شرط اصلاح عمل عالمانه و محققانه رفتار کردن است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی پیش از ظهر امروز در درس تفسیر خود در ادامه تفسیر سوره مبارکه احزاب که در مسجد اعظم برگزار شد، گفت: اصل اولی در نگاه این است که چه مرد و چه زن مراقب نگاه خود باشند، نه مرد حق دارد زن نامحرم را نگاه کند و نه زن حق دارد نامحرم را ببیند، بر مرد پوشاندن واجب نیست و او اگر بخواهد خود را بپوشاند نمی‌تواند کارها را انجام دهد، بر مرد واجب نیست دست‌ها را بپوشاند، البته نه آن‌جور که متأسفانه امروز رواج پیدا کرده است، اما زن باید خود را بپوشاند و وجه و کفین را برخی را از پوشاندن استثنا کرده‌اند که معنای آن جواز نگاه نیست، اگر برخی فتوا داده‌اند که پوشاندن صورت زن واجب نیست معنایش جواز نگاه به او نیست، مانند این‌که لازم نیست مرد صورت خود را بپوشاند اما جایز نیست که به او نگاه حرام شود.
وی با اشاره به این‌که خداوند در قرآن توصیه به صلوات شده است ادامه داد: در روایات نحوه صلوات فرستادن را مشخص کرده است، برخی از مؤمنان قدم‌های خیر برمی‌دارند، به دلیل تقرب به خدا و هم برای این‌که صلوات پیامبر(ص) شامل آنان شود، «وَمِنَ الأَعْرَابِ مَن یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَیَتَّخِذُ مَا یُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ» نماز وسیله تقرب است و از این رو زکات هم مانند آن وسیله تقرب الهی می‌شود، «أَلا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَّهُمْ»، تنها تقرب را ذکر کرد و صلوات هم شامل آن می‌شود، البته می‌توان به اولیا و انبیا صلوات فرستاد که برخی بزرگان این کار را انجام داده‌اند.
چهار مشکل اهل جهنم
مفسر برجسته قرآن کریم با قرائت آیه «خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا لَّا یَجِدُونَ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا مَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِی النَّارِ یَقُولُونَ یَا لَیْتَنَا أَطَعْنَا اللَّهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا»، افزود: اهل جهنم در قیامت چهار مشکل جدی دارند، یکی این‌که خطر قطعی را دیگری برای آنان حل نمی‌کند، زیرا هیچ ولایتی ندارند و از تحت ولایت هر ولی‌ای بیرون آمدند، دوم این‌که نصیر ندارند، نصیر این است که بخشی از کار را خود انسان انجام دهد و بخشی از کار را معین و معاون انجام دهد، سوم این‌که اگر کسی هیچ پناه‌گاهی نداشت با دست چشم و صورت خود را می‌گیرد، فرمود این عذاب‌ها به طور مستقیم با چشم و صورت او کار دارد و آنان هیچ قدرتی ندارند که جلوی خودشان را بگیرند و ما تنگاتنگ به آنان حمله می‌کنیم، چهارم این‌که آنان اگر بگویند ما مشکل روانی داشتیم، باز هم آن مشکل آنان را حل نمی‌کند.
وی با اشاره به آیه 38 سوره مبارکه اعراف گفت: بر اساس آیه محل بحث می‌گویند «رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا کَبِیرًا»، می‌گویند پروردگار آنان را از عذاب دو چندان ده و کاملا از رحمت خودت دورشان ساز، اما خداوند در آیه 38 سوره اعراف جواب آنان را داد، خدا مىفرماید براى هر کدام عذاب دو چندان است ولى شما نمىدانید، یعنی این‌که پیشوایان دو گناه کردند یکی این‌که خود گمراه بودند و دیگران را گمراه کردند، اما پیروان هم دو گناه دارند، یکی این‌که معصیت کردند و دیگر این‌که رهبران الهی را خانه‌نشین کردند.
ما الان در کشتی قیامت نشسته‌ایم
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به آیه «یَسْأَلُکَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّهِ وَمَا یُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَکُونُ قَرِیبًا» گفت: فرمود هیچ‌کس قیامت را نمی‌داند و علم قیامت پیش خداوند است، لکن این آیات طرزی تنظیم شده است که گویی ما الان در کشتی قیامت نشسته‌ایم و این کشتی قیامت یک زمانی لنگر می‌اندازد، سؤالشان این است که «أَیَّانَ مُرْسَاهَا»، این کشتی یک لنگری دارد که از آن به سکان یاد می‌کنند الان این کشتی وجود دارد و در دریا حرکت می‌کند و یک وقت باید لنگر بیندازد، سؤال ساحران درباره قیامت این‌گونه بود، چه کسی این طور سؤال کردن را به آنان یاد داده است، معلوم می‌شود که قیامت وجود دارد و مانند کشتی است که در دریا حرکت می‌کند و این کشتی یک وقت لنگر می‌اندازد و ما را پیاده می‌کنند.
وی ادامه داد: گاه انسان به آیاتی می‌رسد که اجازه ورود خود را به آن نمی‌دهد «وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ»، کاری مهم‌تر از این که کل نظام هستی برچیده شود و دوباره بازسازی شود فرض نیست، روزی است که زمین و آسمان به غیر از زمین و غیر از آسمان تبدیل می‌شوند، کل این نظام و راه شیری به هم می‌خورد و دوباره ساخته می‌شود، خداوند می‌فرماید این یک لحظه است، این به ذهن و حساب درنمی‌آید، در سوره جن وقتی مسأله معاد را مطرح کرد گفت « قُلْ إِنْ أَدْرِی أَقَرِیبٌ مَّا تُوعَدُونَ أَمْ یَجْعَلُ لَهُ رَبِّی أَمَدًا، عَالِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلَى غَیْبِهِ أَحَدًا»، او که به دنی فتدلی رسیده است ظاهر و باطن و گذشته عالم مشهود اوست آن که فرمود «و لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا».
شرط اصلاح عمل عالمانه و محققانه رفتار کردن است
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم بیان کرد: دانستن علم وقوع قیامت برای توده مردم و خواص قابل حل نیست و دانستنش هم برای مردم خطر به تعویق انداختن توبه دارد، اگر کسی استغفار را وسیله توبه قرار دهد، دوتا گناه مرتکب شده است، هم گناه کرده است و هم استغفار می‌کند، آن نه مقدور ما است و نه ما مکلف هستیم، اگر اهل‌بیت(ع) می‌گویند که ما مسأله معاد را می‌فهمیم با آیات قرآن تضاد ندارد، کسی از نزد خود به غیب اطلاع داشته باشد نیست، بلکه خداوند به هر کس بخواهد از غیب عطا می‌کند و اظهار و آگاه کردنش به عنایت الهی است.
وی با اشاره به آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ آذَوْا مُوسَى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَکَانَ عِندَ اللَّهِ وَجِیهًا» ابراز کرد: خداوند می‌فرماید اى کسانى که ایمان آوردهاید مانند کسانى مباشید که موسى را با اتهام خود آزار دادند و خدا او را از آنچه گفتند مبرا ساخت و نزد خدا آبرومند بود، در جریان زید و امثال زید دهانتان باز نشود و هر چه می‌خواهید به پیامبر بگویید،در ادامه می‌فرماید مواظب زبانتان باشید، این اختصاص به پیامبر(ص) ندارد در ادامه می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا»، این قول در برابر فعل نیست، بلکه هر کار انسان را شامل می‌شود، مانند آیه «مَا یَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ» یعنی قول و فعل سدید داشته باشید.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی خاطرنشان کرد: قول اگر صدق و حق باشد سدید است و اگر کذب و باطل باشد، خفیف است، در قیامت برخی‌ها ترازوی آنان ضعیف است، اما باید توجه داشت برخی صدق‌ها حق نیست، صدق باید حق باشد، عمل باید عدل باشد تا خیر باشند، اگر این‌کار را کردید و حرف و رفتار و گفتارتان علمی و بدون برهان نبود و جامعه را حفظ کردید، خداوند چندتا کار می‌کند، برخی اعمالتان مشکل دارد و خداوند این اعمال را اصلاح می‌کند «یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ» و گناهان شما را می‌بخشد، نوشته‌هایتان عالمانه و گفتارتان محققانه بود خداوند اعمالتان را اصلاح می‌کند./914/پ201/ج