شبکه اختصاصی سبک زندگی اسلامی در صدا و سیما راه‌اندازی شود
حجت‌الاسلام الله‌رضا اکبری، مدیر کل تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در پاسخ به پرسش‌های «آیا ما در معاشرت‌هاى روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوییم؟ و در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟»، گفت: در فرهنگ اسلام درباره آسیب‌های دروغ‌گویی مطالب زیادی بیان شده و این دین مبین تمام مسلمانان را به صداقت در زندگی دعوت می‌کند.
وی ادامه داد: دروغ خبر خلاف واقع دادن را میگویند، برای مثال اگر فردی در خارج ایستاده باشد و ما بگوییم او نشسته است چون این خبر با واقع هم‌خوانی ندارد کذب گفته می‌شود، ولی اگر با عالم خارج هم‌خوانی داشته باشد صدق گفته می‌شود.
این پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند «دروغ کلید تمام بدی‌ها است»، در قرآن کریم نیز خداوند متعال می‌فرماید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّـهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا کنید و با راستان باشید» و منظور آیه این است که فرد باید با افراد صادق معاشرت داشته باشد.
دروغ شامل افعال، رفتار و گفتار می‌شود
حجت‌الاسلام اکبری با بیان اینکه فرد صادق به کسی گفته می‌شود که افعال و رفتار او با گفتار و ادعاهایش هم‌خوانی داشته باشد، اظهار داشت: دروغ شامل افعال، رفتار، اعمال و سکنات افراد می‌شود، برای نمونه فردی که محاسن می‌گذارد با این عمل ادعا می‌کند که پیرو دین اسلام است، وقتی چهره، چهره انقلابی و اسلامی است این چهره زمانی صادق است که رفتار انسان با این چهره هم‌خوانی داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر ظاهر فرد با باطنش یکی نباشد جزو منافقان بشمار می‌آید، منافق نیز به فردی گفته می‌شود که ظاهر اهل ایمان را دارد ولی رفتارهای او با ادعاها و اعتقاداتی که بر زبان جاری می‌کند یکسان نباشد و هم‌خوانی نداشته باشد، همچنین فرد دو رو به انسانی گفته می‌شود که ظاهر او با چهره واقعیش متفاوت باشد.
ائمه مصداق اتم صادقان هستند
مدیر کل تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه با بیان اینکه ائمه(ع) مصداق اتم صادقان هستند، بیان داشت: این بزرگواران کسانی بودند که ظاهر و باطن آن‌ها، گفتار و رفتارشان همگی با هم مطابقت داشته است، برای مثال اگر مدعی بودند که مؤمن هستند در باطن نیز واقعا به خداوند متعال ایمان داشتند، اگر می‌گفتند خدا یکی است در رفتار اجتماعی خود جز به خدا توکل نمی‌کردند و به غیر از خداوند متعال از کسی دیگر نمی‌ترسیده و حساب نمی‌بردند، برای قدرت‌های دیگر ارزشی قائل نبودند مگر در سایه قدرت خدا.
وی تأکید کرد: باید سعی کنیم در خودمان و جامعه اسلامی سنت‌ها و رفتارها ائمه(ع) احیا شود، امام باقر(ع) در روایتی می‌فرمایند «خداوند متعال برای شر و بدی قفل‌هایی قرار داده و کلید آن قفل‌ها شراب است و دروغ از شراب هم بدتر است»، یعنی اگر فرد شراب بنوشد تمام شرها را بر روی خود باز می‌کند و دسترسی به تمام کارهای زشت و زننده پیدا می‌کند، در حالی که امام(ع) در ادامه می‌فرمایند «دروغ از شراب نیز بدتر است».
در سبک زندگی اسلامی باید صداقت را رعایت کنیم
حجت‌الاسلام الله رضا اکبری با بیان اینکه امام حسن عسکری(ع) در روایتی می‌فرمایند « تمام پلیدی‌ها در خانه‌ای نهاده شده و کلید آن دروغ است» گفت: امام(ع) در این روایت می‌خواهند بفرمایند، فردی که دروغ می‌گوید به تمام زشتی‌ها دسترسی پیدا می‌کند.
وی تصریح کرد: در فرهنگ اسلامی و سبک زندگی اسلامی باید تلاش کنیم در گفتار، رفتار، عمل و چهره که به خود می‌گیریم صادق باشیم، برخی‌ها مدعی اسلام هستند ولی حجاب خود را رعایت نمی‌کنند، برخی‌ها نماز می‌خوانند در حالی که از منکر و فحشا دوری نمی‌کنند، در حالی که در قرآن خداوند متعال می‌فرماید «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ، نماز را برپا دار، که نماز از کار زشت و ناپسند باز مى‌دارد».
استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: برخی افراد نماز می‌خوانند ولی فحشا و منکر نیز انجام می‌دهند و این نشان می‌دهد که نماز آن‌ها یک کار ظاهری است و ممکن است یا به نماز توجه ندارند و یا حضور قلب نداشته و آداب آن را رعایت نمی‌کنند.
عدم فرهنگ سازی مناسب سبب رواج دروغ‌گویی میان مردم است
مدیر کل تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه با تأکید بر اینکه عدم فرهنگ‌سازی مناسب در جامعه نسبت به صداقت سبب رواج دروغ‌گویی میان مردم شده است، بیان داشت: رواج دروغ‌گویی دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد، شاید یکی از دلایل این است که کار فرهنگی مناسبی نسبت به این موضوعات صورت نگرفته است.
وی افزود: وقتی زشتی یک امری برای مردم جلوه می‌کند، مردم بیشتر گرفتار آن می‌شوند، در یک دوره صدا و سیما بر روی آنفلونزای پرندگان بسیار تبلیغ کرد به نحوی که هر فردی با احتیاط عمل می‌کرد، حتی مردم به اشیا کم دست می‌زدند، وقتی به مکان‌ها عمومی می‌رفتند سعی می‌کردند از لیوان‌های یکبار مصرف استفاده کنند، از آب‌های عمومی استفاده نمی‌کردند، دست‌های خود را همیشه با آب و صابون می‌شتستند و یک حالت وسواس جدی میان مردم به وجود آمده بود که گویا مردم میکروب آنفلونزا را با چشم می‌دیدند.
ایجاد شبکه اختصاصی در صدا و سیما برای تبیین سبک زندگی اسلامی
حجت‌الاسلام الله اکبری خاطرنشان کرد: به سبب تبلیغات صدا و سیما درباره آنفلونزای پرندگان چنان خوف و نگرانی میان مردم ایجاد شده بود که تمامی افراد کشور نسبت به گرفتار شدن به این ویروس و میکروب ترس داشتند، اکنون اگر این‌گونه تبلیغات و فرهنگی‌سازی درباره رذائل اخلاقی صورت بگیرد چه نتیجه در پی‌خواهد داشت؟
وی ادامه داد: اکنون در صدا و سیما به سبب اهمیت مسائل بهداشتی و پزشکی شبکه‌ای به نام سلامت راه اندازی شده است، اگر شبکه‌ای نیز به سبک زندگی اسلامی با توجه به اهمیت آن و مطرح شدن از سوی ولی امر مسلمین جهان اختصاص داده شود قطعا نتیجه بسیار خوبی به وجود می‌آید، چرا که مقام معظم رهبری به سبب اهمیت سبک زندگی اسلامی این مسأله را مطرح کردند و اگر یک شبکه ایجاد شود آن وقت خواهیم دید که سبک زندگی به تمام شئون می‌تواند بر زندگی مردم سایه بی‌افکند.
صداقت از شاخه‌های سبک زندگی اسلامی است
مدیر کل تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه اظهار داشت: حتی می‌توان روی سبک غذا خوردن افراد نسبت به اینکه چه چیزی خوردن آن‌ها در اسلام حلال است و چه چیزی حرام است، بر روی پوشش افراد، حتی روی آرایش ظاهری و تعاملات افراد با اعضای خانواده، تعاملات مردم با همسایگان، همکاران و وظایف اجتماعی که افراد بر عهده دارند یک دریا مطلب می‌توان مطرح کرد.
وی گفت: یکی از شاخه‌های سبک زندگی اسلامی این است که افراد در زندگی صادق باشند و از رفتار و گفتار خلاف واقع دوری کرده و خود را با تربیت اسلامی مطابق کنند.
حجت‌الاسلام الله اکبری در ادامه درباره راهکارهای دوری از رذائل اخلاقی اظهار داشت: علما اخلاق یک فرمول کلی به نام مشارته، مراقبه و محاسبه برای ترک رذائل اخلاقی بیان می‌کنند و گفته‌اند فردی که می‌خواهد رذائل اخلاقی را از خود دور کند نخست بر روی یکی از آن‌ها متمرکز شود.
با خدا عهد کنیم دروغ نگویم
وی ادامه داد: فرد اگر می‌خواهد رذیله اخلاقی کذب را از خود دور کنند، بعد از نماز صبح با خود عهد کند که امروز تلاش می‌کنم حتی یک مورد دروغ از من صادر نشود و امروز به هیچ وجهی چه از روی شوخی و چه از روی جد دروغ نمی‌گویم، پس از آن در طول روز نیز به عهدی که با خدا بسته است توجه داشته باشد تا غفلتی او را فرانگیرد، در انتهای روز و قبل از خواب مروری بر اعمال خود داشته باشد که امروز دروغ گفته است یا خیر؟، این عمل انسان را از غفلت و بی‌توجهی نجات می‌دهد و او را نسبت به خود حساس می‌کند.
این استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: فرد پس از مراقبه و محاسبه توجه داشته باشد که اگر در طول روز دروغی از او سر زده است، برای هر یک از آن‌ها از خداوند متعال طلب استغفار کند، اگر فرد این روش را به کار ببرد قطعا می‌تواند رذائل اخلاقی را در خود شناسایی کرده، هدف گذاری کند و برای رفع آن‌ها تلاش جدی داشته باشد و محاسبه نیز انجام بدهد، البته برخی از افراد نذر می‌کند اگر فلان اشتباه از آن‌ها سر زد فلان کار را انجام بدهند و ما این کار را برای آن‌ها سفارش نمی‌کنیم، چرا که این کار زحمت دارد و برخی‌ها از افراد از عهده این کار در نمی‌آیند.
امام صادق: مردم را به غیر زبانت دعوت کن
مدیر کل تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه دعوت عملی را بهترین روش برای تشویق مردم به راست‌گویی دانست و گفت: امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند«کونوا دعاة الی الله بغیر السنتکم، با غیر زبان هایتان مردم را دعوت کنید»، وقتی پدر و مادر خود تلاش کنند مطلقا خلاف واقع را بیان نکنند و از آن‌ها دروغی سرنزند و این صفت زشت در نظر والدین زشت و زننده جا افتاده باشد کودکان نیز به طور طبیعی از این رذیله اخلاقی متنفر و منزجر خواهند شد و از دروغ گفتن دوری می‌کنند.
دروغ‌گویی والدین مهم‌ترین عامل دروغ‌گو شدن فرزندان
وی تصریح کرد: اما اگر والدین سخن خلاف واقع را بیان کنند به صورت طبیعی کودک یاد می‌گیرد که می‌توان به راحتی دروغ بگویند، همچنین اگر والدین به کودکان وعده‌های دروغین بدهند که عمل نکنند سبب می‌شود کودکان دروغ‌گو شوند، والدین یا وعده ندهند یا وعده‌ای بدهند که توان انجام آن را داشته باشند، اگر والدین به کودکان وعده بدهند ولی عمل نکنند قبح عمل دروغ در نظر فرزندان شکسته می‌شود.
حجت‌الاسلام اکبری با اشاره به آیه «لَا تَکُونُوا أَوَّلَ کَافِرٍ بِهِ، نخستین منکر آن نباشید»، اظهار داشت: این آیه خصوصیت دارد که بنی اسراییل نخست در مقابل حق می‌ایستند و زشتی این عمل را در نظر دیگران از بین می‌برند؛ اگر در یک جامعه دروغ‌گویی نباشد فردی که این عمل زشت را انجام می‌دهد تمام جامعه در برابر او موضع‌گیری می‌کنند.
طوری نشده فقط یک دروغ گفته است!
وی افزود: اما اگر دروغ‌گویی مانند یک بیماری مسری و واگیردار در جامعه شایع شود، مردم به صورت یک هنجار نگاه می‌کنند و میگویند «طوری نشده که فرد یک دروغ گفته است»، فرهنگ سازی یکی از نخستین راه‌ها برای تشویق مردم به راست‌گویی در جامعه است که این وظیفه رسانه‌ها جمعی کشور است.
مدیر کل تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه، در پایان گفت: امیرمؤمنان امام علی(ع) در روایتی می‌فرمایند «انسان خطاکار را با پاداش دادن به افراد نیکوکار تنبیه کنید»، یعنی افراد صادق به سبب صدقشان تشویق شوند که خود این عمل سبب تنبیه افراد کاذب می‌شود.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، پرسش‌های زیر بخشی از آن پرسش‌ها است: چرا فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگی‌مان رعایت‌های لازم را نمی‌کنیم؟
چرا در زمینه فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطی به طور کامل نیستیم؟
حد زادوولد در جامعه ما چیست؟
الگوی تفریح سالم چیست؟
نوع معماری در جامعه ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهای ماست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری در میان بعضی از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخی از مردم چیست؟
انضباط اجتماعی در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کاری در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخی از حرف‌های خوب، ایده‌های خوب، در حد رؤیا و حرف باقی می‌ماند؟
چه کنیم که ریشهٔ ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟
تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیاری از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان روی آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صلهٔ رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟ چقدر درست است؟
طراحی لباسمان چقدر متناسب با نیازهای ما و عقلانی و منطقی است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوییم؟
بعضی‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری و نا بردباری در میان بعضی از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟
تولید کیفی در بخش‌های مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌های اداری ما کم است؟
چرا در بعضی از شهرهای بزرگ، خانه‌های مجردی وجود دارد؟ این بیماری غربی چگونه در جامعه ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشی خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟/993/ز503/ی