منظومه فکری رهبر انقلاب، پیوند عقلانیت دینی و مردمسالاری اصیل اسلامی است

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین سعید صلح میرزایی عضو مجلس خبرگان رهبری در گفتوگوی پیرامون مبانی فکری رهبر معظم انقلاب اظهار داشت: این منظومه فکری همچنان زنده و پویاست و بسیاری از دلها در سراسر جهان اسلام و حتی فراتر از آن به آن جذب میشوند، این منظومه نهتنها طراوت خود را از دست نداده بلکه بهگونهای است که همواره قابلیت الهامبخشی برای جوامع دینی و عدالتخواه دارد.
وی افزود: آیتالله خامنهای بر اساس همین منظومه فکری دینی جامعه را هدایت و مدیریت میکنند. در واقع دو مفهوم اصلی در این منظومه یعنی «منظومه معرفتی» و «منظومه ارزشی» بهصورت شبکهای با یکدیگر در ارتباطاند و سیاستهای رفتاری رهبر معظم انقلاب از دل همین دو بخش بیرون میآید.
حجت الاسلام و المسلمین صلحمیرزایی خاطرنشان کرد: رهبر انقلاب در یکی از سخنرانیهای تلویزیونی خود در ایام کرونا فرمودند که همه معارف اسلامی را میتوان در سه بخش دستهبندی کرد؛ منظومه معرفتی، منظومه ارزشی و منظومه احکام. اگر این تقسیمبندی را مبنا قرار دهیم، «مبانی فکری» در منظومه معرفتی جای میگیرند، «آرمانها و مأموریتهای کلان» در منظومه ارزشی و «سیاستهای رفتاری» در منظومه احکام.
مردمسالاری دینی؛ ستون سیاست رفتاری رهبر معظم انقلاب
وی با اشاره به منطق تصمیمگیری رهبر انقلاب اسلامی اظهار داشت: یکی از مهمترین مؤلفههای سیاست رفتاری در اندیشه امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب پایبندی و تعهد به مردمسالاری دینی است. مردمسالاری دینی صرفاً مشارکت انتخاباتی نیست، بلکه به معنای فراهم کردن زمینه رشد، تجربه و مسئولیتپذیری مردم است.
عضو مجلس خبرگان رهبری تأکید کرد: امام و رهبر انقلاب همواره با هرگونه رفتار خشن و انقلابینما برای ایجاد تحول اجتماعی مخالف بودهاند و معتقدند راه اصلاح عبور از مسیر مردم است.
حجت الاسلام و المسلمین صلحمیرزایی در تبیین این موضوع به نقل از رهبر انقلاب گفت: آیتالله خامنهای در دیدار با نلسون ماندلا پس از بازگشت وی از زندان فرموده بودند که «الگوی امام خمینی(ره) الگویی است که مردم با بدنهایشان به میدان آمدند» و همین الگو بود که موجب شد ملت آفریقای جنوبی با حضور میلیونی خود نظام نژادپرست را سرنگون کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: این نمونه نشان میدهد که رهبر انقلاب مردم را صاحبان حقیقی کشور میدانند و بر این باورند که مردم باید در تعیین سرنوشت خود، حاکمان و مسیر آینده نقشآفرینی کنند.
وی اضافه کرد: از نگاه رهبر انقلاب انسان موجودی آزاد و عاقل است و دین برای هدایت و رشد او نازل شده است؛ بر همین اساس، تصمیمات سیاسی و اجتماعی ایشان در پرتو احترام به کرامت انسانی و عقلانیت دینی قابل تبیین است.
احترام واقعی به آرای مردم
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه سخنان خود تصریح کرد: یکی از جلوههای روشن باور به مردم در رفتار امام خمینی(ره) و رهبر انقلاب، تأکید مکرر بر نقش آرای عمومی است.
وی اظهار داشت: در متن تمام احکام تنفیذ ریاستجمهوری که از سوی امام و آیتالله خامنهای صادر شده عبارت «به تبعیت از آرای عمومی» آمده است؛ عبارتی که نه تعارف بلکه بیان یک اصل محوری در اندیشه سیاسی ایشان است.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: حتی در شرایطی که رهبر انقلاب با نظر مردم در موضوعی خاص موافق نبودهاند اگر آن موضوع از مسائل حیاتی و اضطراری کشور نبوده ایشان تبعیت از رأی مردم را مقدم دانستهاند. این روحیه نشاندهنده باور عمیق رهبر انقلاب به کرامت انسان و حق انتخاب مردم است؛ حقی که از نگاه دینی ریشه در آیات مربوط به کرامت انسان دارد.
حجت الاسلام و المسلمین صلحمیرزایی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب با این نگاه به مردم فرصت تجربه میدهند تا خود در فرآیند رشد سیاسی و اجتماعی قرار گیرند.
وی به عنوان نمونه به پرونده مذاکرات هستهای اشاره کرد و گفت: شاید تجربه برجام هرچند پرهزینه برای بصیرت مردم و تقویت اعتماد به راه اصیل انقلاب برکاتی داشت؛ زیرا رهبر انقلاب حتی در چنین مواردی اجازه میدهند مردم در میدان تجربه به درک عمیقتری از واقعیتها برسند.
شنیدن صدای مخالفان و احترام به تنوع دیدگاهها
وی در ادامه با اشاره به اهمیت شنیدن صدای اقشار مختلف مردم اظهار داشت: رهبر انقلاب نهتنها شنیدن صدای موافقان بلکه شنیدن سخن مخالفان را نیز حق مردم میدانند.
عضو مجلس خبرگان رهبری یادآور شد: در یکی از دیدارهای فرهنگی یکی از کارگردانان سینما با صراحت به رهبر انقلاب گفت که شما رهبر همه مردم ایران نیستید چون افرادی با ظاهر یا سبک زندگی متفاوت در دیدارها حضور ندارند. رهبر انقلاب بدون هیچ واکنشی به ظاهر تند این سخن، فرمودند: «بدانید من همه مردم ایران را دوست دارم، با هر قیافه و هر قشری. هر شب برای همه مردم دعا میکنم.»
وی افزود: این رفتار، نشانه عمق اخلاق سیاسی و مدارای رهبر انقلاب است که حتی در مقابل نقدهای مستقیم به جای پاسخ دفاعی بر محبت و وحدت ملی تأکید میکنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در حکم انتصاب مدیرمسئول روزنامه اطلاعات نیز تأکید کردهاند که «روزنامه اطلاعات باید صدای بخشی از ملت بماند»؛ این تعبیر آشکارا نشان میدهد که ایشان وجود رسانههایی با دیدگاههای گوناگون را به رسمیت میشناسند و معتقدند نظام اسلامی باید صداهای متنوع مردم را بشنود.
فقه جواهری؛ بنیان عقلانیت و قانونمداری
حجت الاسلام و المسلمین صلح میرزایی تصریح کرد: از دیگر سیاستهای رفتاری تأثیرگذار رهبر انقلاب پایبندی عمیق ایشان به فقه جواهری است. صلحمیرزایی اظهار داشت: فقه جواهری سرشار از ظرفیتهای عقلانی و اصلاحگرانه است و عنصر «مصلح» در این فقه نقشی کلیدی دارد.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: عقلانیت برخاسته از فقه جواهری موجب میشود رهبر انقلاب تصمیمات خود را بر اساس مصالح واقعی و با رعایت دقیق ضوابط شرعی و قانونی اتخاذ کنند.
وی با اشاره به اهمیت قانونگرایی در اندیشه رهبری گفت: پایبندی به قانون بهویژه قانون اساسی یکی از شاخصترین ویژگیهای مدیریتی ایشان است. رهبر انقلاب از ورود به جزئیات اجرایی خودداری میکنند، زیرا این شیوه برخاسته از همان فهم فقهی است که به تفکیک مسئولیتها و اعتماد به مدیران معتقد است.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: رهبر انقلاب بارها تصریح کردهاند که «من مدیر اجرایی نیستم» و حق دخالت مستقیم در امور اجرایی را برای خود قائل نیستند، مگر آنکه اصل انقلاب یا استقلال کشور در معرض تهدید باشد.
حجت الاسلام و المسلمین صلحمیرزایی یادآور شد: رهبر انقلاب حتی درباره نهادهایی که مستقیماً منصوب ایشاناند، مانند قوه قضائیه یا صداوسیما از دخالت در برنامهها و تصمیمات جزئی خودداری میکنند و تنها در حد تذکر و هدایت کلان ورود دارند.
اخلاق سیاسی؛ عقلانیت در رفتار و گفتار
وی در ادامه با اشاره به عنصر اخلاق سیاسی در رفتار رهبر انقلاب اظهار داشت: یکی از ارکان ثابت در سیره مدیریتی آیتالله خامنهای رعایت مرزهای اخلاقی در رقابت و تعامل سیاسی است.
حجت الاسلام والمسلمین صلحمیرزایی به نمونهای تاریخی اشاره کرد و گفت: شهید حاج قاسم سلیمانی نیز در دوران مسئولیت امنیتی خود به استناد قاعده «امان» در فقه اسلامی یکی از مخالفان را که درگیر در ناامنیها بود پس از وعده امان آزاد کرد و این رفتار اخلاقی موجب هدایت او شد؛ این همان روشی است که رهبر انقلاب نیز در سطح کلان به آن پایبندند.
وی در پایان تأکید کرد: منظومه فکری رهبر انقلاب ترکیبی از عقلانیت دینی، قانونگرایی، اخلاق و مردممحوری است. این منظومه نه یک نظریه صرفاً انتزاعی بلکه الگویی زنده برای اداره جامعه اسلامی بر اساس ایمان، علم و مردمسالاری است؛ الگویی که امتداد منطقی اندیشه امام خمینی(ره) در عصر حاضر بهشمار میرود.