تقریب فراتر از یک پروژه اخلاقی است/ پارادایم «مدیریت اختلاف»؛ جایگزینی برای نگاه نهادزده به مقوله تقریب

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، نماینده مجلس خبرگان رهبری و نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی امروز شنبه در همایش «جایگاه شناسی تقریب مذاهب در شرایط کنونی» بر لزوم ایجاد پارادایم‌های بزرگ گفتمانی در مسئله تقریب مذاهب اسلامی تأکید کرد و به تبیین لایه‌های سه‌گانه وحدت، و عبور از نگاه صرفاً اخلاقی و نهادی به تقریب و حرکت به سوی «تولید قدرت مشترک» و «تمدن‌سازی» پرداخت.

نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی با اشاره به اینکه تقریب ماهیتی فراتر از یک پروژه اخلاقی دارد، اظهار داشت: «تقریب دارای سه لایه اساسی است؛ لایه نخست که جنبه سلبی و امنیتی دارد، شامل نفی تکفیر، نفی تفسیق و مهم‌تر از همه "نفی تضلیل" است.

عضو مجلس خبرگان رهبری با هشدار نسبت به خطر «تضلیل اجتماعی» تصریح کرد: تضلیل بمعنی القای مداوم گمراهی به طرف مقابل است. اگر راهبردی اتخاذ شود که مدام در امت اسلامی به دیگری گفته شود تو گمراهی، دعوای گمراهان شکل می‌گیرد و امتی ساخته نخواهد شد؛ لذا طبق آموزه‌های نهج‌البلاغه باید از تضلیل امت پرهیز کرد.

استاد برجسته حوزه علمیه قم، لایه دوم تقریب را «پذیرش موجودیت طرف مقابل به عنوان عضوی از امت» دانست و افزود: نباید دیگری را «لا شیء و هیچ» انگاشت؛ بلکه باید رکنیت و واقعیت او را پذیرفت.

وی لایه سوم و نهایی را لایه «تمدنی و ساختن» معرفی کرد و گفت: در این مرحله، تقریب از حالت تدافعی خارج شده و به دستگاهی برای تولید قدرت نرم و سخت و همکاری در پروژه‌های کلان نظیر هوش مصنوعی، اقتصاد و امنیت مشترک تبدیل می‌شود.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با نقد پدیده نهاد زدگی در مسئله تقریب گفت: نهادهای تقریبی باید وسیله باشند نه هدف. ما نیازمند گفتمان مدیریت اختلاف برخاسته از قرآن هستیم.

نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح «جغرافیای تقریب» پرداخت و چهار کشور ایران، عربستان، عراق و مصر را هسته مرکزی و تعیین‌کننده دیپلماسی وحدت دانست.

وی با اشاره به تحولات مثبت منطقه خاطرنشان کرد: مصر پس از یک دوره خاموشی، به واسطه حضور شیخ الازهر که نظمی سیستماتیک و اندیشه‌ورز دارد، قدرتمندانه به کارزار تقریب بازگشته است و شیخ الازهر بزرگ‌ترین دفاع را از شیعه به عنوان یک رکن اساسی تقریب انجام داده است؛ کاری که شاید خود ما نتوانستیم به این وضوح تبیین کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی در پایان با تأکید بر اینکه تقریب «نزاع‌ناپذیر» اما «رقابت‌پذیر» است، گفت: رقابت سازنده ذیل عنوان قرآنی «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ» مجاز است تا هر مذهبی ابتکارات خود را برای حمایت از امت و مسائلی چون فلسطین عرضه کند، اما هرگونه نزاعی که ما را از دایره تقریب خارج کند، مردود است.-