یکی از دلایل مشکلات کشور رعایت نکردن امانت در مسائل مالی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی پیش از ظهر چهارشنبه در درس تفسیر خود که در مسجد اعظم برگزار شد، به ادامه تفسیر سوره مبارکه احزاب پرداخت، با اشاره به «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا» گفت:سفارش به تقوا سفارش دائمی اهل‌بیت(ع) است، زیرا وسوسه دائمی است، این تعلیم نیست که اگر یک بار تکرار شود، بگویید خسته‌کننده است، موعظه هر لحظه‌اش شیرین است، آنان که بادبزن دستشان است هر لحظه باد می‌زنند، چون گرما و حشرات هر لحظه هستند، این تقوا بادبزنی است که جلوی وساوس لحظهای را می‌گیرد، پس سفارش به تقوا هم باید مکرر باشد، هر وقت وجود مبارک پیامبر(ص) و امام علی(ع) روی منبر مستقر می‌شدند بعد از توحید می‌فرمودند که تقوا پیشه کنید.
وی با اشاره به آیه «یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَن یُطِعْ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا» خاطرنشان کرد: امام علی(ع) هر شب بعد از نماز عشاء می‌فرمود، بارهای خودتان را ببندید چون مرگ که خبر نمی‌کند، قول شدید مشکل را حل نمی‌کند، بلکه قول سدید مشکل را حل می‌کند، فرمود اگر گناهی دارید می‌آمرزیم، اگر نقصی داشتید آن را اصلاح می‌کنیم، تا اعمال شما را به صلاح آورد و گناهانتان را بر شما ببخشاید و هر کس خدا و پیامبرش را فرمان برد قطعا به رستگارى بزرگى نایل آمده است.
مفسر برجسته قرآن کریم با قرائت آیه «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَن یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ کَانَ ظَلُومًا جَهُولًا» اظهار کرد: ما امانت الهى و بار تکلیف را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه کردیم پس از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناک شدند ولى انسان آن را برداشت راستى او ستمگرى نادان بود، ما امانت سنگینی داشتیم که به هر کس دادیم، ابا کرد، یک ابای استکباری است که شیطان برابر دستور خداوند ایستاد، اما یک نوع ابا ناشی از عجر است، زمین و آسمان نتوانستند که آن بار را تحمل کنند.
وی ابراز کرد: امانت چیزی است که گران‌بها است و کسی که امیر است و آن را تحویل می‌گیرد مالک آن نیست و باید آن را حفظ کند و موقع لزوم به صاحبش بازگرداند، جان ما امانت است و روزی باید به خداوند بازگردانیم، منتهی باید سالم و طاهر برگردانیم و آن را آلوده نکنیم، جان و فطرت برای ما طاهر است، امانت گران‌بها است، آسمان و زمین و کوهها نتوانستند این بار را ببرند، این عرضه کردن یعنی سنجیدیم نسبت به اینان سنجیدیم و نتوانستند بار را تحمل کنند، انسان تحمل کرد.
هیچ کتاب تفسیر به غیر از المیزان به تفسیر قرآن به قرآن پایبند نبود
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با قرائت آیه «لِیُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِکِینَ وَالْمُشْرِکَاتِ وَیَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا» اظهار کرد: این لام لام عاقبت است، به این معنا هدف این نیست که منافقان و مشرکان را عذاب کند، بلکه پایان کار این بود که یک عده منافق بودند و یک عده مشرک شدند، چون اکثری گرفتار آن شدند، عذاب را مقدم دانست، و چون نفاق بدتر از شرک است آن را اول ذکر کرد، آن گاه آن امانت‌داران را در پایان ذکر کرد و غفران و رحمت را نیز در آن گوشزد کرد، این لام عاقبت مانند قضیه فرعون است که فرمود «فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِیَکُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَحَزَنًا» آل فرعون این جعبه و کودک را برای این نگرفتند که دشمنشان بشود، بلکه پایان کارشان این گونه شد.
وی با اشاره به آیه «وَیَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا» اظهار کرد: توبه سه مرحله دارد، مرحله اول آن توبه الهی بر بنده است، یعنی خداوند بر بنده افاضه می‌کند و او را بیدار می‌کند تا توبه کند، مرحله دوم توبه، توبه از بنده به سوی خداوند است، اما در مرحله سوم توبه این است که اگر برخی از مشکلات را حل نکرده است در این بخش هم خداوند هم صرف‌نظر می‌کند و توبه را از بندگانش می‌پذیرد، توبه انسان محفوف به دو فیض الهی است، همه کارهای انسان محفوف به دو فیض خداوند است.
استاد سطح عالی حوزه علمیه با اشاره به آیه 72 سوره مبارکه احزاب و با تأکید بر این‌که ابا کردن آسمانها، زمین و کوه از حمل بار امانت الهی تمثیل نیست، اظهار کرد: ما هیچ کتاب تفسیر چه شیعه و سنی ندیدیم مگر این‌که گفتند القرآن یفسر بعضها بعض، اما ویژگی المیزان این نیست که المعجم قرآن را باز کند و ببیند این لغت را در کجا به کار رفته است و این مشکل تفسیری را با المعجم حل کند، این خطاب خطاب تمثیلی یا خطاب تحمیلی است؟ اگر به المیزان مراجعه کنیم، المیزان این مسأله را حل کرده است.
آسمان و زمین حقیقتا درک و شعور دارند
وی ادامه داد: بر اساس المیزان درمی‌یابیم قرآن برای آسمان و زمین پنج طایفه نازل کرده است که همه آن نشان شعور و ادراک است، برخی آیات بیان می‌کند که سماوات و ارض خداوند را تسبیح می‌کند، برخی آیات می‌گویند آسمان و زمین فقیهانه خداوند را تسبیح می‌کنند، یک طایفه از آیات می‌گویند آنان برای خداوند سجده می‌کنند و یک طایفه از آیات این است که آنان به امر خداوند مشتاقانه گردن نهادند در روایاتی هم هست که مسجد شهادت می‌دهد و زمینی که انسان در آن گناه کرده است شهادت می‌دهد، قیامت هم ظرف ظهور این‌ها است، زمین و آسمان واقعا چیزی می‌فهمند و واقعا قابل گفت‌وگو کردن هستند، المیزان آیه را پایین نمی‌آورد بلکه انسان را بالا میآورد تا معنای آیه را بفهمد.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در پاسخ به این سؤال که در سند روایت «القرآن یفسر بعضها، بعض» خدشه وارد است، ادامه داد: این که قرآن، قرآن را تفسیر می‌کند بر اساس آیات قرآنی نیز قابل دستیابی است، خداوند میفرماید «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِکْرِ اللَّه»، مثنا مانند ستون صاف نیست بلکه انحنا دارد، بلکه اول تا آخر قرآن و از آخر تا اول قرآن همه به یکدیگر گرایش دارند و همه شبیه به هم هستند، ما در قرآن 6 هزار ستون نداریم بلکه 6 هزار تاق زدیم، شواهد فراونی هم در کلمات نورانی حضرت امیر(ع) هست و روش اهل‌بیت(ع) این‌چنین بود، باید اصول کلی در دست باشد و بر اساس آن باید تفسیر کنیم، و اگر نفهمیدیم باید آن را به اهلش مراجعه کنیم، اگر چیزی موافق با اصول کلی نبود باید آن را به اهلش بدهیم.
وی بیان کرد: علامه طباطبایی اصرار دارند که این ولایت است و روایتی از حضرت امیر(ع) ذکر می‌کنند، یکی از معانی امانت این مسائل مالی است؛ اکثر مشکلات مالی چه در بیوت مراجع چه در بانک‌ها به دلیل عدم امانتداری است، این وجوهی که به ما می‌دهند باید مثل طلبهها زندگی کنیم، همین امانت‌ها را که به افراد و به مسؤولین می‌دهند، کمرشکن است و آسمانها و کوهها نمیتوانند آن را حل کنند، مهم‌ترین کشور ما همین مسائل مالی است، این چنین نیست که ماها به اندازه حضرت علی(ع)سهم ببریم، بار امانت را آسمانها نمی‌توانستند بکشند، اگر کسی واقعا امانت‌دار باشد هیچ مشکلی نداریم، تنها مشکل ما این است که این بار امانت را نمی‌توانیم حل کنیم./914/پ201/ج