انتشار مقاله «اصول و شاخصه‌های قرآنی حاکم بر علوم» در دوفصلنامه مطالعات حکمرانی اسلامی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، مقاله‌ای با عنوان «اصول و شاخصه‌های قرآنی حاکم بر علوم با رویکرد مرجعیت علمی قرآن کریم» به قلم مرتضی غرسبان، دانشجوی دکتری دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه تهران، در دوفصلنامه علمی – تخصصی مطالعات حکمرانی اسلامی (دوره اول، شماره نخست، فروردین ۱۴۰۴) منتشر شد.

در این پژوهش، نویسنده با تبیین مفهوم «مرجعیت علمی قرآن کریم» به‌عنوان تأثیرگذاری معنادار و روشمند قرآن بر دانش‌های بشری، تلاش کرده است ابعاد حکمرانی قرآن بر علوم را در چارچوبی نظری و کاربردی بررسی کند.

به گفته‌ نویسنده، رابطه‌ی قرآن و حکمرانی – که از آن با عنوان «حکمرانی قرآنی» یاد می‌شود – از مباحث کلیدی در مطالعات نوین دینی و مدیریتی است و می‌تواند بنیانی تازه برای بازتعریف تعامل دین و علم فراهم آورد.

غرسبان در یافته‌های خود تأکید می‌کند که عرصه‌های حکمرانی قرآن بر علوم را می‌توان در سه حوزه‌ی علوم اسلامی، علوم انسانی و علوم طبیعی جست‌وجو کرد. همچنین، قلمرو حکمرانی قرآن در دو سطح «فراعلم» و «درون‌علم» قابل تحلیل است.

بر اساس نتایج این تحقیق، شاخصه‌های اصلی حکمرانی قرآن بر علوم شامل «اصالت»، «محوریت و معیار بودن»، «اولویت و اولیت» و نیز «استقلال منبعیت قرآن» است. در نتیجه‌ی تحقق این حکمرانی، اصول قرآنی به‌عنوان مبانی جهت‌دهنده و ناظر بر دانش‌های بشری حاکم می‌گردد.

چکیده:

مرجعیت علمی قرآن کریم به معنای اثرگذاری معنادار و روشمند قرآن کریم بر دانش‌های ساخت‌یافته‌ی بشری، در پی حضور اثربخش قرآن کریم در کنار سایر منابع معرفتی در عرصه‌ی علوم و دانش‌های گوناگون می‌باشد. امروزه، بحث حکمرانی، یکی از مباحث مهم و رایج در سطح مدیران و مراکز و مجامع علمی بوده و رابطه‌ی قرآن با حکمرانی، که از آن به «حکمرانی قرآنی» نیز تعبیر می‌گردد، یکی از مباحث قابل طرح و بحث در این حوزه است. براین‌اساس، این پژوهش با عنوان «اصول و شاخصه‌های قرآنی حاکم بر علوم با رویکرد مرجعیت علمی قرآن کریم» در پی تبیین ابعاد حکمرانی قرآن بر علوم با رویکرد مرجعیت علمی قرآن کریم است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، در تبیین اصول و شاخصه‌های قرآنی حاکم بر علوم، می‌توان عرصه‌های حکمرانی قرآن بر علوم را سه عرصه‌ی علوم اسلامی، علوم انسانی و علوم طبیعی دانست؛ همچنین قلمرو حکمرانی قرآن بر علوم در دو سطح فراعلم و درون‌علم، قابل بررسی است. شاخصه‌های حکمرانی قرآن بر علوم عبارتند از: اصالت، محوریت و معیار بودن، اولویت و اولیت، و همچنین استقلال منبعیت قرآن. در نتیجه‌ی حکمرانی قرآن بر علوم، اصول قرآنی بر علوم و دانش‌های بشری حاکم می‌گردد. 

متن کامل این مقاله از طریق پایگاه رسمی دوفصلنامه مطالعات حکمرانی اسلامی در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.