نقشه راه اقتدار ایران در بیانات رهبر معظم انقلاب

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی بار دیگر بر اهمیت اتحاد ملی و نقش اساسی آن در تحقق استقلال و اقتدار کشور تأکید دارند. ایشان با تبیین دقیق شرایط کنونی ایران و جهان نشان دادند که تقویت انسجام داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و فکری ملت راهبردی حیاتی برای مواجهه با تهدیدات خارجی و چالش‌های داخلی است. در این میان جایگاه نخبگان، فرهیختگان و حوزه‌های علمیه در تثبیت وحدت ملی و تحقق راهبرد «قوی شدن» اهمیت ویژه‌ای دارد که شایسته بررسی دقیق است.

عوامل تقویت اتحاد ملی در بلندمدت

رهبر معظم انقلاب بارها اشاره کرده‌اند که اتحاد ملی تنها با احساس مسئولیت جمعی، پایبندی به ارزش‌ها و پرهیز از اختلافات مخرب حاصل می‌شود. مهم‌ترین عواملی که می‌تواند اتحاد ملی را در بلندمدت تقویت کند، از چند بعد قابل تبیین است:

1. پایبندی به اصول و ارزش‌های انقلاب و اسلام: پایبندی به مبانی دینی و ارزش‌های اخلاقی مهم‌ترین پیوند میان اقشار مختلف جامعه است. وقتی افراد فارغ از گرایش‌های سیاسی به اصول اساسی انقلاب و اسلام معتقد باشند زمینه همدلی و وفاق ملی شکل می‌گیرد.

2. ترویج مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مشارکت فعال: انسجام ملی با ارتقای حس مسئولیت فردی و جمعی تقویت می‌شود. هنگامی که شهروندان و نهادها نسبت به سرنوشت کشور و آینده نسل‌های بعد مسئولیت داشته باشند، اختلافات سلیقه‌ای و حزبی کمتر به بحران تبدیل می‌شود.

3. تقویت ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی: استقلال اقتصادی و توانمندی‌های داخلی یکی از مهم‌ترین پایه‌های اتحاد ملی است. وقتی مردم احساس کنند که کشور قادر به مدیریت منابع و دستاوردهای ملی است اعتماد عمومی افزایش می‌یابد و زمینه وفاق ملی مستحکم‌تر می‌شود.

4. مبارزه با فساد و تبعیض: عدالت اجتماعی و شفافیت مدیریتی، انسجام ملی را تضمین می‌کند. هر گونه احساس تبعیض یا ناکارآمدی در نهادهای اجرایی می‌تواند شکاف اجتماعی ایجاد کند در حالی که اصلاح ساختارها و پاسخگویی مسئولان موجب تقویت اعتماد و اتحاد عمومی می‌شود.

نقش نخبگان در تحکیم وحدت ملی

رهبر معظم انقلاب بارها بر نقش ویژه نخبگان و فرهیختگان در تحکیم وحدت ملی تأکید داشته‌اند. نخبگان به‌ویژه در حوزه علم، فرهنگ و سیاست می‌توانند با دو اقدام اساسی زمینه وفاق ملی را تقویت کنند:

• نقش الگویی: نخبگان باید با رعایت اخلاق، صداقت علمی و انسجام فکری، الگوی جامعه باشند. رفتار حرفه‌ای و مسئولانه آنان اعتماد عمومی را افزایش داده و اختلافات اجتماعی و سیاسی را کاهش می‌دهد.
• نقش مشورتی و هدایتگر: فرهیختگان در بخش‌های علمی، اقتصادی و فرهنگی می‌توانند به دولت و نهادهای تصمیم‌گیر مشاوره داده و راهکارهای علمی و عملی برای مقابله با چالش‌ها ارائه کنند. این کمک از تفرقه و تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای جلوگیری کرده و انسجام ملی را تقویت می‌کند.

راهبرد «قوی شدن» و ابعاد آن در عرصه داخلی و خارجی

رهبر معظم انقلاب راهبرد «قوی شدن» را به‌عنوان جایگزین مذاکره تحت فشار معرفی کرده‌اند. این راهبرد ابعاد گسترده داخلی و خارجی دارد:

1. در عرصه داخلی:

• توانمندی علمی و فناوری: توسعه فناوری‌های نوین، به ویژه فناوری‌های راهبردی مانند هسته‌ای، فضایی و نظامی، پایه‌ای برای استقلال کشور است.
• قدرت اقتصادی و زیرساختی: تقویت اقتصاد مقاومتی، تولید داخلی و کاهش وابستگی به منابع خارجی کشور را در برابر فشارهای خارجی مقاوم می‌کند.
• تقویت سرمایه انسانی: آموزش، پژوهش و ارتقای مهارت‌های نیروی انسانی پایه‌ای برای تحقق اقتدار ملی است.

2. در عرصه خارجی:

• بازدارندگی و اقتدار منطقه‌ای: کشوری که دارای توانمندی‌های علمی، نظامی و اقتصادی باشد، قدرت چانه‌زنی و تاثیرگذاری در مذاکرات بین‌المللی را افزایش می‌دهد.
• دیپلماسی مستقل و هوشمندانه: قدرت داخلی به کشور اجازه می‌دهد در تعامل با دیگر کشورها بر اساس منافع ملی و نه فشار خارجی تصمیم‌گیری کند.

تقویت راهبرد «قوی شدن»

راهکارهای عملی برای تقویت این راهبرد شامل: سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، حمایت از صنایع استراتژیک، ارتقای توان علمی دانشگاه‌ها و نهادهای تحقیقاتی و تقویت هماهنگی میان بخش‌های اقتصادی، علمی و فرهنگی است. همچنین توجه به آموزش و تربیت نسل جوان و ایجاد فرصت‌های شغلی و پژوهشی از مهم‌ترین ابزارهای تحقق این هدف است.

رهبر معظم انقلاب پیام روشنی به جامعه علمی و فرهیخته کشور دارند: تلاش علمی و پژوهشی، تقویت ظرفیت‌های داخلی و خدمت به ملت اولویت اصلی شماست. جامعه علمی وظیفه دارد نه تنها در مرزهای دانش حرکت کند بلکه دستاوردهای خود را به گونه‌ای توسعه دهد که کشور را از وابستگی و فشارهای خارجی بی‌نیاز سازد. این پیام هم مسئولیت و هم فرصت بزرگی برای نخبگان کشور است.

وظیفه فرهیختگان در قبال این تأکید، چندوجهی است:

• تولید دانش کاربردی و انتقال آن به صنایع و بخش‌های اقتصادی: نخبگان باید دانش نظری خود را به محصولات و خدمات عملیاتی تبدیل کنند که بتواند نیازهای کشور را تأمین کند.
• تقویت روحیه خودباوری و استقلال فکری در جامعه: دانشمندان و اساتید دانشگاه باید الگوهایی از خودباوری، پشتکار و مسئولیت‌پذیری ارائه دهند.
• مشاوره و راهبری سیاست‌گذاران: ارائه تحلیل‌های دقیق و مستند برای تصمیم‌سازی مانع از اتخاذ تصمیمات نسنجیده و آسیب‌زا می‌شود.

نقش حوزه‌های علمیه در تبیین دستاوردها و تقویت وحدت

حوزه‌های علمیه به‌عنوان نهادهای فرهنگی و آموزشی نقشی ویژه در تبیین دستاوردهای کشور دارند. آنان می‌توانند:

• تبیین دستاوردهای علمی و فناوری برای افکار عمومی: با بیان دستاوردهایی مانند فناوری هسته‌ای و فضایی، حوزه‌های علمیه می‌توانند مردم را نسبت به پیشرفت‌های ملی آگاه و افتخارآفرین کنند.
• تقویت گفتمان وحدت‌آفرین: حوزه‌های علمیه با تبلیغ اخلاق اسلامی، همبستگی ملی و پرهیز از تخریب سیاسی و اجتماعی، می‌توانند زمینه وفاق اجتماعی را تقویت کنند.
• پرورش نسل جوان با روحیه مسئولیت‌پذیری: آموزش جوانان بر اساس ارزش‌های دینی و ملی آنان را آماده مشارکت مؤثر در جامعه و تحقق راهبرد «قوی شدن» می‌کند.

جمع‌بندی

بیانات رهبر معظم انقلاب تصویری روشن از راهبردهای ملی و مسیر پیشرفت کشور ارائه می‌دهد. اتحاد ملی، مشارکت فعال نخبگان، تقویت توان داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی، محورهای اصلی این مسیر هستند. نخبگان و فرهیختگان با ایفای نقش الگویی و مشورتی خود، و حوزه‌های علمیه با تبیین دستاوردها و گفتمان وحدت‌آفرین می‌توانند زمینه تحقق اهداف کلان کشور را فراهم کنند. در نهایت مسیر تقویت اتحاد و استقلال، نیازمند همدلی، دانش و مسئولیت‌پذیری همه اقشار جامعه است و بی‌تردید راهبرد «قوی شدن» عامل اصلی تضمین اقتدار و عزت ملی خواهد بود.