همایش اخلاق و ادیان؛
نشست تخصصی ادیان و اخلاق برگزار شد
خبرگزاری رسا ـ نشست تخصصی ادیان و اخلاق از سلسله نشست‌های تخصصی همایش بین‌المللی اخلاق و ادیان در قم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست تخصصی ادیان و اخلاق از سلسله نشست‌های تخصصی همایش بین‌المللی اخلاق و ادیان عصر چهارشنبه 9 اسفندماه در سالن شماره 2 بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء قم به ریاست علمی محمد فتحعلی خانی، حجت‌الاسلام مصطفی‌پور، حجت‌الاسلام محمدتقی انصاری‌پور برگزار شد.
مقاله‌های اخلاق مسیحیان پروتستان، بنیادهای اخلاقی بودایی و الگوهای غربی، اخلاقیات سلوک عرفان یوگایی، اخلاق در مسیحیت و ارتدکس، بحث و گفت‌وگو پیرامون نظام اخلاقی آزاد در تعالیم کاتولیک، آموزه تسلیم، مبنایی برای اخلاق جهانی با موردپژوهی در اسلام و آیین هندو، اخلاق در دین زرتشت از منظر مینوی خرد، اخلاق در یهودیت و راه‌های نجات در اخلاق هندویی و بودایی در این نشست بررسی شدند.
اخلاق مسیحیان پروتستان
هایدی هدسل
چکیده: این مقاله به 5 بخش تقسیم شده است. بخش اول به توصیف اصول و ارزش‌های بنیادین تمام مکاتب اخلاقی مسیحیت می‌پردازد. این ارزش‌ها شامل عشق، عدالت، مسؤولیت، و نیز امید و ایمان می‌باشد. در بخش دوم بحثی را پیرامون منابع این ارزش‌ها که شامل کتب مقدسه از قبیل کتب عهد عتیق (تورات) و کتب عهد جدید (انجیل)، تجربه و سنت مسیحیت، عقل بشری و ایمان است مطرح می‌کنیم. بخش سوم به شرح روش‌شناختی چگونگی پیاده‌سازی اصول اخلاقی در مذهب پروتستان براساس استقراء و همچنین اصول استنتاجی می‌پردازد. بخش چهارم مربوط می‌شود به مبحثی پیرامون چندین موضوع اخلاقی که در مسیحیت از اهمیت بالایی برخوردار است؛ یعنی شکاف بین فقیر و نی و یا بین کشورهای ثروتمند و فقیر، تخریب گسترده زیست‌محیی سیاره ما و مسؤولیت انسان در قبال آن، و سرانجام روابط با پیرامون سایر ادیان. بخش نهایی مقاله با مطرح کردن مسائلی همچون ثروت، فقر و محیط نشان می‌دهد که بشریت به دانش و ایجاد رابطه میان ادیان نیازمند است.
بنیادهای اخلاقی بودایی و الگوهای غربی
علیرضا شجاعی
چکیده: گوهر تعالیم بودا برپایه قانون طبیعی (درمه) یا نظم اخلاقی نهاده شده است، و این درمه با قانون حاکم بر کردارهای اخلاقی (کرمه) پیوند می خورد. این دو مفهوم در کنار چند مفهوم دیگر بنیادهای اخلاق بودایی را می‌سازند. این مفاهیم در همه شاخصه‌های بودایی به کار می‌روند، جز آنکه تأکید بر آنها در مکتب‌های گوناگون با هم فرق می‌کند. در این میان بوداییان غربی نیز کوشیده‌اند تا این مفاهیم اخلاقی بودایی را در چارچوب الگوهای غربی توضیح دهند.
اخلاقیات سلوک عرفان یوگایی
علی صادقی شهپر
چکیده: عرفان یوگای پاتنجلی در هن همچون سایر روش‌های عرفانی در مرحله مقدماتی سیر و سلوک زاهدانه از اخلاقیات و شریعت هندی و قوانین اخلاقی مانو بهره گرفته است. در مکتب یوگا، هشت مرحله سلوک عرفانی وجود دارد که دو مرحله اول آن عمدتا مربوط به سلوک اخلاقی و اعمال و عبادات هندی جهت رسیدن به مراقبه و رهایی یوگایی است. هریک از این دو مرحله مشتمل بر پنج مورد و مجموعا 10 قاعده اخلاقی و عبادی است. اهیمسا (نیازردن) یکی از اصول مشترک اخلاقیات محسوب می‌شود و کسی که در اهیمسا کامل گردد، در واقع در اخلاق به کمال رسیده است و می‌تواند به مراتب بعدی سلوک که فراتر از اخلاقیات و امور ذهنی است، گام نهد. این مقاله، اخلاق هندی و یوگایی را با توجه به دو مرحله نخستین از مراحل هشتگانه سلوک عرفان یوگایی مورد بحث قرار می‌دهد.
بحث و گفت‌وگو پیرامون نظام اخلاقی آزاد در تعالیم کاتولیک
پروفسور هری نیونر
چکیده: در کتاب «نظام اخلاقی آزاد» بحث درباره همین موضوع از تعالیم کاتولیک آغاز می‌شود. مسأله این‌گونه مطرح می‌شود که ایا اصول بنیادین اخلاق مستقیما از وحی گرفته می‌شود و یا توسط عقلانیت بشری از نظم طبیعت و میل به شادکامی در وی نشأت می‌گیرد.
مفهوم اخلاق آزاد بدین معنا اشاره دارد که احتمالا هنجارهای اخلاقی الزام‌آوری در دنیا وجود دارد که مورد وثوق و تأیید تمامی نظام‌های فلسفی دینی می‌باشند. این بحث می‌تواند نقطه آغاز خوبی برای مطرح شدن یک بحث اخلاقی میان فرهنگی باشد.
اما منتقدان اظهار می‌دارند که در این رهیافت، این موضوع که مذهب چگونه می‌تواند رفتار اخلاقی را تبیین کند همچنان مبهم باقی می‌ماند. آیا وحی چیزی بیش از یک ارتقای ساده در هنجارهای طبیعی است که به عنوان فرامین الهی از آن یاد می‌شود؟
آموزه تسلیم، مبنایی برای اخلاق جهانی با موردپژوهی در اسلام و آیین هندو
علی موحدیان
چکیده: قرآن کریم محوری‌ترین دعوت خود را دعوت به تسلیم در مقابل خدا قرار داده است. همچنین در آیین هندو، به طور عمومی، و در برخی مکاتب آن، به طور خاص، اصل آموزش تسلیم جایگاهی به برجستگی جایگاه تسلیم در اسلام دارد. از طرفی، تسلیم در مقابل حقیقت را می‌توان جامع‌ترین اصل اخلاقی دانست. به این‌گونه، بررسی تطبیقی این مفهوم می‌تواند به فراهم شدن مبنایی جهانی برای اخلاق منتهی شود که مورد قبول و تأکید قرآن نیز هست. این پژوهش تلاش کرده است با تأمل در این آموزه اساسی آن را به مثابه مبنایی برای اخلاق الهی جهانی فراپیش نهد. به این منظور این اصل اساسی را، از باب موردپژوهی، در دو دین بزرگ از دوگونه اصلی ادیان جهان بررسی کرده است.
اخلاق در دین زرتشت از منظر مینوی خرد
حجت‌الاسلام مصطفی فرهودی
چکیده: اخلاق در دین زرتشت پیوند عمیقی با سرشت هستی دارد، اقتدار مطلقه اورمزد در جهان و نجات انسان در دین زرتشت در گروه زیست اخلاقی انسان است، لذا این آرمان با رعایت تمام آنچه به عنوان اعتقادات، آیین و مناسک تلقی می‌شود، باید در ساحت‌های مختلف زندگیانسانی تحقق یابد. آدمی در هر رتبه و جایگاه باید با تمام قوا همراه با رعایت اخلاق، تلاش کند تا امشاسپندان را در خویشتن متوطن سازد و جهانی را که به واسطه اهریمن آلوده گردیده پاک کرده و اهریمن را از پا درآورد. داشتن قلبی سلیم همراه با ایمانی سرشار از معرفت بسیار ارزشمندتر از رفتار بیرونی است. انسان با یاری خرد که توأم با اختیار است، می‌تواند زمینه رشد اخلاقی فراهم سازد. شایسته توجه است که اهریمن در آسیب رساندن دانایی انسان و تقدیری که برای انسان رقم خورده، موانع جدی در به کمال رسیدن انسان هستند.
اخلاق در یهودیت
حمامی لاله‌زار
چکیده: از مشترکات ادیان توحیدی، تأکید بر ارزش‌های اخلاقی و تزکیه رفتار است. از دیدگاه یهودیت، منشأ ارزش‌های اخلاقی، خداوند است. ارزش‌های اخلاقی مبتنی بر دین است که تضمینی برای اجرای قوانین و احکام ایجاد می‌نماید. این ارزش‌ها باید در ابعاد مختلف زندگی جاری گشته تا ناهنجاری‌ها را از چهره جامعه و جهان بزداید. بر همین مبنا، رعایت اخلاق پسندیده در یهودیت، مقدم بر شریعت است. هرچند اخلاق نیکو، ابعاد گسترده ای دارد.
در این مقاله گوشش شده است با اتکای به منابع اخلاقی در یهودیت، جستاری هرچند مختصر در این ارتباط با تأکید بر دو ارزش اخلاقی، یکی صداقت به عنوان پایه اساس همه ارزش‌های اخلاقی و دیگری تواضع و فروتنی به عنوان اوج این ارزش‌ها ارائه شود. البته با توجه به گفتار حضرت داود(ع) «از بدی اجتناب نما و خوبی را انجام بده» در کنار این دو ارزش اخلاقی دروغ و تکبر نیز تعریف و مضرات آنان بیان شده است، زیرا که دروغ، شروع رذایل اخلاقی است و تکبر، مادر بسیاری از گناها و فسادها می‌باشد.
راه‌های نجات در اخلاق هندویی و بودایی
امیر خواص
چکیده: مسأله نجات را می‌توان یکی از مهمترین مسائل و دغدغه‌های ادیان اعم از الهی و غیرالهی دانست و شاید مبالغه نباشد که آن را مهمترین مسأله ادیان بدانیم، زیرا همه ادیان در صدد ارائه تفسیری از عالم و آدم و تبیین راه رهایی انسان از آنچه هست به سوی آنچه باید باشد، هستند. در این میان دو آیین باستانی و کهن هندو بودا نیز در این مسأله تفسیر و راهکار خاص خود را ارائه کرده‌اند. آیین هندو به عنوان آیینی که سابقه آن به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد و پنج مرحله یا دوره تاریخی را تجربه کرده است، در مجموع سه راه را برای نجات از چرخه تناسخ، تبیین و فراروی پیروان خود نهاده است که عبارتند از: راه عمل، راه معرفت و راه عشق و محبت یا اخلاص. در مقابل آیین بودا با تبیین چهار حقیقت درباره رنج، راه نجات را پیروی از هشت دستور یا طریق عالی می‌داند که پیروان با عمل به این فرامین می‌توانند از چرخه سمساره یا تناسخ نجات یافته و به نیروانه یا خاموشی مطلق برسند./920/پ202/ی
ارسال نظرات