بی‌توجهی به این بحث باعث می‌شود که فقه نتواند پاسخگوی نیازهای متنوع و متغیر جامعه اسلامی باشد و در نتیجه اثرگذاری خود را در سطح کلان نظام اسلامی از دست بدهد.

حجت‌الاسلام پیشوایی در ادامه سخنان خود بر ضرورت بازنگری و ارتقاء روش‌ها و محتواهای آموزشی حوزه تأکید کرد و اظهار داشت: برای تحقق فقه نظام‌ساز و فقه حکومتی، لازم است نظام آموزشی حوزه با رویکردی نوین، علمی و جامع به تربیت طلاب بپردازد تا بتواند در حل مسائل پیچیده و مدیریت کلان کشور نقش مؤثری ایفا کند.

حمایت نهادهای حوزوی، شرط تحقق فقه تمدن‌ساز

وی افزود: توجه به مبانی علمی اصول فقه، پررنگ کردن بحث موضوع‌شناسی و تعیین اولویت‌های علمی از جمله محورهای اساسی هستند که باید در نظام آموزشی حوزه تقویت شوند.

حجت‌الاسلام پیشوایی در پایان یادآور شد که تحقق این اهداف نیازمند حمایت، عزم جدی و همکاری همه نهادهای مرتبط با حوزه‌های علمیه است تا فقه تمدن‌ساز به عنوان موتور محرک پیشرفت و توسعه نظام اسلامی به درستی نقش خود را ایفا کند.