عضو جامعه مدرسین تبیین کرد؛
ابعاد حکم حکومتی و اطاعت از ولی فقیه در بستر تاریخ، فقه و اجتماع
خبرگزاری رسا ـ نماینده مجلس خبرگان رهبری در پاسخ به این شبهه که مگر ولایت فقیه معصوم است که باید تمام دستوراتش را اطاعت کنیم گفت: اصولا حکومت بر مبنای عصمت نیست بلکه عصمت در بیان احکام الله است و حکومت بر مبنای ظواهر صورت می گیرد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله عباس کعبی نماینده مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در روز گذشته در جمع شماری از نخبگان سیاسی و فرهنگی سراسر کشور در چهاردهمین همایش دفتر پژوهش های فرهنگی که در اردوگاه یاوران مهدی قم برگزار شد به تبیین ولایت فقیه و شرایط حکم حکومتی پرداخت.
آیت الله کعبی با اشاره به حادثه 15خرداد و تاثیرات آن در پیروزی انقلاب اسلامی گفت: 15خرداد سرآغاز نهضت عظیم امام بر مبنای ولایت فقیه و حکم حکومتی و زعامت سیاسی بود.
عضو مجلس خبرگان رهبری تبلیغ، قضاوت و زعامت سیاسی را سه شأن پیامبر عنوان کرد و اظهار داشت: یکی از مهمترین مسائلی که پیامبر آن را تبلیغ می کرد ولایت و زعامت سیاسی بود و به این دلیل امام خمینی(ره) حکم حکومتی را از احکام اولیه می دانست.
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم گفت: بعد از پیامبر اسلام شأن تبلیغ در امامان به شأن تبیین مبدل شد و ائمه اطهار کلام خداوند و تبلیغ پیامبر را تبیین می کردند.
وی با اشاره به اینکه دو شأن قضاوت و زعامت سیاسی از پیامبر اسلام به امامان منتقل شد تصریح کرد: در بین امامان فقط امیرمومنان علی(ع) و امام حسن (ع) توانستند حکومت اسلامی تشکیل دهند و در زمان سایر امامان به دلایلی، شرایط برای ایجاد حکومت اسلامی مهیا نشد.
آیت الله کعبی بیان داشت: شأن تبیین احکام اسلامی پس از امامان در زمان غیبت به صورت فتوا که نتیجه اجتهاد فقیه جامع الشرایط است، بروز و ظهور پیدا کرد.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه شأن فقیه جامع الشرایط، شأن قضاوت و زعامت جامعه اسلامی را نیز دارد تصریح کرد: قوه مجریه، قضائیه و مقننه در واقع از شئونات ولی فقیه است که در زمان کنونی از سوی ایشان به مسئولان تنفیذ می شود.
استاد موسسه امام خمینی (ره) گفت: امام خمینی(ره) در کتاب حکومت اسلامی می گوید پیامبر در راس قوه مجریه بود و این شأن در ولی فقیه نیز وجود دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه رابطه بین ولایت فقیه و قانون اساسی مانند مرجع تقلید است با رساله عملیه اظهار داشت: رساله عملیه مراجع همه نظرات ایشان نیست و در زمانهای مختلف ان را کامل می کنند و برخی از نظراتشان هم به صورت استفتاء منتشر می شود.
وی در ادامه افزود: قانون اساسی رساله حکومتی ولایت فقیه است که برگرفته از قوانینی ثابت و و متغیر می باشد و تا زمانی که قانون اساسی هست ولی فقیه هم ملزم است که اجرا کند یا قانون را کامل کند و یا اجتهاد نماید.
آیت الله کعبی ابلاغ سیاست های اصل 44 قانون اساسی را از مصادر اجتهاد در قانون اساسی دانست و بیان داشت: مقام معظم رهبری درباره ابلاغ سیاست ها فرمودند، «کاری که در اصل 44قانون اساسی انجام شد اجتهاد متناسب با مقتضیات زمان بود» و همه دیدند که چطور بسیاری از مشکلات سر راه اجرای آن را برداشت.
استاد موسسه امام خمینی (ره) در ادامه به مقایسه بین فتوا و حکم و حکومتی پرداخت.
وی در این زمینه گفت: فتوا خبر است از حکم خدا، در حالی که حکم حکومتی انشاء است بر اساس اختیاراتی که خداوند به زعیم جامعه اسلامی داده است.
آیت الله کعبی با اشاره به اینکه فتوا حکم کلی است و حکم حکومتی جزئی و در موارد خاص صادر می شود بیان داشت: فتوا بر اساس مصالح و مفاسد واقعی است که خداوند آن را تشخیص داده و این در حالیست که حکم حکومتی بر اساس مصالح نوعیه است که ولی فقیه تشخیص می دهد.
عضو مجلس خبرگان رهبری فتوا را ابدی و حکم حکومتی را متغیر و تابع مقتضیات دانست و تصریح کرد: فتوا مربوط به احکام ثابت شرعی و بیان تئوری است و حکم حکومتی متغیر، تطبیق اجرائی و تا زمانی که مصلحت وجود دارد معتبر است.
استاد موسسه امام خمینی (ره) با اشاره به اینکه صدور حکم حکومتی دارای شرایط و ضوابط مشخصی است بیان داشت: وجود مصلحت عمومی، جلوگیری از یک مفسده عمومی، حفظ نظم عمومی و جلوگیری از یک ضرر عمومی از شرایط صدور حکم حکومتی است.
وی نجات جامعه از یک معضل و حرکت به سمت پیشرفت و رفاه را از دیگر شرایط صدور حکم حکومتی برشمرد و اذعان داشت: زمانی که کمال جامعه متوقف بر تصمیم فقیه است صدور حکم حکومتی واجب می شود و این از مصادیق گره گشایی از کار مسلمین است.
آیت الله کعبی با اشاره به اینکه ولی فقیه در اتخاذ تصمیمات کلان از نظر کارشناسان استفاده می کند تصریح کرد: ولی فقیه مدیریت کلان جامعه را در دست دارد و در هر زمینه ای که مربوط به مسائل تخصصی است از اهل فن و کارشناس آن استفاده و در تصمیمات لحاظ می کند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه کارشناس تصمیم ساز است نه تصمیم گیر گفت: نقش کارشناس در تصمیم گیری ولی فقیه مانند پزشکی قانونی و یا کارشناس حقوقی نسبت به قاضی است که پس از ارائه گزارشات رای نهایی را قاضی صادر می کند نه پزشک و یا وکیل.
وی در ادامه با ارائه مثالی در زمینه رابطه کارشناسان حکومت و امر ولایت اظهار داشت: در پیامی که حضرت علی(ع) به ابن عباس داد فرمودند شما به عنوان کارگزار حق مشورت دادن به من را دارید اما زمانی که من به تصمیم رسیدم موظف به اطاعتید.
آیت الله کعبی با بیان اینکه کارشناس در زمینه ارائه نظر میتواند بحث کند و گزارش دهد اما زمانی که ولی فقیه تصمیم نهایی را گرفت باید اطاعت نماید گفت: اگر بخواهیم بعد از تصمیم نهایی ولی فقیه چانه زنی کنیم این خلاف ولایت فقیه است .
نماینده مجلس خبرگان رهبری در پاسخ به این شبهه که مگر ولایت فقیه معصوم است که باید تمام دستوراتش را اطاعت کنیم گفت: اصولا حکومت بر مبنای عصمت نیست بلکه عصمت در بیان احکام الله است و حکومت بر مبنای ظواهر صورت می گیرد.
استاد موسسه امام خمینی (ره) با اشاره به اینکه رسول خدا و حضرت علی(ع) نیز بر اساس شواهد شهود و امورات ظاهری قضاوت و حکومت می کردند، اظهار داشت: خیلی از کسانی که حضرت علی (ع) بر حسب ظاهر و شواهد و قرائنی که بر همه مشهود بود به عنوان والی انتخاب می کردند فاسد از آب در آمده و برخی در این راستا عزل می شدند.
وی با بیان اینکه ائمه بر اساس علم غیب حکومت نمی کردند، تصریح کرد: قضایایی که در جنگ احد و یا در برخی تصمیمات پیامبر نیر اتفاق می افتاد به دلیل تصمیمات ایشان بر مبنای ظواهر بود نه بر اساس عصمت و علم غیب.
آیت الله کعبی گفت: اگر از ولی فقیه اطاعت نشود اخلال در نظم عمومی پیش می آید که این به ضرر مسلمین است.
استاد موسسه امام خمینی (ره) اظهار داشت: همانطور که در موضوعات قضایی باید از قاضی اطاعت کرد در زعامت سیاسی نیز باید از ولایت فقیه اطاعت شود و مخالفت با نظر قطعی ولی فقیه جایز نیست. 902/پ201/ج
ارسال نظرات