حقوق بین الملل معاصر شکست خورده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله عباس کعبی سیزدهم آذرماه در همایش یادوراه 20 شهید حقو‌قدان استان قم در سالن همایش‌های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در قم، گفت: قانون اساسی سند حقوقی حضور در عرصه بین المللی با استقرار نظام مقدس جمهور اسلامی است.

حقوقدان پیشین شورای نگهبان با بیان این که در دنیای معاصر با همت بسیجی می‌توان نظام حقوقی اسلامی را در عرصه بین المللی متناسب با پیشرفت نظام اسلامی در ایران مطرح کرد، اظهار داشت: وظایف بسیجی‌ها افزون بر دفاع از نظام جمهوری اسلامی طرح دیدگاه‌های حقوقی اسلامی به عنوان نظام حقوقی برتر در دنیا است.

وی در ادامه موضوع حقوق بین الملل را روابط دولت‌ها و نقش فرد در زندگی در عرصه بین المللی دانست و ابراز داشت: زمانی که حقوق بین الملل اسلامی مطرح می‌شود نمی‌توان با ادبیات بین الملل عمومی قضیه را دنبال کرد، زیرا در این صورت حقوق بین الملل اسلامی حاشیه‌ای بر حقوق بین الملل عمومی معاصر می‌شود.

استاد دروس سطح عالی حوزه علمیه قم افزود: در واقع موضوع حقوق بین الملل عمومی معاصر پیرامون واحدی سیاسی به نام دولت می‌گردد که در اثر روابط دولت‌ها، جنگ‌ها و صلح‌ها به وجود آمده که در واقع تبیین کننده نقش این واحد سیاسی در عرصه بین الملل است.

وی بیان داشت: اما اسلام به جای مرز جغرافیایی، مرز اعتقادی و اندیشه‌ای را دارای رتبه اول دانسته و روابط حقوقی دیگر را بازتابی از تحولات اندیشه و اعتقادات می‌داند که از این منظر تصور می‌شود اسلام و دین پیشتاز عرصه حقوق، سیاست، قانون و دولت بوده و از نظر تاریخی می‌توان گفت اصل این مباحث به عصر انبیا بر می‌گردد.

این عضو جامعه مدرسین با اشاره به آیه « کَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیِّینَ – بقره/213» و تفسیر علامه طباطبایی در این‌باره، تصریح کرد: نظر علامه طباطبایی در این‌باره این است که تاریخ حقوق، سیاست‌ و ملت‌ها با این آیه شروع می‌شود و نظر شهید سید محمد باقر صدر نیز مؤید این مطلب است.

وی با بیان این که اکثر نظریه پردازان غربی نیز معتقدند کتاب شیبانی، شاگرد ابوحنیفه عصر آغاز حقوق بین الملل است گفت: البته در تحقیقات شیعه کتاب «المجموع» اثر زید بن علی در زمینه حقوق بین الملل ریشه‌دار تر از کتاب نام برده است و می‌توان گفت در واقع حقوق بین الملل متأثر از دست مایه‌های دینی اسلامی است.

آیت الله کعبی همچنین به دعای امام سجاد(ع) در زمان حکومت بنی امیه برای مرزداران اشاره کرد و اظهار داشت: نمی‌توان گفت امام برای بقای حکومت بنی امیه دعا می‌کنند، با ادبیات دعا به دست می‌آید دعای امام برای مرزداران در حوزه حقوق بین الملل اسلامی است.

وی ابراز داشت: هم اکنون شرایط دنیا در عرصه روابط بین الملل دگرگون شده و حقوق بین الملل کلاسیک و نوین پاسخ‌گوی چالش‌های حقوقی دنیای معاصر در جهت ایجاد صلح، عدالت، نظم، ‌امنیت و سعادت در زندگی آحاد بشر نیست بلکه مدام در حال اضافه کردن چالشی بر چالش‌های قبلی است و به بن بست فکری رسیده است.

عضو جامعه مدرسین اضافه کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی در دهه شصت شعار غلط «دین افیون توده‌هاست» به اتمام رسید و در دهه اول انقلاب نظام مارکسیسم به زباله‌دان تاریخ رفت و هم اکنون می‌توان گفت دین در عرصه روابط بین الملل حرف اول را می‌زند، منتهی لازمه آن گفتمان انقلاب اسلامی است که آن هم بر دو اصل ولایت فقیه و درس از مکتب امام حسین(ع) بنا نهاده شده است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کتابی به نام «دین و روابط بین الملل» که مشتمل بر مقالاتی از اندیشمندان غربی است، بیان داشت: تاریخ نگارش این مقالات زمانی بود که بوش ایران را تهدید می‌کرد و ادعای او این بود که ایران محور شرارت‌ها است و به دنبال نظم نوین جهانی بود.

این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه با بیان این که حقوق بین الملل اسلامی را نمی‌توان به عنوان حاشیه‌ای بر حقوق بین الملل معاصر فرض کرد، گفت: حقوق بین الملل اسلامی اصالت داشته و حقوق بین الملل معاصر و غربی در حال اضمحلال است. 

وی در ادامه به قسمت‌هایی از مقالات موجود در کتاب «دین و روابط بین الملل» اشاره و اقرار نظریه پردازان غربی را در مورد نقش دین در روابط بین الملل قرائت کرد و ابراز داشت: پدیده‌ای به نام معنویت و اخلاق در جهان در سایه احیای شهروند دینی در حال جان گرفتن است که باید جایگاه آن را در حقوق بین الملل یافت، دین و اخلاق دینی خاستگاه اصلی حقوق بشر دوستانه است.

این مدرس سطوح عالی حوزه علمیه افزود: در مقاله‌ای دیگر تحت عنوان دین در حوزه عمومی در می‌یابیم آنها این مسائل را به عنوان آژیر خطری برای نظام سرمایه‌داری در حال فروپاشی مطرح می‌کنند و به متفکرین خود هشدار می‌دهند که به پا خیزند و راه چاره‌ای پیدا کنند.

وی با بیان این که برخی نویسنده‌های غربی معقدند در چندین کشور اسلامی و حتی اسرائیل نیز حقوق خانواده مذهبی به منزله جانشین حقوق عرفی تدوین می‌شود، گفت: مناظرات دینی راه خود را برای ورود به صحنه بین المللی هموار می‌کند و طبق نوشته‌های آنها دین در قلب ایالت متحده آمریکا و اروپا در حال احیا شدن است.

آیت الله کعبی در ادامه به توصیه دیگری از اندیشمندان غربی به سردمداران اشاره کرد و بیان داشت: این اندیشمندان می‌گویند دین در حال ایجاد انرژی خود انگیخته‌ای برای بیداری دینی است در حالی که شما به دنبال ملغی کردن قانون اعدام و رسمی کردن و رواج روابط جنسی بدون ازدواج هستید.

این عضو جامعه مدرسین در ادامه اظهار داشت: روابط بین الملل با حضور دین در عرصه دنیای معاصر متحول شده و شتاب این تحول به صورت تصاعدی در حال افزایش است و نیاز به خوراک مناسب و علمی دارد و این خوراک چیزی جز احیای حقوق بین الملل اسلامی نیست.

وی با بیان این که حقوقدانان اسلامی باید اصول حقوق بین الملل اسلام را به عنوان اصول نجات بخش و سامان دهنده حقوق بین الملل به جهانیان بشناسانند، ابراز داشت: حقوق بین الملل اسلامی را می‌توان به دو بخش توقعات حداقلی و حداکثری تقسیم کرد.

مدرس دروس خارج حوزه علمیه افزود: در نگاه حداقلی سقف مطلوب و مورد توقع تحقق جامعه جهانی اسلامی و جامعه‌ای سراسر نور، هدایت، امنیت و عدالت است که قاعدتا در دنیای متنوع کنونی نمی‌توان بر پایه کمال مطلوب صحبت کرد و قانون وضع کرد.

وی نگاه حداقلی را در تدوین حقوق بین الملل اسلامی لازم دانست و با اشاره به آیات 151 تا 153 سوره مبارکه انعام، ابراز داشت: با الهام از این آیات اصول حقوق بین الملل حداقلی را می‌توان به راحتی مطرح و درباره آنها نظریه سازی و حقوق بین الملل جهان را متحول کرد.

این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه اضافه کرد: خداوند متعال در این سه آیه با خطاب به پیامبر(ص) بر پایان شرک، کفر،‌طغیان، تجاوز و بازگشت به نقش خدا در زندگی انسان‌ها تأکید می‌کند.

وی بیان داشت: یکی از مشکلات پایه‌ای حقوق بین الملل معاصر از جمله اعلامیه‌های حقوق بشر، جهان بدون خدا است در حالی که حضور خدا در فطرت همه انسان‌ها وجود دارد و پیام حقوقدانان اسلامی باید پیرامون نقش خدا، توحید و زندگی موحدانه در حقوق بین الملل باشد.

آیت الله کعبی همچنین تحمیل فرهنگ غربی را انحرافی بزرگ خواند و گفت: در پرتو همین اعلامیه‌ هتک مقدسات، توهین به پیامبر اکرم(ص) و دیگر بی‌اخلاقی‌ها صورت می‌گیرد. 

وی در ادامه با بیان این که تحکیم بنیان خانواده یکی دیگر از نکات مورد تأکید دین اسلام است، اظهار داشت: غربی‌ها جنگی را به نام لیبرالیسم علیه خانواده شروع کرده‌اند حال آن که همه ادیان الهی بر تحکیم خانواده تأکید دارند.

عضو هیات علمی مؤسسه امام خمینی(ره) پایان بی‌عفتی‌، بی‌ بند و باری و بردگی جنسی انسان معاصر در قالب فمنیسم و همجنس بازی را یکی دیگر از فرامین الهی وارد شده در این آیات دانست و بیان داشت: این بی‌عفتی‌ها توهین به انسانیت و پایان کرامت انسانی است حال آن که قرآن مجید می‌فرماید «وَلاَ تَقْرَبُواْ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ». 

وی طبق فرموده قرآن «وَلاَ تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَتِی حَرَّمَ اللَّهُ» دفاع از حیات بشری را یکی دیگر از اصول حقانی جامعه جهانی خواند و گفت: بنابر آیه «ذلِکُمْ وَصّیکُمْ بِهِ لَعَلّکُمْ تَذَکَّرونَ» وصیت در قرآن یعنی قانون ثابت، ابدی، الهی و تغییر ناپذیر که بنابراین، این توصیه‌ها توصیه‌هایی است که در فطرت انسان‌ها نهادینه شده و نیاز به یاد‌آوری است.

استاد دروس سطح عالی حوزه علمیه در ادامه حمایت مالی، حفظ اموال عمومی و پرهیز از غارت اموال بشر را یکی دیگر از حقوق مسلم بشری خواند و گفت: امروزه تخطی از این اصل بشری به نام سازمان‌های بین المللی و علیه طبقه مستضعف و محروم تمام شده است.

وی همچنین تمام این اصول را همان صراط مستقیمی که در نمازهای یومیه از خداوند متعال درخواست می‌شود دانست و گفت: این صراط مستقیم چیزی غیر از صراط مغضوبین و صراط ضالین یعنی مسیحیت و یهودیت و همان صراط مستقیم اصول انسانی است.

این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمانت اجرای حقوق بین الملل را در گرو حکومت انسانی شایسته و رهبری صالح که باعث احیای حقوق بشریت می‌شود بیان کرد و اظهار داشت: سه هدف رشد عقلانی، رشد اخلاقی و احیای فطرت انسان‌ها بنیان‌های اصلی حقوق بین الملل در اسلام است.

وی اضافه کرد: بر پایه این سه هدف توحید، خانواده بنیادی، عدالت، دفاع از حقوق محرومان و عدالت در گفتار از جمله حداقل‌هایی است که در دنیای معاصر باید مورد نظریه پردازی و مطالبه واقع شود و به جای اینکه بر جای خود نشسته و از عقاید خود دفاع کنیم باید حالت هجومی گرفته و این عقاید را رواج داد زیرا توحید و مبانی خانواده جایشان خالی و در حال نابودی هستند.

آیت الله کعبی در پایان دفاع از مقدسات را دفاع از اصول انسانیت، حیات، عدالت و دفاع از صلح و امنیت واقعی دانست و بیان داشت: حقوق بین الملل عمومی معاصر شکست خورده و نمی تواند از خود دفاع کند حال آن که حقوقدانان اسلامی و بسیجی وظیفه طرح این سخنان را در تمام جهان به عهده دارند./908/پ201/ج