سکوت هرات پابرجاست؛ خاموشی اینترنت افغانستان ادامه دارد

از عصر روز هفتم مهر که اینترنت افغانستان به‌طور کامل قطع شد، کانال‌های تلگرامی اعلام نرخ «دلار تهران» فعالیت خود را متوقف کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تا ساعت 11 صبح امروز هشتم مهر، هیچ‌یک از کانال‌های شاخص که هر روز از ساعات ابتدایی صبح تا پایانی شب به انتشار لحظه‌ای قیمت ارز مشغول بودند، به روال گذشته بازنگشته‌اند.

البته از ساعت 11:15 دقیقه یکی از کانال‌های شاخص «دلار تهران» بار دیگر اعلام نرخ را آغاز کرده است؛ احتمالاً گردانندگان این کانال با تغییر سرور یا استفاده از مسیرهای جایگزین، مجدداً به اینترنت دسترسی پیدا کرده‌اند. با این حال، کانال‌هایی که به‌طور ویژه قیمت هرات را منتشر می‌کردند، همچنان در سکوت کامل به‌سر می‌برند.

تحلیل‌ها نشان می‌دهد این سکوت ادامه‌دار، ضربه‌ای به ساختار اتاق‌های فرمان ارزی خارج از مرزهاست؛ همان شبکه‌هایی که با انتشار نرخ‌های دقیقه‌ای و سفارش‌شده در تلگرام و اینستاگرام، نبض بازار را در دست می‌گیرند و جیب خود را از جیب مردم پر می‌سازند. بسیاری از این کانال‌ها نه در خیابان فردوسی، بلکه هزاران کیلومتر آن‌سوتر و با سرورهایی در خاک آمریکا یا کشورهای فاقد محدودیت ارزی اداره می‌شوند.

تجربه بازار ارز نشان داده، نرخ‌های غیررسمی این کانال‌ها حتی بدون پشتوانه معامله واقعی، در تعیین قیمت صرافی‌ها نقش پیدا می‌کند. این روش، بازار را در معرض علامت‌دهی‌های ساختگی قرار می‌دهد و آرامش روانی جامعه را نشانه می‌گیرد.

متوقف شدن چنین جریان‌هایی ولو به‌دلیل اختلال فنی در کشور همسایه نشان می‌دهد چه میزان بازارسازی ارزی به زیرساخت‌های مجازی خارج از کشور وابسته است.

تا زمانی که فاصله بین نرخ‌های رسمی و غیررسمی پابرجاست، هر کانال تلگرامی شاخص می‌تواند با چند میلیون دنبال‌کننده، رقم دلار را بالا و پایین کند و سودهای نجومی به جیب بزند.

ادامه قطع اینترنت افغانستان، فعلاً این بازیگردانان را زمین‌گیر کرده است اما کارشناسان هشدار می‌دهند بازگشت ناگهانی آن‌ها، دوباره موج‌های روانی و التهاب را به بازار ارز تزریق خواهد کرد.