هدف از طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تحقق سبک زندگی اسلامی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام علی اکبر صادقی رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عصر پنج شنبه در سومین نشست از سلسله همایش های سبک زندگی اسلامی در محل بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در تبیین مفهوم سبک زندگی در مقایسه با تعابیر مشابه، فرهنگ را طیف گسترده کشش های انسانی دانست که در یک بازه زمانی توسط جامعه پذیرفته و در متن آن تثبیت شده است اما سبک زندگی لزوما مقید به تثبیت نیست.

 وی در توضیح تفاوت سبک زندگی غربی با الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، اظهار کرد: طی سال های گذشته، واژه پیشرفت توسط رهبر معظم انقلاب جایگزین توسعه شد و این بدان معناست که ما در خصوص ترقی و پیشرفت، آرمان ها، مبانی و چارچوب های متفاوتی را پیگیری کرده و مایل به توسعه با الگوی غربی و شرقی نیستیم.

حجت الاسلام صادقی رشاد با اشاره به تعریف الگوی پیشرفت اسلامی گفت: این الگو، یک گفتمان مرکب از مجموعه نظام های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی برگرفته از منابع معتبر است که در جهت تکامل جامعه به منظور تغییر شرایط زندگی گام بر می دارد و زمانی که وقتی این مجموعه را با شرایط فرهنگی ـ تاریخی و اقلیمی جامعه خود تطبیق می دهیم، وجه ایرانی آن نیز تأمین می شود.

وی با بیان این که هرآن چه اعم از قول، رفتار یا ترک که از معصوم صادر شود و شأنیت هدایت داشته باشد و دال بر رأی معصوم باشد، سنت نامیده می شود، تصریح کرد: تفاوت سبک زندگی با الگوی پیشرفت، سنت و سیره این است که سبک زندگی از هر تعبیری به فرهنگ نزدیک­تر است و می توان گفت بخش عمده فرهنگ را تشکیل می دهد با این تفاوت که فرهنگ، مجموعه مقولات دیرپا و ثبات یافته و رسوب کرده است اما سبک زندگی که می توان آن را معادل دین دانست، سبک یا دین بودنش، مشروط به دیرپا بودنش نیست از این رو دین  زمانی جزو فرهنگ به شمار می آید که آموزه های آن در جامعه رسوب کرده باشد.

معرفت شناسی برآمده از شکاکیت و لیبرالیسم؛ مبنای سبک زندگی غربی

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در تبیین مبانی فکری و فلسفی سبک زندگی غربی ابراز کرد: اگر منظور از غرب، غرب جدید و بعد از رنسانس است، سبک زندگی مسلط آن، مبتنی بر سلسله مبادی معرفت شناختی شکاکانه و لیبرالیسم است که می گوید حق و باطلی وجود ندارد و به جای این دو باید گفت خوشایند و ناخوشایند. همچنین اگر هم حق و باطلی وجود دارد چون توان شناخت آن نیست، کارآیی ندارد.

حجت الاسلام صادقی رشاد در مورد نحوه تعامل سبک زندگی اسلامی با سبک سنتی یا غربی، خاطرنشان کرد: اصولا در ادبیات دینی ما، اسلامی و غیراسلامی مطرح است نه سنتی و غیرسنتی. در جامعه امروز ایران، غلبه با سبک زندگی اسلامی است اما برخی رگه ها از فرهنگ بیگانه نیز مشاهده می شود که در برخورد با این ها باید گفت تا زمانی که اصولی و سازگار با فرهنگ مسلط ما نشده اند، همچنان بیگانه محسوب می شوند و غلبه آن ها نیز به غنی و قویم بودن فرهنگ بومی ما بستگی دارد.

سبک زندگی اسلامی از ثمرات اصلی الگوی پیشرفت است

وی درباره نسبت سبک زندگی با الگوی پیشرفت و تمدن اسلامی، سبک زندگی اسلامی را، ثمره پیشرفت دانست و یادآور شد: الگوی پیشرفت می تواند طراحی شود اما محقق نشود ولی سبک زندگی باید محقق شود تا پیشرفت حاصل شود. همچنین آن گاه که تمدنی پدید می آید، سبک زندگی محقق شده است بنابراین نمی توان گفت سبک زندگی همان الگوی پیشرفت است.

مدیر حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران افزود: رهبر معظم انقلاب نیز سبک زندگی را متأخر از الگوی پیشرفت مطرح کرده اند. در دنیای غرب هم این دو یک توالی تاریخی دارند به گونه ای که سبک زندگی فعلی غرب، حاصل الگوی توسعه غربی است از همین رو ما برای رسیدن به سبک زندگی اسلامی، در صدد طراحی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت هستیم.

حجت الاسلام صادقی رشاد با بیان این که تحقق یک الگو در هر نقطه از جهان، منوط به تغییر سبک زندگی مردم است، اظهار کرد: غرب برای تسلط سبک زندگی خود با غیرغرب در یک کارزار جدی است چنان که امریکا نیز برای تسلط سبک زندگی خود(که پس از توسعه، مقوله جدیدی است) با غرب در مصاف است.

لزوم پرهیز از شتابزدگی در تدوین الگوی پیشرفت

وی در مورد مختصات الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت نسبت به الگوی توسعه غربی اظهار کرد: این تعبیر نو کمتر از سه دهه از ورود آن به ادبیات اجتماعی ما می گذرد و حدود سه سال است که شورای عالی تدوین الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت ایجاد شده است.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این که در مسیر تدوین الگوی پیشرفت در آغاز راه هستیم، ادامه داد: این شورا مطالعات وسیعی را در غالب 37 اندیشکده برنامه ریزی کرده است که تاکنون بیست اندیشکده آن با حضور اندیشمندانی از حوزه و دانشگاه آغاز به کار کرده است.

حجت الاسلام صادقی رشاد با اشاره به برگزاری همایش های مختلف در سطح ملی در زمینه نقشه راه و مبانی طراحی این الگو، افزود: برای تأمین وجه دینی الگو نیز از حضور جمعی از اساتید و صاحب­نظران حوزه بهره گرفته شده است که تحت عنوان شورا و دبیرخانه حوزوی الگوی پیشرفت فعالیت دارند.

 وی با اشاره به تعیین محدوده زمانی از سوی مجلس برای دولت به منظور ارائه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در واکنش به این اقدام، ضمن تأکید بر پرهیز از شتابزدگی، گوشزد کردند که طراحی این الگو، کوتاه مدت و بر عهده تنها یک قوه نیست و بیش از قوا، نخبگان باید پیشگام شوند.

الگوی پیشرفت باید توحیدمحور و در راستای تحقق عبودیت همه جانبه باشد

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: باتوجه به این که این الگو نیازمند تطبیق با شرایط روز است، می توان گفت تدوین آن هرگز پایان نمی یابد و متوقف نمی شود اما تا زمان ارائه مختصات آن برای تعیین نمایی از سبک زندگی اسلامی می توان از شاخصه های دینی بهره گرفت.

حجت الاسلام صادقی رشاد با بیان این که هر فردی عنصر عبودیت را در هر رفتار خود در نظر بگیرد، به سبک زندگی اسلامی عمل کرده است، تأکید کرد: همانظور که الگوی پیشرفت، توحیدمحور است، سبک زندگی اسلامی نیز باید توحیدمحور باشد./930/پ201/ع