حفظ هویت مشهد با موزه های دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان، سرکار خانم صدیقه خدیوی، مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی در نشست خبری به مناسبت سالگرد بازگشت آزادگان سرافراز به ایران گفت: اسرای ما عمدتاً در فضایی سخت و سنگین در اردوگاه‌های عراق با دشمن بعثی روبرو بودند، اما با نحمل این شرایط و خودسازی، پس از آزادی از اسارت به افتخار  و سرمایه‌های ارزشمندی برای ایران تبدیل شدند که این درسی عمیق  از اسارت اهل بیت علیهم السلام است.

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی افزود: آنچه که ما از آزادگان می‌شنویم با آنچه که آنها دیده و لمس کرده‌اند بسیار متفاوت است، اما همین مقدار هم واقعیت‌هایی را نشان می‌دهد که به حقانیت راه‌مان و جمهوری اسلامی پی می‌بریم.

وی افزود: این سرمایه‌ها، چه بخواهیم و چه نخواهیم، رو به اتمام هستند. اگر ما این فرصت‌ها را غنیمت نشماریم، ممکن است نتوانیم آنچه را که باید و حق مطلب است ادا کنیم و این سرمایه‌ها از دست خواهند رفت و در آن صورت باید خاطرات را از واسطه‌هایی دست چندم بشنویم. بنابراین از همه کسانی که توانایی دارند درخواست می‌کنم تا برای مستندسازی و تهیه فیلم و مواردی که بتواند این خاطرات را زنده نگه دارد، اقدام کنند.

خدیوی درباره برنامه‌های هفته بزرگداشت ورود آزادگان به کشور گفت: در این هفته یک جلسه وبیناری در استانداری برگزار می‌کنیم که رئیس جمهور نیز به منظور تقدیر در آن حضور دارد. این جلسه به‌صورت مستقیم از طریق استانداری‌ها و فرمانداری‌ها با حضور جمعی از آزادگان به نمایش گذاشته می‌شود. همچنین کمیته ایثارگران تشکیل داده‌ایم و برخی اقدامات مرسوم را در آنجا انجام می‌شود؛ به عنوان مثال، شهرداری فضای شهر را برای سالروز ورود آزادگان تزئین می‌کند. همچنین کلیپ‌های کوتاهی نیز از طرف موسسه پیام آزادگان تهیه شده که در مانیتورهای شهری، فضای قطار شهری و همچنین در جلسات مرتبط با این مناسبت نمایش داده می‌شود. مساجد و ائمه جماعات نیز در این هفته به سالروز ورود آزادگان و اتفاقاتی که در این ایام افتاده، می‌پردازند.

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی از رونمایی کتاب در زمینه خاطرات آزادگان در این هفته خبر داد و گفت: در هفته پیش رو برنامه تجلیل از ۱۵ نفر نخبگان آزاده را نیز داریم. انتخاب این افراد بر اساس شاخص‌هایی است که خود مؤسسه پیام آزادگان تعیین می‌کند.

وی با بیان اینکه یکی از روایت‌های جدیدی که به آن احتیاج داریم، شرایط اسرای عراقی در ایران و برخورد ایران با این اسراست، متذکر شد: امسال به پیشنهاد موسسه پیام آزادگان، قرار است از فرزندان و همسران آزادگان تجلیل شود. چرا که بخش مهمی از آزادگان در زمان اسارت دارای همسر و فرزند بودند. ما معمولاً از شهدا، همسر شهید و سختی‌هایی که کشیده‌اند، صحبت می‌کنیم، اما کمتر به فرزندان شهید و آزادگان اشاره می‌شود. در حالی که واقعیت این است که بسیاری از مردم، خاطرات خانواده‌های این عزیزان را بهتر از خاطرات خود آنها درک می‌کنند، به ط همایش بزرگی نیز با مشارکت همه یگان‌هایی که رزمندگانشان را در زمان جنگ اعزام کرده‌اند و آزاده دارند، در حال تدارک است تا از آزاده‌ها و همسرانشان تقدیر شود. همچنین تجلیلی از دختران آزادگان به عمل خواهد آمد.

خدیوی با بیان اینکه یادواره شهدای قریب اسارت را امسال برگزار می‌کنیم، افزود: این یادواره در استان‌های مختلف برگزار شده و امسال نیز ادامه خواهد یافت. در کل کشور، ۲۳۰ هزار اسیر شهید داریم که در غریبانه‌ترین وضعیت ممکن در اردوگاه‌های عراق به شهادت رسیده‌اند.

دو خواسته بنیاد شهید خراسان

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی دو خواسته جدی این نهاد از مسئولان را اینگونه عنوان کرد: استان خراسان در زمینه موزه شهدا و موزه دفاع مقدس به طور کلی عقب‌تر از سایر نقاط کشور است، با وجود اینکه بزرگ‌ترین جامعه ایثارگری را داریم و بیش از ۵۲ درصد این جامعه از مشهد هستند. وجود موزه‌هایی از دفاع مقدس و شرایط آن زمان برای هویت این شهر ضروری است. این موزه‌ها باید برای نسل جدید باقی بمانند و سند هویتی شهر مشهد شوند. مطالبه ما به عنوان یک دستگاه اداری در حوزه ایثارگری این است که این پروژه با سرعت بیشتری پیش برود.

وی ادامه داد: موزه‌ای برای آزادگان نیز نداریم و این موزه برای نسل جدید خیلی جذاب است. یکی از پیشنهادها این است که مکان مؤسسه پیام آزادگان تا زمانی که شرایط یک باغ موزه مناسب برای دفاع مقدس فراهم شود، به موزه‌ای از روایت‌های مختلف آزادگان تبدیل شود.

خدیوی ادامه داد: ظاهراً پروژه‌ای تحت عنوان دیوارنگاره آزادگان در پلی که به همین مناسبت پل چهار سطحی آزادگان نامگذاری شده، در حال انجام است. این دیوارنگاره باید به المانی تبدیل شود که علاوه بر نام آزادگان، شاخصه‌ای از وضعیت آنها را نشان دهد، مشابه میدان جانباز که وضعیت جانبازان را به تصویر می‌کشد.

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی با بیان اینکه استان خراسان رضوی دارای ۳ هزار و ۳۹۵ آزاده سرافراز است که از این تعداد، ۳ هزار و ۲۴۴ نفر مربوط به دوران دفاع مقدس و ۱۵۱ نفر آزاده زندان‌های رژیم ستمشاهی (ساواک) هستند، گفت: در استان ما ۳ هزار و ۳۹۵ آزاده وجود دارد که از این میان، 3 هزار و ۳۹۴ نفر مرد هستند و افتخار حضورشان را در استان داریم. این آزاده‌ها از یک سال تا ۱۰ سال اسارت را تجربه کرده‌اند. ۶۱ نفر از این عزیزان نزدیک به ۱۰ سال در اسارت بودند و همچنین خانم میرشکار تنها آزاده زن را داریم که خاطرات ایشان بسیار شنیدنی است و اگرچه تبدیل به کتاب شده، اما سوژه‌ای است که به نظر می‌رسد می‌تواند بارها و بارها مورد توجه قرار گیرد.

بازنگری قانون جامع ایثارگری و توجه به آزادگان

مدیر مؤسسه پیام آزادگان نیز در این نشست در تعریف اسارت گفت: هر کسی که در ارتباط با حفظ و نگهداری کیان کشور، اسلام و انقلاب در دست دشمن اسیر شود، به او آزاده می‌گوییم. زندانیان سیاسی قبل از انقلاب، اسرای کومله و دموکرات و اسرایی که در لبنان به دست اسرائیل اسیر شدند، از جمله این افراد هستند. اما مهم‌ترین اسرای ما، اسرای جنگ تحمیلی هستند که به روایتی ۴۲ هزار نفرند و میزان قابل توجهی از آن‌ها مربوط به خراسان است.

علی‌اکبر عرفانیان افزود: صلیب سرخ می‌گوید هر اسیری که در اختیار دشمن قرار می‌گیرد، باید آنچه که در خانواده‌اش و معیشت آن کشور هست، توسط کشوری که او را اسیر کرده، تأمین شود. این مسأله در عراق اتفاق نیفتاد، اما در ایران برای اسرای عراقی انجام شد.

وی ادامه داد: اسیر به محض اینکه وارد اسارتگاه شد، باید تمام امکانات برایش فراهم شود و هفت یا هشت سؤال بیشتر از او نباید پرسیده شود. بلافاصله باید او را به یک فضای مناسب که متناسب با وضعیت زندگیش است، ارجاع دهند که ما اسمش را اردوگاه می‌گذاریم. اما تعداد قابل توجهی از اسرای ما در سلول بودند؛ حدود ۵۸ نفر از اسرا از ابتدا تا انتها در سلول بودند، مانند شهید تندگویان، آقای یحیوی و آقای یزدی پناه که همشهری خودمان هستند. این سلول‌ها ابعاد بسیار کوچکی داشتند؛ به این اسرا لباس هم نمی‌دادند و گاهی با پتو لباس درست می‌کردند. اسیر به محض اینکه اسیر می‌شود باید صلیب سرخ را مطلع کنند و یک نامه آبی وجود دارد که تنها با یک امضا نشان می‌دهد که فرد زنده است؛ فقط همین یک کلمه باید نوشته شود: «من زنده‌ام» اسیر در ادامه می‌تواند نامه مفصل‌تری بنویسد و معمولاً هر ۶۰ تا ۷۰ روز نامه‌ها تبادل می‌شوند. اما با همه این موارد، ۲۳ هزار نفر از آزاده‌های ما مفقود بودند.

مدیر مؤسسه پیام آزادگان با بیان اینکه هیچ کس ندیده که شهدای غریب اسارت به چه شکلی شهید شده‌اند، عنوان کرد: آقای عباس‌زاده اولین اسیری است که روز دوم جنگ اسیر شد و ۱۰ سال در اسارت بود و همچنین اولین اسیر ایرانی است که کارت صلیب سرخ برایش صادر شد.

عرفانیان با اشاره به اینکه اسرای ما از سنین مختلف بودند، افزود: یک نماد دیگر آن در مشهد آقای احمدی است که در ۱۱ سالگی همراه پدرش اسیر شد. ما حدود ۵ خواهر آزاده در کشور داریم که عموماً در بهداری بودند و یکی از آن‌ها خانم میرشکار است. خانم میرشکار کنار همسرشان اسیر می‌شوند و همسرشان تیر می‌خورد و از او جدا می‌شوند. این خانم نمی‌داند همسرش در چه وضعیتی است و فکر می‌کند همسرش اسیر شده و در جای دیگری است. وقتی برمی‌گردند متوجه می‌شود که همسرش به رحمت خدا رفته است.

وی با بیان اینکه در اسارت نزدیک به ۱۸۰ مورد محدودیت و تحریم وجود داشت، خاطرنشان کرد: اسرای ما در زمان اسارت رشد قابل ملاحظه‌ای داشتند که یکی از آن‌ها رشد معنوی بود. بسیاری از عزیزان دارای تحصیلات عالیه هستند که منشأ این تحصیلات از دوران اسارت است و در اسارت درس خواندند.

مدیر مؤسسه پیام آزادگان درباره بازنگری قانون جامع ایثارگری یادآور شد: متأسفانه این قانون خلأ‌های زیادی را در باب مسائل مرتبط با آزادگان دارد؛ بر همین اساس از نمایندگان مجلس درخواست داریم که در بازنگری این قانون، چنین کمبودی را جبران کنند./933/