هوش مصنوعی فرصتی نوین برای رسانههاست
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست «الزامات استفاده از هوش مصنوعی در فرایندهای خبری؛ از اتاق خبر هوشمند تا سازمان رسانهای دادهمحور» ظهر امروز به همت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و با حضور جمعی از مدیران، کارشناسان رسانه و فعالان حوزه فناوری در محل خبرگزاری رسا برگزار شد.
حسین حقیقت پور رئیس کمیته فنی ستاد رسانه فضای مجازی کشور در این نشست با اشاره به ظرفیتهای گسترده هوش مصنوعی در عرصه رسانه، اظهار داشت: همانگونه که در مواجهه با برخی فناوریهای پیشین تجربه کردهایم ورود بدون آمادگی فنی و غیرفنی به حوزههای نوین میتواند منجر به بروز خطاهای جدی شود. هوش مصنوعی نیز از این قاعده مستثنا نیست و در صورت فقدان ملاحظات لازم مزیتهای آن میتواند به تهدیدی جدی برای رسانهها و افکار عمومی تبدیل شود.
تجربه تلگرام و پیامدهای فقدان حکمرانی هوشمندانه فناوری
وی با اشاره به تجربه تلگرام بهعنوان نمونهای عینی از مواجهه نادرست با فناوری، افزود: این پلتفرم در ابتدا زمینه شکلگیری کاربریها و زیستبومهای متنوع رسانهای را فراهم کرد اما در ادامه نحوه مواجهه با، چالشهای گسترده اجتماعی و رسانهای را به وجود آورد. در موضوع هوش مصنوعی نیز اگر نگاه حکمرانی و راهبردی وجود نداشته باشد با پیامدهای مشابه یا حتی پیچیدهتری روبهرو خواهیم شد.
رئیس کمیته فنی ستاد رسانه فضای مجازی کشور با بیان اینکه فاصله سختافزاری ایران در حوزه هوش مصنوعی با کشورهای غربی قابل توجه است، تصریح کرد: در شرایطی که امکان رقابت سختافزاری در سطح جهانی برای ما محدود است تمرکز اصلی باید بر مدیریت محتوایی، سیاستگذاری هوشمند و استفاده دقیق از ابزارهای نرمافزاری باشد. شتابزدگی در استفاده از ابزارهای تولید روایت مبتنی بر هوش مصنوعی میتواند به کاهش اعتبار رسانهها منجر شود و اعتماد مخاطب را بهشدت تحت تأثیر قرار دهد.

وی با اشاره به آمارهای نگرانکننده درباره خطای خروجیهای هوش مصنوعی گفت: در برخی نمونهها میزان خطای تولید محتوا توسط هوش مصنوعی حتی تا ۸۶ درصد گزارش شده است. این مسئله نشان میدهد که اتکا به خروجی خام این ابزارها بدون نظارت انسانی و تخصصی میتواند آسیبهای جدی به فرآیند اطلاعرسانی وارد کند.
تعمیم دادههای محدود شبکههای اجتماعی و تحریف واقعیتهای اجتماعی
این مقام مسئول همچنین با انتقاد از تعمیم دادههای محدود به کل جامعه، خاطرنشان کرد: در حوزه سبک زندگی گاهی تنها حدود ۱۸ درصد از دادهها از پلتفرمهایی مانند اینستاگرام استخراج میشود اما همین داده محدود به کل جامعه تعمیم داده شده و مبنای سیاستگذاری و تولید محتوا قرار میگیرد. این رویکرد نهتنها علمی و دقیق نیست بلکه میتواند موجب تحریف واقعیتهای اجتماعی شود.
وی با بیان اینکه هوش مصنوعی امروز نقش مهمی در اشراف اطلاعاتی و کشف الگوها ایفا میکند، افزود: در این فضا، اشراف و درک عمیق از دادهها بسیار مهمتر از سرعت در انتشار خبر است. رسانهای که صرفاً بر سرعت تکیه کند و از تحلیل دقیق غافل بماند عملاً کارکرد راهبردی خود را از دست میدهد.
رئیس کمیته فنی ستاد رسانه فضای مجازی کشور با انتقاد از کمتوجهی به مقوله حکمرانی رسانهای گفت: حکمرانی باید ستون فقرات رسانه در عصر هوش مصنوعی باشد اما متأسفانه در برخی موارد این موضوع نادیده گرفته شده و حتی ناخواسته به تقویت روایت دشمن منجر شده است. این مسئله ضرورت بازنگری جدی در ساختارها و فرآیندهای رسانهای را نشان میدهد.

وی تأکید کرد: حضور نیروهای فنی در کنار خبرنگاران و فعالان رسانهای یک ضرورت اجتنابناپذیر است. ترکیب تخصص رسانهای و دانش فنی میتواند مانع بروز خطاهای تحلیلی، آماری و محتوایی شود و کیفیت خروجیهای رسانهای را بهطور چشمگیری ارتقا دهد.
ضرورت ملاحظات حرفهای در استفاده از هوش مصنوعی
رئیس کمیته فنی ستاد رسانه فضای مجازی کشور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت استفاده از ابزارهای نوین در روایتپردازی، گفت: بهرهگیری از فناوریهای جدید در حوزه روایت امری ضروری است، اما این استفاده باید همراه با ملاحظات حرفهای، فنی و راهبردی باشد تا منجر به انحراف در پیام یا تضعیف اعتماد عمومی نشود.
وی در پایان با اشاره به نقش مرکز ملی فضای مجازی خاطرنشان کرد: این مرکز اسناد و چارچوبهای متعددی برای حمایت از نهادهایی که بهصورت مسئولانه از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده میکنند، تدوین کرده است و رویکرد اصلی آن حمایت و پشتیبانی از بهکارگیری صحیح، ایمن و هوشمندانه هوش مصنوعی در حوزه رسانه است.