به مناسبت سالروز ولادت حضرت عباس؛
ویژه نامه اینترنتی «اباالفضل العباس» منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه‌نامه اینترنتی «اباالفضل العباس» به مناسبت سالروز ولادت حضرت عباس(ع) در پایگاه اطلاع‌رسانی شهید آوینی منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه نامه اینترنتی «اباالفضل العباس» شامل بخش‌هایی همچون مقالات، مدایح میلاد با سعادت قمر بنی هاشم، مدح و منقبت ولادت اباالفضل العباس(ع)، یادگاری، کاغذ دیواری و اسکرین سیور در پایگاه اینترنتی شهید آوینی منتشر شد.
از جمله مقالات این ویژه‌نامه می‌توان به خلاصه ای از زندگی نامه حضرت ابالفضل العباس(ع)، جستارى درباره کنیه ها و القاب حضرت عباس(ع)، حضرت ابالفضل از زبان اهلبیت(ع)، سخنان و خطبه‌ها، اباالفضل(ع) الگویی برای نسل امروز و نگاهى به شخصیت و عملکرد حضرت عباس(ع) اشاره کرد.
خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت ابالفضل العباس(ع)
در این مقاله از ویژه‌نامه، خلاصه‌ای از زندگانی حضرت اباالفضل العباس(ع) آمده که به این شرح است:
خاندان حضرت عباس(ع)
در سال 26 هجری قمری، حضرت عباس(ع) پایه عرصه گیتی نهاد، مادر گرامیش فاطمه، دخت حزام بن خالد بن ربیعه بن عامر کلبی و کنیه اش (ام البنین) بود.
چند سال پس از شهادت حضرت فاطمه(س) بود، که امیرمومنان(ع) از برادرش عقیل، که به اصل و نسب قبایل آگاه بود، درخواست کرد زنی را از دودمانی شجاع برای او خواستگاری کند و عقیل، فاطمه کلابیه(ام البنین) را برای آن حضرت خواستگاری کرد و ازدواج صورت گرفت.
امیرمؤمنان(ع) از این بانوی گرامی، صاحب چهار پسر به نام‌های عباس، عثمان، جعفر و عبدالله شد.
عباس(ع) ازبرادران دیگرش بزرگتر بود و هر چهار برادر به امام خویش، حسین(ع) وفادار بودند و در روز عاشورا در راه آن امام جان خود را نثار کردند.
ارادت قلبی ام البنین(س) به خاندان پیامبر(ص) آنقدر بود که امام حسین(ع) را از فرزندان خود بیشتر دوست می‌داشت، به طوری که وقتی به این بانوی گرامی خبر شهادت چهار فرزندش را دادند فرمود: مرا از حال حسین(ع) باخبر سازید و چون خبر شهادت امام حسین(ع) به او داده شد، فرمود «رگهای قلبم گسسته شد، اولادم و هر چه زیر این آسمان کبود است، فدای امام حسین (ع)».
دوران کودکی حضرت ابوالفضل العباس(ع)
در روزهاى کودکى عباس، پدر گرانقدرش چون آیینه معرفت، ایمان، دانایى و کمال در مقابل او قرار داشت و گفتار الهى و رفتار آسمانىاش بر وى تأثیر مىنهاد، او از دانش و بینش على(ع) بهره مىبرد، حضرت درباره تکامل و پویایى فرزندش فرمود: «ان ولدى العباس زق العلم زقا؛ همانا فرزندم عباس در کودکى علم آموخت و به سان نوزاد کبوتر، که از مادرش آب و غذا مىگیرد، از من معارف فرا گرفت».
در آغازین روزهایى که الفاظ بر زبان وى جارى شد، امام(ع) به فرزندش فرمود: بگو یک، عباس گفت: یک، حضرت ادامه داد: بگو دو عباس خوددارى کرد و گفت: شرم مىکنم با زبانى که خدا را به یگانگى خواندهام، دو بگویم.
پرورش در آغوش امامت و دامان عصمت، شالودهاى پاک و مبارک براى ایام نوجوانى و جوانى عباس فراهم کرد تا در آینده نخل بلند قامت استقامت و سنگربان حماسه و مردانگى باشد، گاه که على(ع) با نگاه بصیرتآمیز خود آینده عباس را نظاره مىکرد، با لبخندى رضایت آمیز، سرشک غم از دیدگان جارى مىکرد و چون همسر مهربانش از علت گریه مىپرسید، مىفرمود: دستان عباس در راه یارى حسین(ع) قطع خواهد شد.
آنگاه از مقام و عظمت پور دلبندش نزد خداوند چنین خبر مىداد: پروردگار متعال دو بال به او خواهد داد تا به سان عمویش جعفر بن ابىطالب در بهشت پرواز کند، محبت پدرى گاه على(ع) را بر آن مىداشت تا پاره پیکرش را ببوسد، ببوید و با آداب و اخلاق اسلامى آشنا سازد، از اینرو لحظهاى عباس را از خود دور نمىساخت، فرزند پاکدل على(ع) در مدت 14 سال و چهل و هفت روز، که با پدر زیست، همیشه در حرب و محراب و غربت و وطن در کنار او حضور داشت.
در ایام دشوار خلافت، لحظهاى از وى جدا نشد و آنگاه که در سال 37 هجرى قمرى جنگ صفین پیش آمد، با آن که حدود دوازده سال داشت، حماسهاى جاوید آفرید.
مقام علمی حضرت عباس(ع)
حضرت عباس(ع) در خانه‌ای زاده شد که جایگاه دانش و حکمت بود، آن جناب از محضر امیرمؤمنان(ع) و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) کسب فیض کردند و از مقام والای علمی برخوردار شدند.
از این رو از خاندان عصمت(ع) در مورد حضرت عباس(ع) نقل شده است که فرموده‌اند: «زق العلم زقا، یعنی همانطور که پرنده به جوجه خود مستقیماً غذا می‌دهد، اهل بیت(ع) نیز مستقیماً به آن حضرت علوم و اسرار را آموختند.
علامه محقق، شیخ عبدالله ممقانی، در کتاب نفیس تنقیح المقال، در مورد مقام علمی و معنوی ایشان گفته است، آن جناب از فرزندان فقیه و دانشمندان ائمه(ع) و شخصیتی عادل، مورد اعتماد، با تقوا و پاک بود.
مقام حضرت عباس(ع) نزد ائمه(ع)
اگر بخواهیم مقام و منزلت حضرت عباس(ع) را از دیدگاه امامان معصوم(ع) دریابیم، کافی است به سخنان آن بزرگوار درباره حضرت عباس(ع) توجه کنیم.
در شب عاشورا، وقتی دشمن در مقابل کاروان امام حسین(ع) حاضر شد و در رأس آنها عمربن سعد شروع به داد و فریاد کرد، امام حسین(ع) به حضرت عباس(ع) فرمود: برادر جان، جانم به فدایت، سوار مرکب شو و نزد این قوم برو و از ایشان سؤال کن که به چه منظور آمده‌اند و چه می‌خواهند.
در این ماجرا دو نکته مهم وجود دارد یکی آنکه امام به حضرت عباس می‌فرماید: «من فدایت شوم»، این عبارت دلالت بر عظمت شخصیت عباس(ع) دارد، زیرا امام معصوم العیاذ بالله سخنی بی مورد و گزاف نمی‌گوید و نکته دوم آنکه، حضرت به عنوان نماینده خود عباس(ع) را به اردوی دشمن می‌فرستد.
روز عاشورا هنگامی که حضرت عباس(ع) از اسب بر روی زمین افتاد، امام حسین(ع) فرمودند: »الان انکسر ظهری و قلت حیلتی؛ اکنون پشتم شکست و چاره ام کم شد»، این جمله بیانگر اهمیت حضرت عباس(ع) و نقش او در پشتیبانی از امام حسین(ع) است.
امام زمان(ع)، در قسمتی از زیارتنامه‌ای که برای شهدای کربلا ایراد کردند، حضرت عباس(ع) را چنین مورد خطاب قرار می‌دهند: «السلام علی ابی الفضل العباس بن امیرالمومنین المواسی اخاه بنفسه، الاخذ لغده من امسه، الفادی له،الوافی الساعی الیه بمائه، المقطوعه یداه لعن الله قاتله یزید بن الرقاد الجهنی و حکیم بن طفیل الطائی».
امام زین العابدین(ع) به عبیدالله بن عباس بن علی بن ابی طالب(ع) نظر افکند و اشکش جاری شد، سپس فرمود: «هیچ روزی بر رسول خدا(ع) سخت‌تر ازروز جنگ احد نبود، زیرا در آن روز عموی پیامبر، شیر خدا و رسولش حمزه بن عبدالمطلب کشته شد و بعد از آن روز بر پیامبر هیچ روزی سخت از روز جنگ موته نبود، زیرا در آن روز پسرعموی پیامبر جعفر بن ابی طالب کشته شد سپس امام زین العابدین(ع) فرمود: «هیچ روزی همچون روز مصیبت حضرت امام حسین(ع) نیست که سی هزار تن در مقابل امام حسین(ع) ایستادند و می‌پنداشتند، که از امت اسلام هستند و هر یک از آنها می‌خواستند از طریق ریختن خون امام حسین(ع) به نزد پروردگار می‌انداخت و ایشان را موعظه می‌فرمود و کار را تا آنجا کشاندند که آن حضرت را از روی ظلم وجور و دشمنی به شهادت رساندند».
آنگاه امام زین‌العابدین(ع) فرمود: «خداوند حضرت عباس(ع) را رحمت کند که به حق ایثار کرد و امتحان شد و جان خود را فدای برادرش کرد تا آنکه دو دستش قطع شد، از این رو خداوند عزوجل در عوض، دو بال به او عطا کرد تا همراه ملائکه در بهشت پرواز کند، همان طور که به جعفر بن ابی طالب(ع) هم دو بال عطا فرمود و به تحقیق، حضرت عباس(ع) نزد پروردگار مقام و منزلتی دارد که روز قیامت همه شهدا به آن مقام و منزلت غبطه می‌خورند».
ایثار و جانبازی، راز و رمز تعالی حضرت عباس(ع)
با توجه به روایاتی که در شان حضرت عباس(ع) از ائمه علیهم‌السلام رسیده و در آن به ایثار و فداکاری در راه امام خویش تصریح شده است، به روشنی، فضیلت و مقام آن بزرگوار آشکار می‌شود.
حضرت عباس(ع) فرزند کسی است که آیه «و من الناس یشری نفسه ابتغاء مرضات الله»، در شأنش نازل شد و از سلاله دودمانی است که اسوه ایثار و از خودگذشتگی بودند و سوره هل اتی، در شأن ایثار ایشان نازل شده است.
فداکاری، ایثار و جانبازی در اسلام و مکتب اهلبیت علیهم‌السلام از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، به صورتی که امیرمؤمنان در جایی ایثار را برترین فضیلت اخلاقی می‌داند.
در جایی دیگر، علی(ع) ایثار را بالاترین عبادت معرفی می‌کند و در روایتی دیگر غایت و هدف تمام مکارم اخلاقی را ایثار و از خودگذشتگی می‌داند.
علی(ع) در قسمتی از نامه خود به حارث همدانی می فرماید: «بدان که برترین مؤمنان کسی است که در گذشتن از جان و خانواده و مال خویش از دیگر مؤمنان برتر باشد.
حال در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که، مگر سایر شهیدان از جان خود نگذشتند، پس چه چیزی حضرت عباس را از سایر شهیدان متمایز می‌سازد، جواب این است که معرفت حضرت عباس(ع) از همه شهیدان والاتر و اطاعتش از امام خویش، کامل‌تر بود، براساس دیدگاه اسلام و مکتب اهل بیت(ع) آنچه اعمال نیک را از یکدیگر متمایز می‌سازد و ارزش اعمال را متفاوت می‌کند، همان معرفت و بینش و نیت شخص است و کلام پیامبر اسلام(ص) که فرمود: «ضربه علی یوم الخندق افضل من عباده الثقلین» شاید ناظر به این معنا باشد.
در ضمن روایاتی که در مورد ثواب و عقاب عمل به صورت‌های گوناگون و متفاوت نقل شده، به این دلیل است که ثواب یا عذاب یک عمل معین، با توجه به معرفت و نیت عامل آن متفاوت می‌شود، به عنوان مثال، ثواب زیارت امام رضا(ع) در روایت‌های معتبر به صور متفاوت نقل شده است و در بعضی روایات تصریح شده که این تفاوت ثواب، به دلیل تفاوت در معرفت اشخاص است.
آری حضرت عباس(ع) با کمال معرفت در راه دین و امام خویش جانبازی کرد و مراحل کمال و تعالی را طی کرد.
حضرت عباس(ع) در نگاه امام صادق(ع)
در مقاله دیگری از ویژه‌نامه اباالفضل العباس می‌خوانیم: امام صادق علیه السلام عقل ابداعگر و اندیشمند اسلام و چهره بىمانند دانش بشرى، همواره از عمویش عباس علیه السلام تجلیل به عمل مىآورد و با درود و ستایش‌هاى عطرآگین از او یاد مىکرد و مواضع قهرمانانهاش در روز عاشورا را بزرگ مىداشت، از جمله سخنانى که امام درباره قمر بنىهاشم(ع) فرموده این است که «عمویم عباس بن على علیه السلام بصیرتى نافذ و ایمانى محکم داشت، همراه برادرش حسین جهاد کرد، به خوبى از بوته آزمایش بیرون آمد و شهید از دنیا رفت».
امام صادق علیه السلام از برترین صفات مجسم در عمویش که مورد شگفتى اوست چنین نام مىبرد:
تیزبینى
تیزبینى، پیامد استوارى رأى و اصالت فکر است و کسى بدان دست پیدا نمىکند، مگر پس از پالودگى روان، خلوص نیت و از خود راندن غرور و هواهاى نفسانى و عدم سلطه آنها بر درون آدمى.
تیزبینى از آشکارترین ویژگی‌هاى ابوالفضل العباس بود، از تیزبینى و تفکر عمیق بود که حضرت به تبعیت از امام هدایت و سیدالشهدا امام حسین علیه السلام برخاست و بدین گونه به قله شرف و کرامت دست یافت و خود رابر صفحات تاریخ، جاودانه ساخت، پس تا وقتى ارزش‌هاى انسانى پایدار است و انسان آنها را بزرگ مىشمارد، در برابر شخصیت بىمانند حضرت که بر قلههاى انسانیت دست یافته است سر بر زمین مىساید و کرنش مىکند.
ایمان استوار
یکى دیگر از صفات بارز حضرت، ایمان استوار و پولادین اوست، از نشان‌هاى استوارى ایمان حضرت، جهاد در کنار برادرش، ریحانه رسول اکرم صلی الله علیه و آله بود که هدفش جلب رضایت پروردگار متعال به شمار مىرفت و همانطور که در رجزهایش روز عاشورا بیان داشت از این جانبازى کمترین انگیزه مادى نداشت و همین دلیلى گویاست بر ایمان استوار حضرت.
جهاد با حسین(ع)
فضیلت دیگرى که امام صادق علیه السلام براى عمویش، قهرمان کربلا، عباس علیه السلام نام مىبرد، جهاد تحت فرماندهى سالار شهیدان، سبط گرامى پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و آقاى جوانان بهشت است، جهاد در راه آرمان برادر، بزرگت‌رین فضیلتى بود که حضرت ابوالفضل بدان دست یافت و نیک از عهده آزمایش به درآمد و در روز عاشورا قهرمانی‌هایى از خود نشان داد که در دنیاى دلاورى و شجاعت بىمانند است.
ویژه نامه اینترنتی «اباالفضل العباس» به مناسبت سالروز ولادت حضرت عباس(ع) در پایگاه اطلاع‌رسانی شهید آوینی منتشر شده است و علاقه‌مندان به مشاهده و استفاده از این ویژه‌نامه می‌توانند به نشانی اینترنتی http://www.aviny.com/ مراجعه کنند./907/ت302/پ
ارسال نظرات